عمو اسکار و ناگفته ها!

آلفرد هیچکاک، از نوابغ سینماست که از دریافت اسکار محروم ماند.
در روز ۲۴ فوریه، در سالن "کداک تیه‌تر" شهر لس‌آنجلس، اسکار هشتادمین سالگرد تولدش را جشن خواهد گرفت. عمر هشتاد ساله زمان کوتاهی برای تجربه کردن لحظه‌های مختلف نیست. چه تلخ و چه شیرین یاحتی منحصربه فرد.
به دنیا آمدن بچه‌ها در بیشتر مواقع با ذوق و شوق والدینشان همراه است و بیشتر آن‌ها هم از ماه‌ها پیش از تولد، اسم بچه‌هایشان را انتخاب می‌کنند. اسکار، این پسر چهارکیلویی، با احتساب امسال جمعاً هشتاد سالی هست که به دنیا آمده. اما از خوش‌شانسی‌ یا شاید هم بد شانسی‌اش در هنگام تولد هنوز هیچ کس برایش اسمی انتخاب نکرده بود و تا چند سال به قول معروف با همان اسم شناسنامه‌اییش یعنی "جایزه قدردانی آکادمی" شناخته می‌شد.
اما بنا بر روایات و حکایات نقل شده، به احتمال زیاد اولین کسی که باعث و بانی اسم‌ دار شدن این مرد طلایی شده کتابدار آکادمی خانم مارگارت هریک (Margaret Herrick) بوده که وقتی برای اولین بار چشمش به نوزاد افتاده با صدای بلند و پیروزمندانه‌ای اعلام کرده: " وای! این که شکل عمو اسکار من می‌ماند!!!" و این ابراز هیجان آن‌قدر قوی بوده که درجا اسم "اسکار" را برای این مجسمه ۳۵ سانتی‌متری انتخاب کردند.
خب طبیعی است که در این بین همیشه سروکله مدعیان دیگری هم پیدا می‌شود. بتی دیویس (Bette Davis)، هنرپیشه آمریکایی یکی از آن‌ها بوده که نقل می‌شود، در هر محفلی که حضور داشته، دائماً بر این نکته تأکید می‌کرده که این مجسمه او را به یاد همسر اولش، "هارمون اسکار نلسون" می‌اندازد.
● از قهر تا قال
این یک اشتباه است اگر یک وقت گول قیافه مظلوم نمای اسکار را بخورید، چون‌ که اسکار دو بهم زن بوده است. داستان از این قرار است که در سال ۱۹۴۲در قسمت انتخاب بهترین هنرپیشه زن، دو خواهر کاندید دریافت جایزه شدند.
اولیویا دو هاویلان (Olivia de Havilland) برای فیلم ‌دروازه طلایی و جوئن فونتین (Joan Fontaine) برای بازی در فیلم مظنون ساخته آلفرد هیچکاک. در شب اهدای جوایز، برنده اسکار خواهر جوان‌تر یعنی جوئن فونتین شناخته می‌شود و نقل است که می‌گویند او در هنگام رفتن بر روی سن برای دریافت جایزه‌اش، تبریکات رقیب، یعنی خواهر بزرگتر را تحویل نگرفته و همین دلیلی شده تا این دو، تا آخر عمر با هم حرف نزنند!
جین فوندا، اما جدا از دو بهم‌ زنی، اسکار گاهی اوقات ترسو هم بوده است. مثلاً در سال ۱۹۷۲ در بحبوحه جنگ ویتنام، از ترس سخنرانی تشکر جین فوندا که طرفدار گروههای چپ بود و احتمال می دادند که برنده اسکار شود، مسولین آکادمی تصمیم گرفتند که او را به مراسم دعوت نکنند. دست بر قضا جین فوندا اسکار بهترین هنرپیشه آن سال را هم برای بازی در فیلم کلوت (klute) به دست آورد.
البته درست گفته‌اند که با هر دست که بدهید با همان دست هم پس می‌گیرید! اگر مسئولین اسکار جین‌ فوندا را قال گذاشتند، در عوض از مارلون براندو به طرز ماهرانه‌ای رو دست خوردند! بازی در نقش معروفترین سر دسته مافیای سینما یعنی دن کورلئونه در فیلم پر آوازه "پدر خوانده" جایزه اسکار بهترین هنرپیشه را در سال ۱۹۷۳ برای مارلون براندو به همراه داشت.
