ناسازگاری داروها

تا به حال اسم تداخل دارویی به گوشتان خورده است؟ ممكن است اگر شما از آن دسته افرادی باشید كه چندین قرص و داروی مختلف را با هم همزمان مصرف كنید، پزشكتان به شما توصیه كرده باشد كه فلان دارو را با داروی دیگری همزمان مصرف نكنید چون اثر این داروها در بدن شما با هم تداخل می‌كنند و به قول معروف این داروها با هم ناسازگارند. البته این اصطلاح فقط درباره اثر یك دارو بر داروی دیگر استفاده نمی‌شود.
گاهی مواد غذایی دیگر مانند انواع میوه‌ها می‌توانند اثربخشی داروهایی را كه شما برای بهبود بیماری‌تان مصرف می‌كنید، را تحت تاثیر قرار دهند. به طور كلی هر گاه اثر درمانی مورد نظر یك دارو با عامل داروی دیگری تغییر پیدا كند، می‌گویند <تداخل دارویی>، اتفاق افتاده است. گاهی ۲ دارویی كه همزمان باهم مصرف می‌شوند، اثر یكدیگر را تقویت می‌كنند، در این صورت مقدار هر یك در خون شما افزایش یافته و حالت سمیت پیدا خواهند كرد.
برعكس گاهی ۲ دارو اثر یكدیگر را كاهش می‌دهند در این صورت ممكن است هر یك از آنها دیگر آن اثربخشی مورد نیاز در درمان بیماری شما را نخواهند داشت ولی گاهی این تداخلات دارویی می‌توانند پا را آن طرف خط خطر بگذارند و واكنش‌هایی خطرناك و غیرمنتظره را در بدن شما به وجود آورند. البته توجه كنید همه تداخلات دارویی خطرناك نیستند بلكه حتی مفید نیز هستند. در این موارد پزشك آگاهانه ۲ دارو را با هم تجویز می‌كند تا از اثرات مفید مصرف همزمان آنها در بهبود سلامت شما بهره گیرد. به عنوان مثال تجویز توام دو داروی ضدفشارخون یا داروی ضدسل، اثربخشی آنها را بیشتر می‌كند.
● مصرف خودسرانه، ممنوع
تصور می‌كنید، ممكن است این اتفاق برای شما هم رخ دهد یا مثل همیشه تصور می‌كنید حادثه فقط برای دیگران است. حقیقت این است كه تداخلات دارویی با كمی بی‌دقتی دور از انتظار نخواهند بود.
اگر شما عادت دارید برای درمان هر درد یا بیماری خود به خود درمانی بپردازید و داروی مورد نظر خود را خودسرانه مصرف كنید در خطر ناسازگاری داروها قرار دارید چون ممكن است ناآگاهانه داروهایی را مصرف كنید كه با سایر داروهایی كه در طول روز دریافت می‌كنید، تداخل داشته باشند و یا از آنجایی كه این داروها را به توصیه پزشك مصرف نكرده‌اید از میوه‌ها و مواد غذایی احتمالی كه اثرات تداخل دارویی با داروی مورد نظرتان را دارند اجتناب نكنید. بدون شك پزشك در هنگام تجویز چنین داروهایی، توصیه‌های لازم را درباره منع مصرف موادغذایی خاص در اختیار شما قرار می‌دهد.
بیماران بستری در بیمارستان قربانیان دیگر تداخلات دارویی هستند چون این بیماران همزمان در حال مصرف داروهای متعدد هستند و ممكن است در طول روز با چند پزشك ویزیت شوند كه هر یك با توجه به یكی از مشكلات بیمار، داروی مورد نظر خود را تجویز می‌كند بنابراین مطالعه دقیق پرونده بیماران بستری در پیشگیری از این مشكل می‌تواند كارساز باشد.
تداخل دارویی بیشتر درباره داروهایی اتفاق می‌افتد كه دوز درمانی و دوز كشنده (سمی) آنها به یكدیگر بسیار نزدیك است.
شدت بیماری فرد مورد معالجه نیز نقش مهمی در بروز تداخلات دارویی دارد، به طوری كه در بیماری‌های قلبی-عروقی، بیماری بافت‌های همبندی، بیماری‌های عفونی و بیماری‌های روانی پتانسیل تداخل‌های دارویی خطرناك وجود دارد.
● تداخل دارویی؛ هرگز
شما بیش از هر كس دیگری می‌توانید از سلامت خود مراقبت كنید و بیش از هر كس دیگری در قبال سلامت خود مسوِولید. بنابراین تلاش كنید اگر به بیماری یا بیماری‌های خاصی مبتلا هستید كه مجبورید از داروهای متفاوت استفاده كنید، آن داروها و اثرات آن را كاملا بشناسید. شما برای شناسایی كامل داروهایی كه مصرف می‌كنید می‌توانید از پزشكتان سوِال كنید و یا اطلاعات مورد نظرتان را از كتاب‌ها یا اینترنت به دست آورید بدون شك اولین شخصی كه از این ماجرا سود خواهد برد خود شما هستید.
اگر برای درمان یك بیماری خاص به پزشك مراجعه می‌كنید وقتی او مشغول معاینه شما و یا پرسیدن سوِالات مختلف از شماست، در صورتی كه دارو یا داروهای خاصی را مصرف می‌كنید حتما آن را با پزشكتان در میان بگذارید تا او بتواند با آگاهی كامل از شرایط شما، داروی مناسب را برایتان تجویز كند.
تداخلات دارویی مختص فقط داروهای تجویزی پزشك نمی‌شود. بلكه بین داروهای بدون نسخه كه شما می‌توانید از داروخانه تهیه كنید نیز بروز می‌كند. بنابراین بهتر است هشدارهای روی برچسب داروها را به دقت بخوانید و اگر این داروها، با داروهای دیگری كه مصرف می‌كنید و یا با برخی از غذاها تداخل دارد، از پزشكتان یاری بخواهید تا شما را در انتخاب داروی مناسب یاری دهد.‌

‌ دكتر گلرخ ثریا

منبع : روزنامه سلامت