تایر ـ نحوه استفاده و نگهداری از آن

۱) تعریف تایر: تایر عبارت است از شبه‌ای از نخ‌های بافته شده مخصوص که توسط لاستیک با خصوصیات ویژه پوشانده شده و توسط هوای فشرده در تیوب می‌تواند نیروهای وارده را تحمل نماید.
۲) خواص تایر: خواص اصلی تایر عبارت است از: تحمل بار، دورگیری. کاهش اصطکاک. مقاوم در برابر سایش، کشش خوب. مقاوم در برابر ضربات وارده، مقاوم در برابر حرارت. مقاومت در برابر سر خوردن و یا به عبارت دیگر انطباق خوب تایر در انواع جاده‌ها در هنگام ترمز کردن و توقف آنی، صرفه‌جوئی در سوخت، طول عمر کافی، کنترل راحت فرمان، ایمنی در رانندگی، عدم انتقال صدا و حداقل نوسانات پستی و بلندی جاده را به‌عنوان لرزش به اتومبیل انتقال دهد.
۳) ساختمان کلی تایر: ساختمان تایر را می‌توان به‌صورت زیر تقسیم‌بندی نمود: الف) اجزاء اصلی: اجزاء اصلی تایر به‌وجود آورنده خواص اصلی آن هستند که عبارت است از:
منجید، طوقه، رویه و کمربندها
ب) اجزاء فرعی: اجزاء فرعی حافظ و تقویت کننده اجزاء اصلی بوده و از تمرکز نیروها بر روی اجزاء اصلی جلوگیری می‌نمایند و عبارتند از:
چیفرها، لایه‌های محافظ بید (فلیپرها) و اورهدها
▪ منجید تایر: منجید هسته مقاوم تایر است که از لایه‌هائی به‌صورت بافت‌های پوشیده شده از لاستیک تشکیل شده است. این لایه‌ها می‌توانند با زاویه یعنی به‌صورت ضربدر بر روی هم قرار گیرند. برای جلوگیری از اصطکاک بین لایه‌ها و ایجاد مقاومت در منجید، لایه‌ها باید چسبندگی لازم را به یکدیگر داشته باشند. هر لایه شامل نخ‌هائی است که به صورت چندتائی به هم تابیده و بافته شده‌اند. برحسب نوع استفاده و کاربردی که تایر داشته باشد، میزان مقاومت منجید محاسبه می‌شود و از آنجا تعداد لایه‌های لازم مشخص می‌شود و برحسب خصوصیاتی که از منجید انتظار داریم، نوع نخ مشخص می‌شود. نخ می‌تواند از جنس‌های متفاوت باشد مانند نخ‌های ریون، نایلون، پلی‌استر و فایبرگلاس. در ساخت برخی از تایرها از سیم‌های استیل به‌جای نخ استفاده می‌شود. نوع نخ همیشه بر روی دیواره تایر نوشته می‌شود.
▪ طوقه تایر
طوقه تایر شامل سیم‌های فولادی می‌باشد که برحسب نوع تایر با تعداد دور مشخص با لاستیک مخصوص پوشیده می‌شود و توسط لایه‌ها نگهداری می‌شود. این سیم‌ها قبلاً از برنز پوشش داده می‌شوند.
▪ رویه و گل تایر
برحسب نوع تایر و شرایط آب و هوای رویه و گل انتخاب و استاندارد می‌شود و کلاً بایستی از خواص زیر تبعیت کند.
۱) خاصیت پیشروی
۲) چسبندگی به جاده
۳) خاصیت خنک کنندگی
۴) قابلیت مانور
۶) مقاوم در برابر سایش
۷) مقاوم در برابر کندگی، بریده‌گی و پارگی
۸) تولید حداقل صدا در هنگام حرکت
همیشه باید توجه داشته باشید که گرما دشمن شماره یک لاستیک است و از عواملی که موجب ازدیاد گرمای تایر می‌شود می‌توان کم‌بادی و سرعت بیش از حد مجاز را نام برد. جهت آگاهی از میزان فشار باد محورهای جلو و عقب اتومبیل خود می‌توانید به جدول‌های ۱ و ۲ و ۳ و ۴ که در آن نام‌های متداول وسایل نقلیه (سواری، وانتی، کامیونی و تراکتور) و اندازه تایر به ترتیب قطر رینگ درج گردیده است، رجوع نمایید. ارقام میزان فشار باد مندرج در جدول بر حسب پوند است.