قیافه مسئولین آکادمی به طور قطع خیلی تماشایی بوده، وقتی که مشاهده کردند به جای مارلون براندو، ساشین پر کوچک، یک دختر سرخپوست به روی صحنه آمد و دریافت این جایزه را از طرف براندو رد کرد. البته براندو از ساشین پر کوچک خواسته بود که یک متن ۱۵ صفحه‌ای را در اعتراض به نوع به تصویر کشیدن سرخپوستها در هالیوود بخواند که مسئولین به ساشین اجازه این کار را ندادند.
مارلون براندو در فیلم پدر خوانده خب، حق هم داشتند، چون که تا به اینجا هم مواد لازم برای درست کردن یک خوراک داغ برای روزنامه‌ها کافی بود. تازه وضع وقتی وخیم‌تر شد که کاشف به عمل آمد، ساشین پر کوچک، سرخپوست نیست، بلکه یک فعال اجتماعی و هنرپیشه است که لباس سرخپوست‌ها را پوشیده!
▪ تشکر ویژه
متن‌های تشکر موقع دریافت جایزه اسکار هم داستان خودشان را دارند. بعضی‌ها که آن بالا در روی سن از تنها کسی که تشکر نمی کنند برادران لومیر مخترعین سینما هستند وگرنه برای تشکر اسم همه را ردیف می‌کنند: از مادربزرگ پدری گرفته که ظاهراً ژن استعداد بازیگری را از او گرفته‌اند تا نگهبان دم در ورودی ساختمان مسکونیشان که هر روز به آن‌ها صبح به خیر می‌گوید و باعث تقویت روحیه‌اشان می‌شود. به خاطر همین بعضی وقت‌ها تنوع در این میان حسابی لازم است. نمونه‌اش هم متن تشکر مایکل مور است. وقتی در سال ۲۰۰۳ فیلم بولینگ برای کلمباین ‌مایکل مور برنده جایزه بهترین فیلم مستند شد، این کارگردان آمریکایی فرصت را غنیمت و تریبون را هم آزاد دید تا از همان جا چند کلمه‌ای با جورج بوش به خاطر سیاستهایش در عراق و افغانستان صاف و پوست کنده حرف بزند!
البته مسئولین آکادمی سریعاً صدای موسیقی را بالا بردند تا مایکل مور یک وقت خیلی هم رودربایستی را کنار نگذارد. این رک بودن مایکل مور و جمله معروفش « ما مخالف جنگیم. آقای بوش، شرم کن» باعث شد از آن زمان به بعد پخش مراسم اسکار با ده ثانیه تأخیر همراه باشد!
● برنده خیالی اسکار
یکی از جذابترین جایزه‌های اسکار، جایزه بهترین هنرپیشه زن و مرد است. گفتنی‌ها در این مورد هم فراوان است. در بین هنرپیشه‌های زن مریل استریپ با ۱۴ بار نامزد شدن برای جایزه اسکار رکورد دارد که تا به حال فقط توانسته ۲ اسکار را با خود به خانه ببرد. رکورددار دوم هم کاترین هپبورن است که ۱۲ بار نامزد شده و ۴ بار برنده.
در بین هنرپیشه‌های مرد‌، هیچ کس تا به حال به پای ‌جک نیکلسون نرسیده که ۱۲ بار نامزد اسکار شده و ۳ بار هم این جایزه را برده است.
اسپنسر تریسی و کاترین هپبورن در فیلم "زن سال" دو هنرپیشه مرد دیگر هم هستند که به نوعی رکورد زن محسوب می‌شوند. یکی اسپنسر تریسی که اولین هنرپیشه‌ای بوده که دو سال پشت سر هم اسکار را به خانه‌اش برده؛ سال ۱۹۳۷ برای فیلم "مانوئل" و سال بعد یعنی ۱۹۳۸برای فیلم "شهر پسران". البته او وقتی اسکارش را از نزدیک دید متوجه دسته گل مسئولین آکادمی شد. روی اسکارش به جای اسپنسر تریسی نوشته بودند دیک تریسی که اسم یک شخصیت کارتونی است!
از سر بند همین اشتباه هم مسئولین آکادمی تصمیم گرفتند که جای اسم‌ها را خالی بگذارند و بعد آن‌ها را روی مجسمه حک کنند. به همین خاطر هم بر عکس اسپنسر تریسی، چهره تام هنکس بعد از دریافت جایزه اسکار درهم نبود، چرا که او دومین هنرپیشه‌ای بوده که سال ۱۹۹۳ برای فیلم "فیلادلفیا" اسکار گرفت و سال ۱۹۹۴ هم برای "فارست گامپ".
