اگر خورشید بمیرد

كهكشان راه‌شیری قرار است با همسایه خود یعنی كهكشان آندرومدا برخورد كند، اما این اتفاق میلیاردها سال زودتر از چیزی كه قبلا تصور می‌شد روی خواهد داد.
این تغییر بدان معناست كه هنگام برخورد دو كهكشان، خورشید هنوز زنده خواهد بود و یك شبیه‌سازی كامپیوتری جدید نشان داده است كه در این حادثه چه بلایی بر سر خورشید ما خواهد آمد.
پژوهشگران می‌‌گویند احتمال دارد كه خورشید به بیرون كهكشان پرتاب شود و احتمال كمی نیز وجود دارد كه توسط كهكشان آندرومدا دزدیده شود. آبراهام لوب، از مركز اختر فیزیك هاروارد – اسمیتسونین در ماساچوست می‌گوید: «این حادثه قبل از متلاشی شدن خورشید روی خواهد داد و به همین دلیل ستاره‌شناسان آینده در منظومه خورشیدی شاهد آن خواهند بود.»
با اینكه این واقعه ده‌ها میلیون نسل پس از این رخ خواهد داد، قابل قبول است كه در زمان برخورد دو كهكشان هنوز بشر وجود داشته باشد. آبراهام لوب و همكارش توماس كوكس با استفاده از شبیه‌سازی‌های كیهان‌شناختی این رویارویی را مدل‌سازی كرده‌اند. لوب می‌گوید: آنها داده‌های جدید از حركت آندرومدا در فضا و نقش ماده تاریك در حركت كهكشانی را در مدل خود لحاظ كرده‌اند.
او می‌گوید: «ما اولین شبیه‌سازی عددی قابل‌درك را انجام داده‌ایم كه دینامیك راه شیری و آندرومدا را همراه با ستاره‌ها، گازها و ماده تاریك درون خود دارد.» اگرچه بعضی از اخترشناسان فكر می‌كنند این شبیه‌سازی كمی برای شروع پیش‌بینی آینده این كهكشان‌ها و به‌خصوص خورشید، ساده‌انگارانه است.
جان دوبینسكی، اخترفیزیكدانی از دانشگاه تورنتو كه قبل از به‌كارگیری این انیمیشن‌ها و مدل‌ها، موضوع را بررسی كرده است، می‌گوید: «من هیچ‌وقت فكر نمی‌كردم كه اطلاعات دقیق كافی درباره ماهیت ساختار و دینامیك دو كهكشان راه‌شیری و آندرومدا وجود داشته باشد. به همین دلیل هم از نوشتن مقاله علمی اغراق‌آمیز درباره آینده خورشید اجتناب كردم، اما حدس می‌زنم كه این دو نفر تصمیم‌ گرفته‌اند كار مهمی انجام دهند.»
مدت‌هاست كه اخترشناسان می‌دانند آندرومدا و راه‌شیری عاقبت به هم خواهند رسید، با این حال این واقعه خیلی نزدیك نخواهد بود. این دو كهكشان با سرعت ۱۲۰ كیلومتر بر ثانیه به هم نزدیك می‌شوند، اما فاصله بین آنها دو میلیون سال نوری است. در سال ۱۹۵۹ با استفاده از قوانین كپلر مشخص شد كه دو كهكشان تقریبا تمام دوره حركت مداری خود را طی كرده‌اند و به سمت یكدیگر بازخواهند گشت.
عبور بسیار نزدیك آنها از یكدیگر حدود چهار میلیارد سال دیگر پیش‌بینی شده بود اما آن محاسبات قبل از فهمیدن این نكته انجام شده بود كه تمام كهكشان‌ها تحت‌تاثیر ماده تاریك هستند. اضافه شدن جرم حفره‌های ماده تاریك باعث شد كه گرانش دو كهكشان بیش از آن چیزی باشد كه تصور می‌شد و بنابراین كشش آنها به طرف یكدیگر بیشتر شود. لوب و كوكس نتیجه‌گیری كردند كه برخورد دو كهكشان كمتر از دو میلیارد سال دیگر خواهد بود.
این عبور حدود نیم‌میلیون سال طول خواهد كشید و بسیاری از ستاره‌های این دو كهكشان از كنار یكدیگر رد خواهند شد. احتمال برخورد ستاره‌ها به یكدیگر بسیار ناچیز است اما ستاره‌های پرجرم بر دیگر ستاره‌ها تاثیر خواهند گذاشت و مسیرشان تغییر خواهد كرد و حتی جزئی از ستاره‌های كهكشان دیگر خواهند شد.
پس از این برخورد دو كهكشان دوباره از هم دور می‌شوند كه تقریبا ۵/۳ میلیارد سال بعد خواهد بود و در نهایت حدود پنج میلیارد سال بعد به یك كهكشان واحد تبدیل خواهند شد. لوب و كوكس نام این كهكشان را میلكومدا گذاشته‌اند.
پس از اولین برخورد احتمال بسیار زیادی وجود دارد كه خورشید در كهكشان راه‌شیری و در فاصله فعلی‌اش با مركز كهكشان، یعنی ۲۶ هزار سال نوری باقی بماند. اما ۱۲ درصد احتمال دارد كه از راه‌شیری بیرون برود و در فاصله ۶۵ هزار سال نوری از مركز كهكشان قبلی خود قرار گیرد.
تیم لوب و كوكس در حال تهیه تصاویری هستند كه نشان می‌دهد در صورت بروز این اتفاق آسمان از روی زمین چه شكلی خواهد داشت.

جف كانیپ
Nature.com

منبع : روزنامه هم‌میهن