پیوند متزلزل علم و آسایش

امروز روز پیوند اولیا و مربیان است؛ واژه ای كه تقریباً تمام خانواده های دارای دانش آموز با آن آشنا هستند.
نامه های پی درپی جلسه اولیا و مربیان كه توسط دانش آموزان از مدرسه به خانه می رسند و جملاتی مانند بازهم پول می خوان...! ، آخه من كه نمی تونم هر روز مرخصی بگیرم بیام مدرسه...! ، مثل همیشه، مشكلات مدرسه و نیازها و كمبودها و...! و اگه وقت كردم میام... خیال دانش آموز را راحت می كند كه پیوند اولیا و مربیان فقط یك حرف است و خانه و مدرسه دو مكان جدای از هم هستند كه مسائل و مشكلاتشان هیچ ربطی به هم ندارند.
اما به راستی این گسست و فاصله از كجا نشأت گرفته است؟
آیا سازمان آموزش و پرورش توانسته با شناخت نیازهای زیر مجموعه عظیم خود به رفع آنها بپردازد؟
آیا دانش آموزان، معلمان، مربیان و والدین به موازات یكدیگر و مطابق با علوم روز در حركتند؟
آیا در مدارس به همان اندازه كه به بحث آموزش توجه می شود، پرورش نیز مورد نظر قرار می گیرد؟
و آیا...
●●●
امسال ۷۰۰ هزار كلاس درس به روی ۱۵ میلیون دانش آموز لبخند زدند تا ۳ میلیون بازمانده از تحصیل- كه در كشور وجود دارند- با حسرت به آنها نگاه كنند. در اول مهرماه ۱۳۸۵ صدای زنگ تمام مدارس ایران بار دیگر خانواده ها را به تكاپو انداخت تا خود را برای یك سال تحصیلی جدید با هزاران درد و مشكل و گره كور آماده كنند.
طعدالت آموزشی
عدالت آموزشی به عنوان یكی از مقولات عدالت مطرح شده كه رئیس جمهور محترم نیز تاكید بسزایی برآن دارند و وزیر آموزش و پرورش در اولین روز آغاز سال تحصیلی جدید با اشاره به آن گفت: برای گام برداشتن در راه عدالت، عدالت آموزشی و به خصوص حل مشكلات معلمان كه همچنان مورد توجه رئیس جمهور خواهد بود، روز به روز به شكوفایی محیط های تعلیم و تربیت افزوده می شود...!
آقای وزیر نگفتند مسائل مورد توجه رئیس جمهور، در وزارتخانه متبوع ایشان چقدر در اولویت قرار دارند. چند روز بعد رئیس مجلس شورای اسلامی در مراسم بازگشایی مراكز تربیت معلم گفت: تربیت معلم خوب، تنها راه نجات آموزش و پرورش و پیشرفت علمی در كشور است. باید آموزش را جدی بگیریم، باید برای مراكز تربیت معلم اهمیت قائل شویم، كشوری كه بخواهد به علم برسد، اما روش های آموزشی را به عنوان علم مورد توجه قرار ندهد به علم نمی رسد.
حداد عادل تاكید كرد: متأسفانه در كشور ما توجه به روش تدریس هنوز به عنوان یك رشته دانشگاهی و علمی معتبر تلقی نشده و نتیجه آن این است كه دانشسراهای تربیت معلم با بیش از ۸۰ سال سابقه، (كه اكنون تبدیل به دانشگاه شده اند) اصرار دارد اسم تربیت معلم را بردارد، ما اهمیت تربیت معلم و روش تدریس را درك نكردیم و تا وقتی مشكلات حل نشود ما در علم جهش نخواهیم داشت.
رئیس جمهور نیز در هفتصد و سی و هشتمین جلسه شورای عالی آموزش و پرورش گفت: آموزش و پرورش باید انسان هایی تربیت كند كه خداپرست، عدالت دوست، شجاع، عالم و خلاق باشند، در حالی كه امروز عمده كار نظام آموزشی حول محور علم و تربیت عالم است و چندان توجهی به عنصر خلاقیت وجود ندارد.
