هجوم مخدرهای تازه نفس

دوسال پیش بود كه در تاریكی شب، بدون آنكه كسی صدای پایشان را بشنود، از دو جهت، مرزهای شرق و غرب را درنوردیدند. پس آهسته، شهرها را یكی پس از دیگری فتح كردند و بی‌هیچ مقاومتی، وارد پایتخت شدند و اكنون در بازار موادمخدر كشورقد علم كرده‌ وعرصه را بر تریاك؛ آن مخدر تاریخی، تنگ كرده‌‌اند؛ هروئین را از عرش بر فرش كشیده‌اند و آنچنان بر تن شهر پهن شده‌اند كه امروز نامشان، عرق سردی بر پیشانی پلیس مبارزه بر موادمخدر می‌نشاند؛ كراك نام پیشاهنگ مخدر‌های جدید است: «كراك ایرانی، برخلاف كراك اصل كه تركیبی از كوكائین است، تركیبی مرگ‌آور از هروئین فشرده و مواد افزودنی دیگر است» این را سرهنگ جواد كشفی، رئیس پلیس مبارزه با موادمخدر پایتخت می‌گوید. مخدرهای تازه وارد را «مخدرهای صنعتی» هم می‌گویند.
بنا بر آخرین گزارش پلیس، كراك در مدت دو سال، موفق شده است ۳۳ درصد معتادان كشور را به خود جذب كند كه ۹۰ درصد قربانیان این مخدر ۱۷ تا ۲۵ سال سن دارند. كراك اما تنها نیست، لشكری از ۳۰۰ نوع مخدر صنعتی دیگر هم همراه با او آمده‌اند.
اگرچه هیچ یك از این همراهان، آثار مرگبار كراك را ندارند، اما این مخدرهای روانگردان هم مانند كراك؛ پلیس، مراكز درمان معتادان، ستاد مبارزه با موادمخدر و مردم را نگران كرده‌اند. این نگرانی اما نزد متخصصان مضاعف است چرا كه نمونه‌های داخلی مخدرهای صنعتی از مشابه خارجی خطرناك‌تر و ناشناخته‌ترند. به گفته سرهنگ كشفی، این مواد اغلب به اشكال قرص‌ها و به صورت فله‌ای و باز وارد كشور می‌شوند.
سوداگران، برای سود بیشتر‌ با اضافه كردن مواد ناخالص برای پر حجم كردن یا حتی تغییر فرمول، مواد جدیدی به دست مشتریان می‌دهند كه هیچ‌كس از عوارض آن خبری ندارد. رئیس پلیس مبارزه با موادمخدر همچنین در گفت‌وگو با ایسنا از تمایل بیشتر جوانان به مخدرهای جدید خبر داده است:«در حال حاضر سن معتادان به تریاك بالا رفته و كمتر شاهد اعتیاد جوانان به این ماده هستیم، اما مخدرهایی به مراتب زیان‌بارتر همچون كراك، شیشه و قرص‌های روانگردان درصد بالایی از مصرف معتادان جوان را به خود اختصاص داده است.»
همچنین یك طرح جامع تحقیقاتی كه توسط دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی انجام شده است نشان می‌دهد كه الگوی استفاده از موادمخدر از مواد سنتی همچون تریاك، حشیش و هروئین به موادمخدر صنعتی جدید در حال تغییر است. در این گزارش از كراك، گروه مواد توهم‌زا (Hallucinations) مانند كریستال، اكستاسی و ال‌اس‌دی و همچنین ویال «نورجیزك» به عنوان موادمخدر تازه راه یافته به بازار ایران نام برده شده است.
دكتر هومان نارنجی‌ها، معاون پژوهشی این طرح در گفت‌وگو با خبرگزاری جمهوری اسلامی گفته است: «نتایج این تحقیق نشان می‌دهد كه با وجود آنكه مدت كوتاهی از ورود این مواد به بازار موادمخدر كشور می‌گذرد، اما این مواد موفق شده‌اند ۱۵ درصد معتادان كشور را جذب خود كنند» و مدیرکل فرهنگی و تربیتی سازمان زندان‌ها، منصور مقاره‌عابد هم از افزایش مصرف کراک میان نوجوانان با میانگین سنی ۱۵ تا ۱۸ سال خبر می‌دهد.
● به سوی مخدرهای صنعتی
مطابق آمار اعلام شده از سوی ستاد مبارزه با موادمخدر، بعد از تریاك، هروئین و حشیش كه همچنان پرمصرف‌ترین موادمخدر كشور هستند، كراك مشهورترین و پرمصرف‌ترین ماده مخدر صنعتی است. كراك در اصل از كوكائین و برگ گیاه كوكا به دست می‌آید اما به دلیل قیمت بسیار زیاد كوكائین، كراك ایرانی را از هروئین و مواد افزودنی دیگر می‌سازند و با قیمت ارزان به بازار می‌فرستند.
