پیش شرط، بی پیش شرط!

به دنبال ارایه پیشنهاد جدید هسته ای واشنگتن به تهران مبنی بر ورود مستقیم آمریكا به مذاكرات هسته ای به شرط تعلیق كامل فعالیت های غنی سازی از جانب ایران، مقامات ایرانی یكصدا این طرح را رد كردند. اما در عین حال، این پیشنهاد را یك گام به جلو توصیف نمودند. یك تحلیل گر سیاسی، در همین رابطه گفته است: این واقعیت كه خانم رایس رسماً اعلام كرده كه كاخ سفید مایل به گفت وگوی مستقیم با ایران است، از شرایطی كه برای گفت وگو مطرح نموده خیلی مهم تر می باشد. گفتنی است، ایران تاكنون پاسخی رسمی به طرح جدید و بسته اروپا و آمریكا كه حاوی موارد تشویقی و تنبیهی جدیدی می باشد، نداده و اعلام كرده است كه در حال بررسی بسته پیشنهادی می باشد. از سوی دیگر، تهران از زمان آغاز بحران تاكنون، به جز در یك مقطع كوتاه، فعالیت غنی سازی را ر ها نكرده و فعالانه به آن ادامه میدهد. به عقیده اكثر تحلیل گران مسایل ایران، راز موفقیت این كشور در همین ایستادگی بر موضع هسته ای خود نهفته است. منوچهر متكی، وزیر امور خارجه ایران، در گفت وگو با رادیو دولتی ایران در خصوص پیشنهاد جدید آمریكا گفت: “ما درخصوص حقوق طبیعی كشورمان با هیچكس مذاكره نمی كنیم. اما آمادگی داریم تا در قالب یك چارچوب عادلانه، مشخص و بدون هرگونه تبعیض راجع به نگرانی های مشترك با دیگران وارد مذاكره شویم.”
خیلی از كارشناسان معتقدند كه عكس العمل واشنگتن درخصوص شكستن ۲۷ سال سكوت در قبال ایران، به نوعی نشانگر پاسخ و عكس العمل آمریكا به نامه اخیر دكتر احمدی نژاد، رییس جمهور ایران، می باشد كه چندی پیش برای پرزیدنت بوش ارسال كرد. اما این نامه كه در آن لیبرال دمكراسی به باد انتقاد گرفته شده بود، در ابتدا از سوی محافل آمریكایی زیاد مورد توجه قرار نگرفت. ولی بسیاری در تهران و واشنگتن آن را تلاشی در جهت باز كردن باب مذاكره میان دو كشور از سوی رییس جمهور ایران قلمداد كردند. جواد وعیدی، معاون امور بین الملل شورای عالی امنیت ملی ایران، در مصاحبه ای گفت كه اقدام آمریكا در خصوص باز كردن باب گفت وگو با ایران، شباهت زیادی به نامه آقای احمدی نژاد دارد؛ هر چند آقای وعیدی محتوا و لحن پیشنهاد جدید آمریكا را رد كرده است. به عقیده وی، این پیشنهاد بیشتر در پی حفظ آبروی ایران است، در حالی كه باز هم اصل ماجرا كه غنی سازی اورانیوم و حق مسلم ایران در استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای می باشد را مورد غفلت قرار داده است.
این در حالی است كه كنار گذاشتن اصل موضوع برای ایران بسیار تحقیرآمیز خواهد بود. وعیدی در ادامه افزود:“ متأسفانه لحن و جمله بندی بیانیه جدید آمریكا نشان می دهد كه دولت بوش هنوز آمادگی پذیرش حقوق و منافع ایران را ندارد.” لازم به ذكر است، در زمان ریاست جمهوری آقای خاتمی، ایران به مدت دو سال به منظور آنچه كه اصطلاحاً در آن روز ها استراتژی اعتمادسازی و تنش زدایی خوانده می شد، غنی سازی اورانیوم را به حال تعلیق درآورد كه در نهایت رهبری نظام به این نتیجه رسید با برآورده ساختن خواسته های غربی ها، ایران هرگز به اهداف خود نخواهد رسید. وعیدی همچنین ابراز داشت كه با پیروزی دكتر احمدی نژاد در انتخابات اخیر ریاست جمهوری ایران، تهران اهداف خود را تغییر نداده است، بلكه با اتخاذ یك رویكرد غیرتدافعی و سازش ناپذیر، تاكتیك خود را عوض كرده است.

منبع : ماهنامه اقتصاد ایران