بدون شك باید به این جمله ایمان آورد كه آموزش و پرورش حساس ترین بخش جامعه به شمار می آید، جایی كه فكر و روح و جسم نسل آینده شكل می گیرد و مسیر حركت شهروندان را تعیین می كند.این سیستم فقیر و غنی نمی شناسد و باید مورد توجه خاص دولت قرار گیرد و برای توزیع عادلانه امكانات آموزشی و ایجاد فضاهای مناسب پرورشی تلاش وافری شود.
●دنیای معلمان
در حال حاضر ۳۵۰ تا ۳۸۰ هزار معلم فاقد مسكن داریم كه ۵۳ هزار نفر از آنان بالای ۲۵ سال سابقه دارند و ۶۶ هزار و ۶۱۸ نفر از آنان زوج فرهنگی و ۴ هزار و ۴۲۹ نفر سرپرست خانواده هستند.مشت نشانه خروار است، با همین چند عدد و رقم به راحتی می توان به دنیای پردرد و رنج معلمان پی برد. البته امنیت شغلی نیز از دیگر موارد مهمی به شمار می آید كه گروه كثیری از معلمان با آن بیگانه اند.در سال تحصیلی جدید بیش از ۶۰ هزار معلم حق التدریس در مدارس كشور مشغول به كار شده اند. معلمانی كه در استخدام وزارتخانه نیستند اما به خاطر نیاز باید تمام مشكلات را به جان بخرند.
معلمان آنقدر درگیر قیل و قال زندگی هستند كه بعضاً می توان به راحتی متوجه شد دانش آموزان در زمینه هایی همچون تحقیقات علمی یا اطلاعات كامپیوتری و اینترنتی كه جزو معلومات روز و پراهمیت به شمار می آیند از آنها جلوترند. معلمی كه دارای تجربه، مهارت، تخصص كافی و آشنا به اطلاعات عمومی و مورد نیاز كلاس درس نباشد مطمئناً حرفی برای گفتن نخواهد داشت، حلقه پیوند معلم و دانش آموز، معلومات مدرس است و در صورت فقدان این حلقه هیچ ارتباطی بین آنها برقرار نخواهد شد.
معلمان آنقدر تحت فشار قرار دارند كه به جای صرف وقت خود در راه تحقیق و مطالعه و فرا گرفتن علوم روز، درست ۱۳ روز پس از بازگشایی مدارس روبه روی ساختمان اصلی وزارتخانه آموزش و پرورش تجمع كردند تا از مسئولان بخواهند به مطالباتشان در زمینه حقوق، مزایا، طرح ارتقای شغلی، طرح جدید ارزشیابی، معلمان مازاد و مشكلات مربوط به معلمان بازنشسته و... رسیدگی شود.آنها از كاهش ۵۰ درصدی قدرت خرید معلمان، وعده های بی پاسخ وزیر آموزش و پرورش و بی توجهی به لایحه نظام پرداخت هماهنگ انتقاد می كنند و در بیانیه خود از رئیس جمهور می خواهند تا برای چند روز جمعیت یك میلیونی فرهنگیان را همچون استانی بنگرند و به مشكلات آنان رسیدگی كنند.
آری! بی توجهی به قشر فرهنگی، بی توجهی به سرنوشت ۱۵ میلیون دانش آموز است، بی توجهی به نسل فردا و آینده این كشور است.
مشكلات معلمان به همین جا ختم نمی شود. گروهی از كارشناسان معتقدند دوری مكان زندگی آموزگاران از محل تدریس آنان آسیب های جدی مادی و معنوی بسیاری به دنبال دارد.