● فیلم‌های رکورددار
سال ۱۹۴۰ سال بربادرفته بود. این فیلم کلاً ۱۰ اسکار را برای سازندگانش داشت که مهمترینش را شاید بتوان به نوعی اسکار هتی مک دانیل (Hattie Mc Daniel) دانست که در فیلم در نقش"مامی" دایه اسکارلت ظاهر شده بود. مک دانیل اولین هنرپیشه سیاهپوستی بود که برای بهترین بازی در نقش مکمل اسکار گرفت.
هتی مک دانیل، اولین هنرپیشه سیاهپوست زن که اسکار بهترین نقش مکمل را گرفت فیلم رکورد زن بعدی بن هور بود که در سال ۱۹۶۰، ۱۱اسکار از مجموع ۱۲ اسکاری را که نامزد شده بود، گرفت. تهیه کننده‌های این فیلم در آن زمان تنها یک میلیون دلار خرج صحنه معروف ارابه‌رانی در این فیلم کردند که البته این هزینه جای دوری هم نرفت، چون بعد ۴۰میلیون دلار ناقابل از درآمد فیلم بن هور نصیبشان شد.
سومین فیلم هم شاید چندان نیاز به معرفی نداشته باشد. اگر در یک کشتی جیمز کامرون را با لئوناردو دی کاپریو ترکیب کنید و بعد به عنوان نمک قضیه، مقداری کیت وینسلت اضافه کنید، محصول به دست آمده کشتی تایتانیک است که البته در آخر هم ساکن اقیانوس می‌شود! تایتانیک در سال ۱۹۹۸یازده اسکار را نصیب خودش و دست اندکارانش کرد.
● ناکامان اسکار
خب همیشه هم اینطور نبوده که اسکار با دست و دلبازی به همه روی خوش نشان دهد. مهمترین کسی که از او به عنوان ناکام اسکار یاد می‌شود، نابغه سینما آلفرد هیچکاک است؛ خالق فیلم‌های معروفی مثل روانی یا سرگیجه که اسمش مترادف است با هیجان و دلهره. هیچ وقت معلوم نشد که هیچکاک چه هیزم تری به آکادمی اسکار فروخته بود که حتی یک بار محض دلخوشی هم که شده به او اسکاری ندادند.
به همین خاطر است که بعضی از کارشناسان سینمایی مثل "هانس پرینزلر" به اسکار با دیده تردید نگاه می کنند: « یک صف طولانی از اسم‌های معروف هستند که زمانی دراز نادیده گرفته شدند. مثلاً به نظر من این کمال بی‌انصافی بود که ارنست لوبیچ (Ernst Lubitsch) هرگز اسکار نگرفت. تازه یک سال قبل از فوتش به او اسکار دادند، آن هم یک اسکار افتخاری برای یک عمر فعالیت هنری. اینجاست که می‌توانم فکر کنم که این یک مقدار اشتباه آکادمی اسکارهم بوده.»
این بلا تا حدی هم بر سر چارلی چاپلین آمد. چاپلین تنها دو بار اسکار افتخاری و یک بار هم اسکار بهترین موسیقی متن فیلم را گرفت و این یعنی فیلم‌های دیگر چاپلین مثل دیکتاتور بزرگ هیچ وقت نتوانستند سطح توقعات اعضای آکادمی اسکار را برآورده کنند‌! باز جای شکرش باقی است که آکادمی به مارتین اسکورسیزی رحم کرد و بعد از شش بار نامزد شدن، بالاخره برای بار هفتم به خاطر فیلم از دست رفته توانست سال گذشته لذت در دست گرفتن عمو اسکار را بچشد!
اسم استیون اسپیلبرگ را هم سر فیلم رنگ ارغوانی نباید از قلم انداخت. او با این فیلم در سال ۱۹۸۵ نامزد ۱۱ جایزه اسکار شده بود که در کمال حیرت همه، دست خالی مراسم را ترک کرد.
البته داغ نگرفتن اسکار به دل پیتر اوتول هم ماند. این هنرپیشه ایرلندی که نقش اصلی فیلم "لورنس عربستان" را ایفا کرد ۸ بار با اسکار نامزد شد، اما هیچ وقت موفق نشد لباس دامادی به تن کند!
● دلزده از اسکار
والت دیزنی خالق معروفترین موش دنیا "میکی ماوس" اما در این بین یکی هست که در زمان زنده بودنش تا توانست اسکار گرفت، تا به این حد که اسکارزده شد! والت دیزنی خالق کمپانی انیمیشن سازی معروف "والت دیزنی" را که حتماً می‌شناسید.
