از چهل و چهارمین رئیس‌جمهور آمریکا چه انتظاری باید داشت

تبلیغات چه نظامی باشد چه سیاسی به منظور پیروز شدن صورت می‌گیرد و تبلیغات انتخابات ریاست‌جمهوری کنونی آمریکا نیز از این قاعده مستثنا نیست. در چند روز باقیمانده به رای‌گیری، کاندیداهای دموکرات و جمهوریخواه هر آنچه در توان دارند انجام می‌دهند تا خود را از دیگری و مشخصات یک رئیس‌جمهور نامحبوب متمایز سازند. بنابر دلایل موجهی، عمده تمرکزها بر اختلاف‌نظر دو کاندیدا در زمینه سیاست خارجی معطوف است که در بسیاری موارد کاملا آشکار و قابل توجه است. البته همچنان می‌توان شباهت‌هایی بین این دو مشاهده کرد زیرا برخی تفاوت‌ها آنچنان که به‌نظر می‌رسند، جدی نیستند.
به‌عنوان مثال موضوع عراق که بحث برانگیزترین مسئله سیاسی آمریکا در پنج سال اخیر به شمار می‌آید. باراک اوباما معتقد است تصمیم حمله به عراق شتابزده بوده است. جان مک‌کین تاکید دارد که پس از سال ۲۰۰۷ و افزایش شمار نیروهای آمریکایی در عراق همراه با تجدیدنظر در استراتژی ایالات متحده، اوضاع تا چه اندازه تغییر کرده است. اما در مورد آینده اوضاع چگونه خواهد بود؟ فارغ از اینکه چه کسی پیروز انتخابات ماه نوامبر باشد، روشن است که موضوع عراق در سال‌های آینده به اندازه‌ای که در گذشته آمریکا را درگیر کرده بود در سیاست خارجی این کشور نقش نخواهد داشت.
ما به دوران پس از جنگ عراق در سیاست خارجی آمریکا وارد می‌شویم و به‌دنبال آن شمار نیروهای آمریکایی در این کشور در حال کاهش است.
آنچه دو کاندیدا بر سر آن اختلاف‌نظر دارند، زمان و سرعت کاهش نیروها است نه سمت و سوی کلی این استراتژی. در مقام مقایسه تعهدات ایالات متحده در مورد افغانستان رو به افزایش است و تعداد نیروها بیشتر خواهد شد. در واقع این پیش‌بینی وجود دارد که برخلاف عراق روندی منفی در افغانستان حاکم است و آمریکا باید حضور نظامی خود را در این کشور تقویت کند. از سویی دیگر در صورتی که طالبان پیش‌دستی نکند واشنگتن باید در اندیشه تجدیدنظر در استراتژی خود درخصوص افغانستان باشد. علاوه بر این به نظر می‌رسد که پاکستان نیز به بخشی از مشکل تبدیل شده باشد.
نواحی غربی افغانستان هم‌اکنون به مقری برای تحرکات گروه‌های تروریستی و نظامی تبدیل شده تا دامنه فعالیت‌های خود را به سوی افغانستان هدایت کنند. در این زمینه اوباما ترجیح می‌دهد تا یک حمله نظامی یکجانبه از سوی آمریکا علیه تروریست‌ها در پاکستان صورت گیرد. اما در صورتی که او به مقام ریاست‌جمهوری آمریکا برسد و پاکستان نخواهد به‌عنوان متحد آمریکا و یک قدرت نظامی به پیشبرد این استراتژی کمک کند وی با گزینه‌های دشواری روبه‌رو خواهد شد.
سومین موضوعی که تا حدودی در مورد آن اجماع نظر وجود دارد (و تا اندازه‌ای با دیدگاه جورج دبلیو بوش متفاوت است) تغییرات جوی است. رئیس‌جمهور آتی آمریکا مانعی در راه تلاش جهانی برای ایجاد نظامی بین‌المللی به‌منظور جلوگیری از آلودگی محیط‌زیست با گازهای گلخانه‌ای نخواهد بود. یکی از دلایل تغییر در سیاست آمریکا این است که فشار بر کشورهای دیگری مانند چین و هند افزایش پیدا خواهد کرد تا محدودیت‌هایی را در رفتار اقتصادی خود بپذیرند. از سویی دیگر اوباما یا مک‌کین، هر کدام که به ریاست‌جمهوری آمریکا برسند برای بهتر شدن وجهه جهانی ایالات متحده تلاش خواهند کرد. یکی از نخستین تصمیم‌گیری‌هایی که به همین منظور انجام می‌شود، اعمال قانون منع شکنجه خواهد بود. تعطیل کردن زندان گوانتانامو که در آن متهمان به عملیات تروریستی سال‌ها بدون برگزاری دادگاه نگهداری می‌شوند، یکی دیگر از این اقدامات خواهد بود.
ایران، موضوع دیگری است که در آن اختلافات به اندازه‌ای که به نظر می‌رسد، عمیق نیستند. هر دو کاندیدا تاکید دارند که ایران مجهز به سلاح هسته‌ای قابل پذیرش نیست. پیروز انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا به‌طور قطع از ابتکار عمل دیپلماتیکی حمایت خواهد کرد که به‌منظور بازداشتن تهران از غنی‌سازی اورانیوم طراحی می‌شود. اظهارات کاندیداها در مورد ایران دو فلسفه متفاوت از دیپلماسی را به نمایش می‌گذارد. از نقطه‌نظر اوباما ملاقات با رهبران خارجی بخشی از سیاست خارجی است.
اما به عقیده مک‌کین چنین ملاقاتی تنها باید زمانی در مورد مقامات ایرانی انجام شود که آنها در سیاست‌های خود تجدیدنظر کرده باشند. با توجه به وضعیت اقتصادی نابسامان و توانمندی‌های نظامی، رئیس‌جمهور آینده آمریکا جز گفت‌وگو گزینه‌های محدودی در اختیار دارد. در مورد مسائل دیگر نظیر تجارت، بین دو کاندیدا اختلاف‌نظرهایی وجود دارد. مک‌کین نسبت به اوباما حمایت بیشتری از تجارت آزاد به عمل می‌آورد. این در حالی است که کنگره نقش پررنگی در سیاست تجاری ایفا می‌کند و اکثریت اعضای دموکرات کنگره که پس از انتخابات تعداد آنها افزایش خواهد یافت به این معنی است که محافظه‌کاری در تجارت بیشتر خواهد شد. دوره سختی که بر اقتصاد آمریکا حاکم است حمایت از طرح‌های تجاری را دشوار می‌کند. هرچند پررنگ‌ترین اختلاف‌نظر بین دو کاندیدا بر سر رویکرد جهانی آنهاست. اما باید گفت بسیار بیشتر از آنچه تصور می‌شود شباهت‌هایی بین آنها وجود دارد.

ریچارد هاس
ترجمه: آزاده افتخاری
ریچارد هاس مدیر سابق شورای سیاستگذاری در وزارت امور خارجه آمریکا که هم‌اکنون رئیس شورای روابط خارجی در نیویورک است.

منبع : روزنامه کارگزاران