دكتر علیرضا شریفی، می گوید: در شهرهای بزرگی نظیر تهران بین ۲۰ تا ۲۵ درصد درآمد ماهانه معلمان در راه رفت و برگشت هزینه می شود و این در حالی است كه در كل درآمد این افراد به سختی كفاف زندگیشان را می دهد.
این جامعه شناس ادامه می دهد: معلمانی كه برای رسیدن به محل تدریس خود مسافت های طولانی می پیمایند در دراز مدت نسبت به معلمانی كه چنین مشكلی را ندارند دچار ركود مطالعاتی می شوند. چرا كه بیشتر زمان و انرژی آنان در راه رسیدن به خانه و مدرسه تلف می شود.
●جای خالی پرورش
زنگ پرورشی كه در هفته حدود ۲ ساعت از زمان حضور دانش آموزان در مدرسه را به خود اختصاص می دهد از بی برنامه ترین زنگ ها در برنامه تحصیلی به شمار می آید. واژه پرورش نه فقط برای دانش آموزان بلكه برای معلمان و حتی مسئولان هم تعریف نشده است.
زنگ پرورشی یعنی زنگ بیكاری، زنگ ورزش و دو ساعت بدون هیچ معلم و مربی ای وقت را هدر دادن. هر چند خبرهایی مبنی بر تدوین كتاب های بازی های پرورشی و برنامه های مربوط به كلاس های پرورشی در اتاق های فكر ویژه!! در وزارت آموزش و پرورش به گوش می رسد، اما تا پایان مطالعه و تدوین و تایید و توزیع كتاب ها راه بسی طولانی است.
سیدباقر پیش نمازی، معاون امور پرورشی و تربیت بدنی وزارتخانه گفته: مطالعات بر روی موارد پرورشی در دست كارشناسان و باز مهندسی است و نتایج آن به مرور زمان اعلام خواهد شد!
به گفته وی، محتوای دروس پرورشی در دوره راهنمایی و متوسطه دگرگون خواهد شد و بخشی از آن به منظور تلفیق آموزه های پرورشی با ورزش و نشاط آمیخته و به این ترتیب دریافت اهداف تربیتی مؤثرتر واقع خواهد شد.
متأسفانه تمام وعده ها در حد حرف باقی ماند و هیچ قول و وعده ای عملی نمی شود. آنقدر آقای وزیر حرف ها و شعارهایش در زمان كسب رای اعتماد از مجلس را به دست فراموشی سپرد كه در روز پیوند اولیا و مربیان خبر طرح استیضاح ایشان دهان به دهان می چرخد.
چند روز پیش قدرت الله ایمانی از آماده شدن طرح استیضاح محمود فرشیدی، وزیر آموزش و پرورش در مجلس شورای اسلامی خبر داد.
نماینده خرم آباد دلایل عمده طرح استیضاح را ضعف شدید مدیریت و عدم توانمندی در تسلط وزیر بر وزارتخانه، عدم شایسته سالاری در انتصاب مدیران ستادهای اجرایی و روسای مدارس كشور و ترویج حزب گرایی و خویشاوند سالاری در این كار، ایجاد هرج و مرج و نابسامانی و اداره ملوك الطوایفی ادارات آموزش و پرورش، ورود آگاهانه به مناقشات و تسویه حساب های حزبی، شخصی و محلی و حمایت از افراد و احزاب خاص، عدم پاسخگویی به مطالبات به حق فرهنگیان، عدم پایبندی به شعارهای مطرح شده در زمان رای اعتماد و عدم تعامل مثبت با نمایندگان ملت عنوان كرد.
حال خودتان قضاوت كنید آیا بهتر نبود به جای روز پیوند اولیا و مربیان كه با حضور دانش آموزان همیشه برقرار است، روزی را به نام پیوند مربیان و مسئولان نام می نهادیم تا علاوه بر حل مشكلات قشر فرهنگی جامعه نسبت به سرنوشت ۱۵ میلیون دانش آموز هم كمی حساس تر می شدیم.

محمدرضا هادیلو

منبع : روزنامه همشهری