همان کسی که حق بزرگی را به گردن همه بچه‌ها و خیلی از بزرگترها دارد؟ او در مجموع ۶۴ بار نامزد اسکار شد و ۲۶ بار هم برای گرفتن اسکار به روی صحنه رفت. از همه جالبتر وقتی بود که در سال ۱۹۳۷ به همراه اسکار اصلی برای کارتون "سفید برفی و هفت کوتوله" ، هفت مجسمه کوچک اسکار هم به نیت همین هفت کوتوله به والت دیزنی دادند.
البته معلوم نیست که این هفت اسکار را هم به پای اسکارهای والت دیزنی نوشتند یا نه، اما با این حال دیزنی یک جور پیشرو بوده، حتی در موقعی که هیچ کس فکرش را هم نمی‌کرده. یک نمونه کارتون دیو و دلبر محصول این کمپانی است. سال ۱۹۹۲ برای اولین بار بود که در تاریخ اسکار یک کارتون نامزد دریافت جایزه اسکار بهترین فیلم می‌شد. با این حال دیو و دلبر نتوانست اسکار بهترین فیلم را بگیرد اما برای بهترین موسیقی و بهترین ترانه برنده جایزه اسکار شناخته شد.
● رکورد ذوق‌زدگی
بردن جایزه اسکار طبیعتاً دریافت کننده‌هایش را حسابی ذوق‌زده می‌کند و اصلاً یکی از لذت‌های تماشای مراسم اسکار دیدن همین عکس العمل برنده‌هاست. تا به اینجا هیچ کس نتوانسته در زمینه ثبت رکورد بیشترین مقدار هیجان‌زده شدن، روی دست روبرتو بنینی کارگردان ایتالیایی فیلم "زندگی زیباست" بزند.
بنینی هنگامی که اسم خودش را به عنوان برنده بهترین فیلم غیر انگلیسی زبان شنید از شدت هیجان برای رسیدن به سن از روی صندلی‌ها پرید و بعد هم جست و خیزکنان خودش را به روی سن رساند.
روبرتو بنینی در حال آماده شدن برای یک برنامه تلویزیونی!
او البته در آن سال به خاطر بازیش در فیلم "زندگی زیباست" به عنوان بهترین هنرپیشه مرد هم شناخته شد. این کارگردان ایتالیایی وقتی اسکارش را در دستانش گرفت، گفت که دادن این اسکار به او اشتباه بزرگی بوده چون که او هرچه از زبان انگلیسی بلد بوده برای تشکر کردن به خاطر اسکار اولش به خرج داده!
نکته جالب قضیه اینجاست که سال بعد بنینی می‌بایست برنده جایزه اسکار بهترین هنرپیشه زن را اعلام کند، در این زمان بیلی کریستال مجری مراسم با یک تور بزرگ پروانه گیری در پشت سر او ایستاده بود تا اگر یک وقت بنینی دوباره جو زده شد و بالا و پایین پرید، بتواند او را با تور بگیرد.
● فرهنگستان زبان آکادمی اسکار
پیرترین هنرپیشه‌ای که موفق به گرفتن جایزه اسکار شد، جسیکا تِندی بود. او زمان دریافت اسکار در سال ۱۹۸۹برای بازی در فیلم "راندن خانم دیسی"، هشتاد ساله بود. جوانترین کسی هم که تا به حال اسکار گرفته است، تاتم اونیل (Tatum O&#۰۳۹;Neal) دختر رایان اونیل بوده که زمان گرفتن اسکار فقط ده سال داشته.
البته در همان سال آکادمی یک تصمیم مهم هم گرفت و آن عوض کردن جمله معروف اعلام برنده هاست. تا قبل از آن زمان وقتی می‌خواستند اسمی را که از پاکت بیرون می آوردند، بخوانند، می‌گفتند: The winner is ، یا "برنده هست " ، اما درسال ۱۹۸۹ آکادمی اعلام می‌کند که اسکار در واقع بازنده‌ای ندارد که بگوییم برنده کیست؛ به همین دلیل هم "زین پس به جای واژه غریب و بیگانه برنده، شایسته آن است که بگوییم The oscar goes to یا "اسکار تعلق می‌گیرد به"!
در مجموع اسکار هیچ وقت آرام و بی سروصدا نبوده. تا بوده یا فلاش دوربین عکاس‌ها چشم را می‌زده یا سر و صدای طرفدارها گوش را کر می‌کرده! مهم این است که بالاخره نویسندگان هالیوود دست از اعتصاب کشیدند و گرنه معلوم نبود که به سر جشن تولد هشتاد سالگی عمو اسکار چه می‌آمد. البته تا آن موقع هنوز چند روزی باقی مانده است.

منبع:www.dw-world

منبع : سایت سیمرغ