نثری به تمام معنا شاعرانه

● یادداشت کوتاهی بر «شرح افقی جدول» از مجموعه داستان «آبی ماورای بحار» اثر «شهریار مندنی پور»
«شرح افقی جدول» در اولین نگاه این ذهنیت را به خواننده القا می کند که صرفا شکل مدرنی از داستان هایی است که با نامه های دو طرف و مکاتبه بین آنها پیش می رود.
اما تمهیدی که نویسنده در اسرارآمیز ساختن تصویر یکی از طرفین به کار برده – که اتفاقاً شرقی است و منطق این رازگونگی هم با شخصیت پیچیده ای که از شرقیان در ادبیات غرب ارائه می شود عجین شده - در این است که داستان را تنها با ایمیل های یک سویه و بنابراین با یک زاویه دید پیش برده است.
تغییر لحن به اقتضای موقعیت در ایمیل ها بی هیچ توضیحی و به خودی خود تمام احساسات نویسنده متن را در لحظه نگارش به خوبی بیانگر است. مثلاً همین که مخاطب ایمیل ها همیشه «دختر» بوده و وقتی به «سرکار خانم» تبدیل می شود، عدم صمیمیت و خشم نگارنده (مرد) در همان لحظه برخورد با ایمیل به خواننده انتقال می یابد.
شخصیت ها به اختصار با واژه هایی که در جدول قرار می دهند نه تنها احساسات خود را بیانگرند که حتی اعمالی را که آرزو دارند انجام می دهند: «اگر بوسه را بکارم در افقی ماقبل آخر، آیا تو با حرف اولش، در عمودی، باز بوسه را چفت می کنی؟»
نثر داستان نثری است به تمام معنا شاعرانه که به اقتضای فضای عاشقانه ایمیل ها منطق داستانی پیدا می کند. مثلاً این چند جمله به طور مستقل با تصاویری که به هم پیوند می دهد خود یک شعر است: «صورت تو لابلای شاخه ها و برگ ها یادم می ماند. اتوبوس راه می افتد، تصویر درخت ها عوض می شود، اما همچنان تو ثابتی توی قاب پنجره.»
و نهایت این که شعریت متن با آشنایی زدایی از جایگاه ارکان جمله ها و یا نوع جایگزینی واژه ها نمود بیشتری می یابد:
«اینها ترسناک تر بودند از اگر مرده ها از زیر آوار بیرون می خزیدند»
«تا شامگاه که ماندی، بیچارگیِ انگار جایی نداشتی که بروی، برای من هم بود»
«و تو در آن فقط کت و دامن سبزی که داری، از مد هم که افتاده، خیلی کمیاب هستی»
«شاید باید یک کاری باید کرد را، شاید دنیا یادش بیاید که یادش رفته را، یک کاری بکنیم».

منبع : سایت والس