کم‌بادی موجب سایش سریعتر طرفین رویه تایر می‌شود که نه تنها عمر تایر را کوتاه می‌کند بلکه موجب ازدیاد گرما در تایر شده و به تدریج باعث از بین رفتن لایه‌ها می‌گردد. باد زیاد نیز گل وسط رویه را زودتر از نقاط دیگر از بین برده و پس از بالا رفتن حرارت منجر به ترکیدن منجید می‌گردد.
جهت حفظ سلامتی و ایمنی و جلوگیری از زیان‌های مالی باید همواره میزان باد تایر وسیله نقلیه خود را کنترل نمود و از استاندارد کارخانهٔ تولید کننده پیروی نمود.
سرعت بیش از حد مجاز عامل دیگری می‌باشد که موجب ازدیاد گرما در تایر و در نهایت باعث ترکیدن آن می‌گردد. برای مثال اگر گرمای تایر در سرعت ۶۵ کیلومتر در ساعت ۶۴ درجه سانتیگراد باشد. در سرعت ۱۶۰ کیلومتر در ساعت به ۱۲۶ درجه سانتیگراد می‌رسد که این گرما می‌هٔواند تایر را در لحظه بترکاند.
اگر می‌خواهید از تایرهای وسیله نقلیه خود حداکثر استفاده را ببرید موارد زیر رادقیقاً رعایت کنید.
۱) فشار باد تایرها را همیشه طبق توصیه کارخانه تولید کننده تنظیم کنید.
۲) هنگامی که تایر سرد است، فشار باد باید تنظیم گردد.
۳) بار را به صورت متعادل و یکنواخت در وسیله نقلیه توزیع کنید تا فشار وارده به محور تایر یکسان باشد.
۴) وسیله نقلیه را بیش از حد مجا بار نکنید.
۵) اگر چرخ‌ەای جلو از نوع رادیال است، هرگز از تایر معمولی برای چرخ‌های عقب استفاده نکنید.
۶) هر ۵ هزار کیلومتر طبق تصاویری که نشان داده شده است تایرها را جابه‌جا کنید.
۷) همیشه با سرعت مجاز حرکت کنید. سرعت زیاد موجب گرم شدن لاستیک و ترکیدن آن می‌شود.
۸) تایرها بالانس باشند. بالانس نبودن موجب سایش زودرس و عمر تایر را کوتاه خواهد کرد.
۹) نامیزان بودن فرمان، موجب سایش یک طرفه تایر می‌شود.
۱۰) در شروع حرکت با سرعت زیاد حرکت نکنید.
۱۱) از ترمز ناگهانی و سریع دوری جویید.
۱۲) تایر را از روی موانع و جداول رد نکنید.
۱۳) چنانچه مواد خارجی از قبیل سنگ ریزه، شن، خرده شیشه و غیره در شیار مابین گل‌های تایر قرار دارند، آنها را خارج نمایید.
۱۴) جهت رفع پنچری به محل‌هائی رجوع شود که تایر را توسط دستگاه از رینگ جدا می‌کنند و پنچرگیری می‌کنند، چه برخی به‌وسیله چکش با وراد کردن ضربه بر دیواره تایر موجب آسیب آن شده و عمر تایر را کوتاه می‌کنند و لذا در برابر ضربات وارده مقاومت خود را از دست می‌دهد.
ا زموارد مهم دیگری که بایستی بدان اشاره کرد، سایز تایر می‌باشدکه بر روی دیواره تایر مشخص گردیده است. این ارقام گویای برخی از مشخصات اصلی ساختمان تایر است. برای مثال اندازه تایر پیکان A-۱۳ و ۴ ـ ۱۳/۵۶۰ می‌باشد که در آن عدد ۵۶۰ عرض مقطع تایر به اینچ، عدد ۱۳ قطر اسمی رینگ بر اینچ، عدد ۴ معادل ۴ لایه کتان، حرف A نشان دهنده دو لایه واقعی و عدد ۱۳ طرح گل و یا نام آن را نشان می‌دهد. سایز تایرهای رادیال به نوع دیگری مشخص می‌شود. برای مثال اندازه تایر رنو ۱۴۵SR۱۳ می‌باشد که در آن عدد ۱۴۵ عرض مقطع تایر به میلیمتر و عدد ۱۳ قطر اسمی رینگ به اینچ است. حرف S مخفف (SPEED) یعنی سرعت و حرف R مخفف (RADIAL) یعنی رادیال می‌باشد [مجله جنگ صنعت].

منبع : مطالب ارسال شده