نسل دوم وب بی‌سیم

نسل اول وب بی‌سیم درس‌هائی برای همه داشت. كنسرسیوم WAP فهمید كه محتوی از همه چیز مهم‌تر است. اگر تعداد زیادی وبگاه كه به زبان شما حرف بزند نداشته باشید، باخته‌اید. از آن‌سو ان تی تی دوكومو هم فهمید كه یك سامانه ی اختصاصی بسته (فقط برای گوشی‌های كوچك طراحی شده باشد) نمی‌تواند بختی برای جهانی شدن داشته باشد.هر دو طرف هم فهمیدند كه برای متقاعد كردن وبگاه ها برای حرف زدن به فرمت موردنظر، باید زبانی داشته باشید باز، محكم و مطابق با استانداردهای جهانی. در دنیای تجارت جنگ فرمت‌ها چیز خوبی نیست. هر دو خدمات در آستانه ورود به نسل دوم خود هستند. از آنجائی كه WAP ۲.۰ زودتر به بازار آمده، ما هم آن را بررسی خواهیم كرد. WAP ۱.۰ چیزهای خوبی داشت، كه WAP ۲.۰ آنها را حفظ كرده است. یكی این كه،WAP می‌تواند روی شبكه‌های مختلف كار كند. نسل اول از شبكه‌های سوئیچینگ مداری استفاده می‌كرد، ولی همیشه می‌توانست با سوئیچینگ بسته‌ای هم كار كند. نسل دوم به احتمال زیاد از سوئیچینگ بسته‌ای (مثلاًGPRS) استفاده خواهد كرد. دیگر این كه، WAP از دستگاه‌های متنوعی(از تلفن‌های همراه گرفته تا رایانه های های كتابی قوی) پشتیبانی می‌كرد، و هنوز هم می‌كند.