كراك بدون بو است و آن را می‌شود با یك سنجاق قفلی و یك كبریت در هر جایی مصرف كرد، نشئگی آن هم به دلیل استفاده از هروئین با درجه خلوص بالا، شدیدتر و سریع‌تر است. دكتر مهران كسایی، متخصص روانپزشكی هم علت جذب معتادان موادمخدر سنتی به كراك را قیمت ارزان، فراوانی در بازار، ناآگاهی مصرف‌كننده از عواقب و قدرت زیاد این ماده مخدر می‌داند.
بیماران معتاد به كراك او كه پیش از آن معتاد به تریاك بوده‌اند گفته‌اند كه بار اول كراك را تنها برای امتحان، تفنن و از سر ناآگاهی مصرف كرده‌اند، اما مطابق یك قانون نانوشته، ماده مخدر قوی‌تر ذهن معتاد را گرفتار خود می‌كند.
امیرمحمد پیام همچنین سن مصرف‌كننده را در انتخاب نوع موادمخدر موثر می‌داند:«میانسالان به دنبال یك گوشه خلوت می‌گردند تا با مصرف موادمخدر به آرامش برسند، اما جوانان به دنبال موادمخدری هستند كه پاسخگوی نیاز آنان باشد، آنها به دنبال هیجان، لذت شدید، هیاهو و شوخ و شنگی‌های مخصوص سن خودشان هستند» و اینها همگی در لیست بلندبالای عوارض مصرف انواع «آمفتامین‌های طراحی‌شده» وجود دارند.
به گفته دكتر كسایی، این مواد مانند سایر آمفتامین‌ها كه به عنوان دارو مصرف می‌شوند محرك هستند، اما ساختار مولكولی‌شان در آزمایشگاه‌ها برای اهداف خاصی طراحی شده است. اكستاسی یكی از آنهاست، این ماده ‌حس معاشرت و نزدیكی به دیگران، از بین رفتن اضطراب و ایجاد آرامش فوق‌العاده را به مصرف‌كننده تقدیم می‌كند، جذابیت این دارو برای افراد تنها و گوشه‌گیر دوچندان است ضمن اینكه اكستاسی نیاز به غذا خوردن، نوشیدن و خواب را از بین می‌برد و مصرف‌كننده بدون خواب و خوراك می‌تواند دو تا سه روز مدام تحرك كند.
در عوض این ماده «سروتونین» یا ناقل شیمیایی مغز را تخلیه می‌كند كه پس از مدتی باعث اختلال روانی و تغییر خلقیات می‌شود كه البته به هیچ‌وجه قابل درمان نیست.تبلیغات هم به نظر امیرمحمد پیام، تاثیر زیادی در جذب مصرف‌كنندگان داروهای روانگردان دارد:«به ظاهر تبلیغ می‌كنند كه این مواد، اعتیادآور نیستند،‌ اما حقیقت این است كه هرچه از سمت موادطبیعی به سمت مواد مصنوعی برویم ضایعات بسیار شدیدتر می‌شود حتی برخی از این مواد با یك‌بار مصرف اثراتی روی بدن می‌گذارند كه تا پایان عمر جبران نمی‌شود.»
به گفته او، این مواد تظاهرات جسمی موادمخدر سنتی را ندارند، اما این به معنی معتاد نشدن نیست، بلكه علاوه بر انواع خاص وابستگی جسمی، وابستگی روانی شدیدی در مصرف‌كننده ایجاد می‌كنند كه رهایی از آن دشوارتر از وابستگی جسمی است.
كریستال هم دیگر مخدر پرمصرف این روزهاست. استفاده از كریستال می‌تواند نیاز و فعالیت جنسی فرد را به‌طور غیرعادی افزایش دهد. هنگام رانندگی هم، رانندگانی كه تحت نفوذ و تاثیر این ماده هستند تمایل زیادی به ریسك‌كردن پیدا می‌كنند. دو سال است كه مخدرهای صنعتی در كشور خیمه زده‌اند و كارگاه‌های تولیدی به حاشیه شهرها رفته‌‌اند.
جنگی در جریان است و یك سالی است كه هیچ صبحی بدون انتشار خبر دستگیری یك خرده‌فروش، كشف یك باند تولید در پستوی خانه‌ای یا مرگ یك معتاد در خیابان شب نرسیده است.

منبع : روزنامه هم‌میهن