پشت توری سیلک

وقتی صحبت از كالاهای ورزشی باشد، مناسب‌ترین كار، سرزدن به منیریه است. جایی كه لباس‌های ورزشی در كنار همه اقلام دیگر عرضه می‌‌شوند و بسیاری از خدمات چاپ مربوط به كالاهای ورزشی نیز همان دور و برها حضور دارند.
هر سال با شروع فصل گرما و تعطیلی مدارس، رفت وآمد به فروشگاه‌های ورزشی بیشتر می‌‌شود. اما جام جهانی ۲۰۰۶ آلمان رونق این فصل كاری را برای فروشندگان و دست‌اندركاران تولید پوشاك و وسایل ورزشی دو چندان كرده است.
خیل علاقه‌مندان و سینه‌چاكان فوتبال، هر چند خودشان اهل ورزش نباشند، اما برای ابراز ذوق و شوق و ارادت خود به فوتبال و تیم ملی ایران و كشور ایران هم كه شده، به كالاهای زینتی ورزش فوتبال از كلاه و سربند و مچ‌بند و دستبند گرفته تا تی‌شرت و لباس ورزشی و پرچم و ... علاقه نشان می‌‌دهند. حتی گاهی به این‌ها هم راضی نمی‌‌شوند و نقش پرچم ایران را بر روی صورت خود نقاشی می‌‌كنند و ...
گفتن ندارد كه زیبایی و جذابیت و تنوع بسیاری از این كالاها با چاپ فراهم می‌‌آید. به همین دلیل هم هست كه از چند ماه قبل از شروع جام جهانی تولیدی‌های لباس ورزشی سرشان شلوغ شده و به پیش‌بینی تولیدكنندگان مدتی پس از اتمام بازی‌ها، همچنان چاپكاران تریكو و نیز چاپكاران سیلك و انواع چاپ روی تی‌شرت و پارچه ... روزهای پر رونق و پركاری را خواهند گذراند.
ابتدا به چند فروشگاه سر می‌‌زنیم. انواع تی‌شرت با نام تی‌شرت تیم ملی ایران بر تن مانكن‌ها جلب توجه می‌‌كند. گالری ورزشی علی در پاساژ كاوه میدان منیریه یكی از این فروشگاه‌هاست. رامشاد قوامی فروشنده این گالری در مورد پوشاكی كه به اصطلاح لباس‌های جهام جهانی نامیده می‌‌شود، می‌‌گوید:‌«این روزها افراد از همه سنین بیشتر برای خرید تی‌شرت تیم ملی مراجعه می‌‌كنند و اغلب تی‌شرت با آرم پوما می‌‌خواهند. چون در جام جهانی ۲۰۰۶ آلمان هم مانند جام جهانی سال ۱۹۹۸ شركت پوما در ایران اسپانسر كالاهای مربوط به جام جهانی شده است. طبق گفته دوستان، شركت پوما حدود ۴ تن بار لباس ورزشی و انواع كالاهای دیگر مثل هدبند، مچ بند، جوراب و حتی ساعت وارد ایران كرده است. این كالاها و تی‌شرت‌ها در خارج تولید و چاپ شده است. یعنی شركت پوما آرم فدراسیون فوتبال ایران را دریافت و چاپ كرده است. تولیدكنندگان ایران هم پرچم، دستبند پلاستیكی، كلاه، تی‌شرت و ... را با آرم جام جهانی و ایران وارد بازار كرده‌اند.»
حین صحبت‌های قوامی خانم به نسبت مسنی وارد مغازه شد و از فروشنده تقاضای بوق داشت و فروشنده هم مغازه دیگری را معرفی كرد. قوامی با خنده افزود:‌ «این جور وسایل را برای شادی پس از بازی ایران می‌‌خواهند. همان‌طور كه گفتم از همه رده‌های سنی برای خرید وسایل جام جهانی مراجعه می‌‌كنند، جوانانی كه شاید در خیابان هم دیده باشید، می‌‌خواهند تی‌شرت تیم ملی را در خیابان بپوشند یا مسافرانی كه عازم آلمان هستند و نشانه‌های كشورشان ایران را بر روی هر چه كه بتوانند ببرند، می‌‌خواهند.»