WAP ۲.۰ ویژگی‌های جدیدی هم دارد،كه مهم‌ترین آنها عبارتند از :
۱-پشتیبانی از مدل پوش (دادن)، در كنار مدل قدیمی پول (گرفتن).
۲- یكپارچه كردن خدمات تلفنی در برنامه‌های كاربردی .
۳-پیام‌رسانی چند رسانه‌ای
۴-داشتن ۲۶۴ علامت تصویری.
۵-ارتباط با وسایل ذخیره‌سازی.
۶-پشتیبانی از افزودنی‌های مرورگر.
مدل پول(Pull) برای همه شناخته‌شده است: مشتری صفحه‌ای را درخواست می‌كند، و آن را می‌گیرد.مدل پوش(push) یعنی فرستادن (دادن) اطلاعات به مشتری بدون اینكه درخواست كرده باشد، مانند ارسال پیوسته قیمت سهام یا هشدارهای ترافیكی به كاربر.
مدت‌هاست كه صدا و داده در حال یكی شدن هستند، و WAP ۲.۰ به طرق مختلف از آنها پشتیبانی می‌كند. یك نمونه كه قبلاً به آن اشاره كردیم، ایجاد دفترچه تلفن تصویری با I_Mode است. WAP ۲.۰، علاوه بر نامه ی الكترونیكیl و تلفن، از پیام‌رسانی چند رسانه‌ای (Multimedia messaging) هم پشتیبانی می‌كند .
محبوبیت فوق‌العاده كاراكترهای اموجی در I-Mode، كنسرسیوم WAP را تشویق كرد كه ۲۶۴ كاراكتر اموجی در WAP ۲.۰ بگنجاند.این كاراكترها در زمینه‌های متنوعی از قبیل حیوانات، وسایل خانگی، لباس، احساسات، غذا، بدن انسان، جنسیت، نقشه، موسیقی، گیاهان، ورزش، وقت، آب و هوا، ابزار وسایط نقلیه و اسلحه طراحی شده‌اند. جالب است بدانید كه در استاندارد WAP ۲.۰ فقط نام این علائم تصویری تعریف شده، و اقدامی برای طراحی شكل آنها به عمل نیامده است، چون برخی از آنها (مانند بوسیدن و در آغوش گرفتن ) در فرهنگ‌های مختلف معنای بسیار متفاوتی دارند. این مشكل در I-Mode وجود نداشت، چون فقط برای یك كشور طراحی شده بود. پشتیبانی از وسایل ذخیره‌سازی بدان معنا نیست كه هر تلفن WAP ۲.۰ یك سخت دیسك بزرگ خواهد داشت، Flash ROM نیز نوعی وسیله ذخیره‌سازی است. یك دوربین بی سیم WAP می‌تواند عكس‌های گرفته شده را موقتاً روی یك Flash ROM ذخیره كند، تا زمان فرستادن بهترین آنها به اینترنت فرا برسد.
و بالاخره مرورگرهای WAP ۲.۰ می‌توانند با استفاده از افزودنی‌ها (in-plug) قابلیت‌های خود را توسعه دهند. در WAP ۲.۰ یك زبان اسكریپت‌نویسی نیز پیش‌بینی شده‌است.
تفاوت‌های فنی مختلفی نیز بین WAP۱.۰ و WAP ۲.۰ وجود دارد، كه پشته پروتكل و زبان علامت‌گذاری مهم‌ترین آنهاست.WAP ۲.۰ همچنان به پشتیبانی از پشته پروتكل قدیمی ادامه می‌دهد، ولی از استاندارد اینترنت یعنی TCP,HTTP/۱.۱ نیز پشتیبانی می‌كند. پروتكل TCP در WAP ۲.۰ دارای چهار تفاوت جزئی (ولی سازگار) با TCP استاندارد است: (۱) استفاده از پنجره‌های ثابت ۶۴ kb، (۲) نداشتن شروع آهسته، (۳) سقف ۱۵۰۰ byte برای MTU، و
(۴) تفاوت جزئی در الگوریتم ارسال مجدد (این تغییرات برای ساده‌تر شدن كد پروتكل انجام شده‌اند). TLS یك پروتكل ایمنی لایه انتقال (Transport Layer Security) است‌، كه توسط IETF استاندارد شده است ( شكل ۵ را ببینید). بسیاری از دستگاه‌های WAP ۲.۰ همزمان از هر دو پشته پروتكل پشتیبانی خواهد كرد .
تفاوت دیگر WAP ۲.۰ با WAP ۱.۰ در زبان علامت‌گذاری آنهاست. WAP ۲.۰ از XHTML ساده (كه برای دستگاه‌های كوچك بی‌سیم طراحی شده) پشتیبانی می‌كند. از آنجائی كه ان تی تی دوكومو هم قبول كرده كه از XHTML ساده پشتیبانی كند، با نوشتن صفحات خود به این زبان می‌توانید مطمئن باشید كه آنها در اینترنت و دستگاه‌های بی‌سیم به خوبی دیده خواهند شد. این تصمیم به جنگ فرمت‌ها (كه رشد وب بی سیم را دچار وقفه كرده بود) خاتمه خواهد داد.
شاید بد نباشد چند كلمه‌ای هم درباره XHTML ساده بگوئیم. این زبان برای تلفن‌های همراه، تلویزیون‌ها، دستگاه‌های PDA، ماشین‌های فروش كالا، فراخوان‌ها، خودرو‌ها،‌ كنسول‌های بازی، و حتی ساعت در نظر گرفته شده است. به همین دلیل در این ویرایش از شیوه‌نامه، اسكریپت، یا فریم خبری نیست، ولی اكثر برچسب‌های استاندارد وجود دارند. این برچسب‌ها به یازده پیمانه تقسیم شده‌اند، كه برخی اجباری و برخی دیگر اختیاری‌اند (تمام این پیمانه ‌ها در XML تعریف شده‌اند) این پیمانه ‌ها را همراه با مثال‌هایی از هر كدام، در شكل ۶ ملاحظه می‌كنید.برای كسب اطلاعات بیشتر درباره این برچسب‌ها می‌توانید به www.w۳.org مراجعه كنید.
علیرغم تفاوت WAP و I-Mode بر اثر استفاده از XHTML ساده، رقیب جدیدی آنها را تهدید می‌كند: ۸۰۲.۱۱ نسل دوم وب بی‌سیم با سرعت ۳۸۴ kbps كار می‌كند، كه از ۹۶۰۰ bps نسل اول خیلی بهتر است، ولی در مقایسه با سرعت ۱۱ mbps یا ۵۴ mbps دستگاه‌های ۸۰۲.۱۱ رنگ می‌بازد. البته ۸۰۲.۱۱ همه‌جا حضور ندارد، ولی با تصمیم صاحبان رستوران‌ها، هتل‌ها، فروشگاه‌ها، شركت‌ها، فرودگاه‌ها، ایستگاه‌های اتوبوس، موزه‌ها، دانشگاه‌ها، بیمارستان‌ها و بسیاری جاهای دیگر برای نصب ایستگاه‌های مركزی ۸۰۲.۱۱ و دادن امكان دسترسی اینترنت به كارمندان و مشتریان خود، پوشش كافی در مناطق شهری به وجود خواهد آمد، و آن وقت كافیست به نزدیك‌ترین كافه‌تریا بروید تا بتوانید ضمن خوردن یك فنجان قهوه، نامه های الكترونیكی خود را هم بخوانید. دور نیست روزی كه مغازه‌ها ( كنار آرم كارت‌های اعتباری قابل قبول) برای جلب مشتری بیشتر آرم ۸۰۲.۱۱ را در ویترین یا كنار در ورودی خود قرار دهند، و مردم هم (مثل صحرانشینان كه به دنبال آب بیابان‌ها را زیر پا می‌گذاشتند) بدنبال ۸۰۲.۱۱ از این خیابان به آن خیابان سرگردان شوند.
شاید رستوران‌ها و كافه‌تریاها خیلی زود برای نصب ایستگاه‌های مركزی ۸۰۲.۱۱ دست به كار شوند، ولی به نظر نمی‌رسد كشاورزان به این زودی چنین كاری بكنند، به همین دلیل پوشش یكپارچه ۸۰۲.۱۱ به مناطق شهری (و حداكثر حومه آنها ) محدود خواهد ماند (به یاد بیاورید كه برد ۸۰۲.۱۱ در بهترین حالت چند صد متر بیشتر نیست). شاید در آینده دستگاه‌هائی به بازار بیایند كه در صورت یاقتن سیگنال ۸۰۲.۱۱ از آن استفاده كنند، و وقتی به جایی رسیدند كه این پوشش وجود نداشت، به طور خودكار به WAP سوئیچ كنند.

شهرام بهوندی صادق خانپور

منبع : ماهنامه دنیای مخابرات و ارتباطات