تداخلات داروئی در درمان طیور

دارو به عنوان «ماده‌ای كه از طریق اعمال شیمیایی خود موجب تغییر در عملكرد بیولوژیك می‌شود» معرفی می‌گردد. امروزه حجم عظیمی از داروهای مختلف آنتی‌بیوتیكی، تقویتی و حتی داروهای گیاهی و گاهی داروهای منقضی و یا تقلبی در طیور مصرف می‌گردد كه در هر حال امكان بروز انواع تداخلات دارویی با یكدیگر و با موادغذایی و تأثیر آن بر ارزش تستهای آزمایشگاهی بوجود می‌آید.تداخلات دارویی در واقع تغییر اثر یك دارو بر یك داروی دیگر، غذا، آشامیدنی یا یك ماده شیمیایی دیگر است. تداخلات دارویی گاهی موجب كاهش كارآیی داروها و گاهی سبب مسمومیت‌زایی می‌گردند. تداخلات داروئی هم از نوع فارماكوكینتیكی و هم از نوع فارماكودینامیكی می‌باشد. در نوع فارماكوكینتیكی، تداخلات داروئی در مراحل جذب، توزیع، متابولیزم در دفع دارو انجام می‌شود كه به این نوع تداخلات ADME (Absorbtion: Distribution, Metabolism, Excretion ) گفته می‌شود. بیشترین نوع تداخلات دارویی در طیور در مرحله جذب گوارشی انجام می‌شود و در اكثر موارد منجر به كاهش جذب دارو یا ماده غذایی می‌شوند (به ویژه اینكه در طیور صنعتی درمان اكثراً از طریق خوراكی انجام می‌شود) برخی سرعت جذب دارو را كاهش داده و برخی تعداد كل جذب دارو را كم می‌كنند. (مانند تأثیر نئومایسین روی جذب پنی‌سیلینها یا تأثیر كلسیم روی جذب تتراسیكلین‌ها). اساسی كلی تداخلات دارویی نوع فارماكوكینتیكی بر ایجاد تغییرات در pH دستگاه گوارش، پلاسما و یا ادرار، اتصال به صورت Chelatiorr و تشكیل كمپلكس، تغییر در سرعت حركت دستگاه گوارش، اختلال در جذب دارو از روده، رقابت برای اتصال به پروتئینهای پلاسما، افزایش یا كاهش فعالیتهای آنزیمی بدن، تغییرات در جریان خون در دستگاههای مختلف و تأثیرگذاری بر دفع صفرا و ادرار می‌باشد. تداخلات فارماكودینامیكی آن دسته از تداخلات دارویی هستند كه اثر یك دارو در حضور یك داروی دیگر تغییر می‌كند و یا گاهی برای اتصال به یك گیرنده رقابت می‌كنند. مهمترین انواع این تداخلات افزاینده یا سینرژیكی و كاهنده یا آنتاگونیستی هستند كه سهم كمتری از تداخلات داروئی را دارند. اگرچه می‌توان با تغییر دارو، كاهش دوز و یا حذف یك دارو تداخلات دارویی را كاهش داد ولی در هر حال باید به این مهم قبل از هر نوع تجویزی توجه شود.

منبع : مؤسسه مرغداری ایران