ویترین اكثر مغازه‌ها قیمت‌های مختلفی از ۱۵۰۰، ۴۰۰۰ و ۵۰۰۰ و ... برای تی‌شرت‌های جام جهانی و تیم ملی در نظر گرفته‌اند، قوامی در این مورد می‌‌گوید:‌ «قیمت تی‌شرت‌ها از ۵ هزار تومان هست تا ۳۵ هزار تومان. تی‌شرت‌های ایرانی مثل تی‌شرت‌ سایز كودكان ۵ هزار تومان است، اما تی‌شرت‌های خارجی مثل تی‌شرتی كه پوما برای جام جهانی و تیم ملی ایران تولید كرده است، حدود ۳۵-۳۰ هزار تومان قیمت دارد. تولیدكنندگان مختلف ایرانی بر اساس جنس پارچه و چاپی كه به‌كار می‌‌برند، قیمت‌های مختلفی برای تی‌شرت‌ها می‌‌گذارند.»
حالا كه قوامی به چاپ اشاره می‌‌كند از توجه فروشندگان و خریداران به كیفیت چاپ تی‌شرت‌ها هم می‌‌پرسیم: «متأسفانه شاید نیمی از مشتریان به چاپ و ماندگاری آن توجه داشته باشند. اكثراً به‌خصوص آنهایی كه تی‌شرت برای بچه‌ها خریداری می‌‌كنند اصلاً به چاپ آن توجه ندارند. فقط نام و شماره بازیكن مورد نظرشان را می‌‌خواهند.»
به چند فروشگاه دیگر هم سر می‌‌زنیم مثل پاسارگاد، مشعل، نیواسپرت و ... كه آن‌ها هم بیشترین كالای مورد توجه خریداران را تی‌شرت معرفی می‌‌كنند. به‌خصوص تی‌شرت‌هایی كه عكس یا نام بازیكنانی چون علی كریمی، فریدون زندی، مهدی مهدوی‌كیا، علی دایی و ... برآنها چاپ شده باشد.
جالب بود كه اكثر مشتریان هم خانم‌هایی هستند كه برای خرید تی‌شرت در اندازه‌های مختلف آمده‌اند. البته برخی با لمس جنس پارچه‌ها از خرید منصرف می‌‌شوند. در فروشگاه وحید تی‌شرت‌هایی با رنگ‌های شاد در اندازه‌های بچه‌گانه و دخترانه دیده می‌‌شود و سایز بزرگ آن هم در رنگ‌های تیره برای مردان كه فقط آرم جام جهانی و آن سه صورتك خندان بر آن‌ها چاپ شده است و هیچ نشانی از تیم ملی و فوتبال ایران ندارد ولی باز هم مورد استقبال قرار گرفته است.
با دیدن خانمی كه در مورد انتخاب سایز تی‌شرت برای كودكش تردید دارد، اما برای خود یكی از همان تی‌شرت‌ها را می‌‌خرد، مطمئن می‌‌شویم كه تب جام جهانی فوتبال حسابی بالا گرفته است!
فروشنده كالای ورزشی مشعل هم با این‌كه اكثر وسایل فروشگاهش را وسایل ورزشی ـ‌ طبی از قبیل زانوبند، قوزك‌بند، آرنج‌بند و ... تشكیل می‌‌دهند، چند نمونه تی‌شرت و سربند پشت ویترین گذاشته، با حرارت در مورد وسایل مورد نیاز علاقه‌مندان فوتبال و جام جهانی توضیح می‌‌دهد و چند نمونه تی‌شرت با عكس بازیكنان تیم ملی فوتبال ایران و دستمال‌سرهایی با طرح پرچم ایران و جام جهانی را به ما نشان می‌‌دهد و می‌‌گوید‌: «بیشتر به دنبال تی‌شرت می‌‌آیند و دستمال سر. تولیدكننده این دستمال‌سرهایی كه می‌‌بینید به دلیل استقبال زیاد از این‌ها، تصمیم گرفته در نحوه چاپ آرم جهانی تجدیدنظر كند و به روش برگردان به چاپ برساند كه جلوه بیشتری داشته باشد. دست‌بندهای پلاستیكی هم كه رنگ‌های پرچم ایران دارد با آرم جهام جهانی هم داشته‌ایم اما در این چند روز تمام شده است. در مورد نحوه چاپ اطلاع‌ چندانی ندارم، فقط می‌‌دانم لیبل چاپ برگردان این آرم‌های جهام جهانی از چین وارد ایران می‌‌شود و در چاپخانه‌ها یا تولیدی‌ها بر روی تی‌شرت‌ها پرس می‌‌شود.»
