زاتوایچی - ZATOICHI

سال تولید : ۲۰۰۳
کشور تولیدکننده : ژاپن
محصول : ماسایوکی موری و تسونهیسا سایتو
کارگردان : تاکشی کنتانو
فیلمنامه‌نویس : تاکشی کنتانو، برمبنای داستان کوتاهی نوشتهٔ کان شیموزاوا
فیلمبردار : کاتسومی یاناگیجیما
آهنگساز(موسیقی متن) : کیچی سوزوکی
هنرپیشگان : کیتانو، تادانوبو آسانو، میچیو اوگوسو، یویی ناتسوکاوا، دایگورو تاچیبانا، گودال کانال تاکا و یوکو دایکه
نوع فیلم : رنگی، ۱۱۵ دقیقه


ژاپن، قرن نوزدهم. ماساژدهند‌ه‌ای نابینا (معروف به زاتوایچی/ کیتانو) که در عصایش، شمشیری پنهان است، غافل‌گیر می‌شود ولی مهاجمانش را از پای درمی‌آورد. دو گیشا به نام‌های ̎او ـ کینو̎ (دایکه) و ̎او ـ سئی̎ (تاچیبانا) به شهر کوهستانی دورافتاده‌ای برمی‌گردند که ساکنانش در چنگال دارودستهٔ ̎گینزو̎ (کیشیبه) رنج می‌کشند. دو گیشا آمده‌اند تا انتقام پدر و مادرشان را بگیرند که سال‌ها پیش به‌دست این راهزن‌ها کشته شده‌اند. آنان فعلاً ̎هایهاشی̎ مشاور مالی سابق خانواده را که به آنان خیانت کرده کشته‌اند. ̎زاتوایچی̎ نیز از راه می‌رسد و نزد ̎خانم او ـ اوم̎ می‌ماند. ̎رونین هاتوری̎ (آسانو) که همسرش مریض است، به‌عنوان محافظ ̎گینزو̎ استخدام می‌شود. در نوشگاهی که مردِ ظاهراً پیری آن را می‌گرداند، ̎زاتوایچی̎ و ̎هاتوری̎ درگیر می‌شود. ̎زاتوایچی̎، ̎شینکیچی̎ (تاکا)، خواهرزادهٔ ̎خانم او ـ اوم̎ را در یک قمارخانه ملاقات می‌کند؛ پس از آن که ̎زاتوایچی̎ شرط بزرگی را می‌برد، او و ̎شینکیچی̎، ̎او ـ کینو̎ و ̎او ـ سئی̎ را به کار می‌گیرند. اما وقتی ̎زاتوایچی̎ پی می‌برد که ̎او ـ سئی̎ در واقع برادر ̎او ـ کینو̎ است به لباس زنانه درآمده، دو جوان اعتراف می‌کنند که می‌خواهند انتقام مرگ پدر و مادرشان را بگیرند. آنان به یاد می‌آورند که رئیس نادیدهٔ مرتکبانِ جنایت، ̎کوچی ناما̎ صدا زده می‌شده است. گیشاها به دیدار ̎اوجی̎ (ایشیکورا)، یکی از هم‌پالکی‌های دستهٔ ̎گینزو̎ می‌روند و حدس می‌زنند شاید ̎کوچی ناما̎ باشد. اما ̎اوجی̎ پیش از آن‌که آنان بتوانند به قتلش برسانند، آنان را اسیر می‌کند. ̎زاتوایچی̎ می‌رسد و خواهر و برادر را رها می‌سازد و افراد ̎اوجی̎ را از میان برمی‌دارد. ̎زاتوایچی̎ که ̎اوجی̎ را تا کنار دریا تعقیب کرده، به ̎هاتوری̎ برمی‌خورد و او را می‌کشد. مردمان دهکده که از یوغ دارودستهٔ ̎گینزو̎ رهائی یافته‌اند، گردهم می‌آیند و جشن می‌گیرند. ̎زاتوایچی̎ پی می‌برد که متصدی نوشگاه همان ̎کوچی ناوا̎ست و فعالیت‌های باند اوباش را خودش مخفیانه اداره می‌کرده است. ̎زاتوایچی̎ به‌جای آن‌که او را بکشد، کورش می‌کند.
● چند سال پس از بازی در فیلم سامورائی سنت‌شکن ناگیسا اوشیما، تابو (۱۹۹۹)، کیتانو در مقام کارگردان، بار دیگر به کسوت تاریخیِ شمشیرزن درآمد. زاتوایچی ریشه در سنّت موفق‌ترین سری فیلم‌های حادثه‌ای تاریخ سینمای ژاپن دارد. برای نخستین بار در فیلمی در ۱۹۶۲ (کنجی میسومی)، نابینائی پا به عرصه گذاشت به ظاهر بی‌آزار و بی‌دست‌وپا که در موقع لزوم می‌توانست انواع و اقسام اشرار و اراذل و جنگجویان را از دم تیغ بگذراند. شمشیرزن کور از ̎گودزیلا̎ موفق‌تر شد، بیست و پنج دنباله ظرف یازده سال برای فیلم اصلی ـ یا در واقع بر محور این اعجوبه ـ ساخته شد و سپس یک مجموعهٔ تلویزیونی (۱۹۷۴ ـ ۱۹۷۹) با بازی شینتارو کاتسو در نقش اصلی (اتفاقی که فقط در ژاپن می‌تواند بیفتد). ̎ایچی̎ مخلوق کیتانو برخلاف قهرمان کاتسو، غریب و بازیگوش است و از موضع بالا ̎نگاه̎ می‌کند! (و به زحمت می‌توان درد و رنجی برایش تصور کرد.) به‌جای شمشیر بی‌نقش‌ونگار و ساده‌ای که ̎ایچی̎ اولیه و دون‌رتبه از نیام بیرون‌ می‌کشید، شمشیر خوش آب‌ورنگی دارد و موهایش را هم ـ مثل ژاپنی‌های امروزی ـ رنگ کرده است. فیلم نمی‌خواهد چیزی بیش از طراحی صحنه‌های زد و خورد و خون‌ریزی و کمدی مبارزه باشد و هر دوی این‌ها هم هست. کارگردان ۵۷ ساله برای خودش زحمت فیزیکی زیادی مقرر کرده و با چشم‌های بسته بازی می‌کند. ̎ایچی̎ ضمناً تنها نیست و هم‌راهان ناجوری (یک قمارباز ابله و دو گیشای قلابی که خود نوآوری دیگری برای ژانر سامورائی هستند) دارد و از شوخی‌های شریرانه لذت می‌برد. با این همه، زاتوایچی مشخصات آشنای کیتانو ـ به ویژه آزادی عمل‌اش برای بازی با تیپ‌ها و قراردادها ـ را نشان می‌دهد و ̎درگیر̎ ژانر به نظر می‌رسد. با این همه او یک غافل‌گیری ̎ژانری̎ بزرگ را برای پایان‌بندی حفظ می‌کند. صداهائی که تا پیش از این در طول فیلم حواس تماشاگر را به خود جلب می‌کنند، مقدمه‌ای هستند برای تبدیل کردن یک جشن شادمانی روستائی ژاپنی به یک قطعه رقص ̎تپ̎ چشم‌گیر که انگار متعلق به یک موزیکال آمریکائی تغییر قیافه داده است. یک گروه نئوکابوکی متخصص در رقص با صندل چوبی به نام استرایپس پشتیبان کیتانو در اجرای این ایده بوده‌اند.