فروشگاه علی دایی هم در خیابان منیریه، این روزها سرش شلوغ است. یكی از فروشندگان این فروشگاه هم كه كالاهایش را و به‌خصوص تی‌شرت‌ها را با بسته‌بندی جعبه‌ای و متفاوت ارایه می‌‌دهد، در مورد تأثیر جام جهانی بر فروش كالاها می‌‌گوید: «تقریباً همیشه تی‌شرت تیم ملی تولید می‌‌كنیم و تی‌شرت اصلی تیم ملی هم به سفارش فدراسیون فوتبال ایران توسط تولیدی علی دایی تولید می‌‌شود اما این روزها حدود چهل درصد بر میزان فروش تی‌شرت‌ها افزوده شده است.»
از قرار معلوم اوضاع بازار لباس و وسایل ورزشی این روزها خوب است و فروشندگان هم راضی هستند، پس به سراغ چاپكاران تی‌شرت و پرچم هم می‌‌رویم تا ببینیم تب فوتبال بر كار آن‌ها چه تأثیری داشته است؟
قاسم نیك قلب ماسوله بیش از ۲۵ سال است كه به كار تولید و چاپ تی‌شرت اشتغال دارد. او با اشاره به این‌كه در سال‌های قبل شماره بازیكنان برروی تی‌شرت‌های ورزشی دوخته می‌‌شد ولی امروز چاپ تنوع كارها را بیشتر كرده است، می‌‌گوید: «خدا را شكر كه جام جهانی كسادی بازار و شش ماه بیكاری سالیانه ما را جبران كرد. هر سال با شروع تعطیلی مدارس و تابستان تا حدی سفارش كارمان زیاد می‌‌شود، قراردادهایی كه برای چاپ تی‌شرت‌های مربوط به جام جهانی داشته‌ایم، بازار كار را متحول كرده و بیكاری ماه‌های اخیر را جبران كرده است، به قدری كه فرصت نمی‌‌كنیم برخی سفارش‌ها را قبول كنیم. شركت سونی بیش از ۵۰ هزار تی‌شرت تیم ملی با آرم شركت سونی سفارش داده است. این تی‌شرت‌ها به عنوان هدیه تبلیغاتی قرار است در ازای خرید محصولات سونی از نمایندگی‌های این شركت به خریداران ارایه شود. ما در قسمت جلوی این تی‌شرت‌ها آرم شركت سونی را به‌صورت تك‌رنگ و به روش برگردان چاپ كرده‌ایم. اطلاعات سپاه هم هزار عدد تی‌شرت برای چاپ سفارش داده است كه احتمالاً بر تعداد آن‌ها افزوده خواهد شد. این تی‌شرت‌ها هم برای تیم ملی است كه در قسمت پشت آن بیت «چو ایران نباشد تن من مباد» را چاپ كرد‌ه‌ایم. ۵۰۰ عدد از این تی‌شرت‌ها به همراه تیم ملی به آلمان فرستاده شده و بقیه قرار است در ایران توزیع شود. این كار دو رنگ پیگمنت بوده و با دست و شابلون به چاپ رسیده است.»
نیك قلب از سفارش كار در این روزها برای كارگاه خود و سایر همكارانش اظهار رضایت می‌‌كند و همچنین ابراز امیدواری می‌‌كند این روند تا پایان بازی‌های جام جهانی و پس از آن هم ادامه داشته باشد: «علاوه بر این سفارش‌های تبلیغاتی همه منتظر هستند تا برندگان این بازی‌ها و بازیكنان برتر انتخاب شوند، چون در آینده تی‌شرت این بازی‌كنان طرفداران بسیاری خواهد داشت و طبیعی است چاپ آن‌ها هم پررونق خواهد بود. به‌خصوص بچه‌ها طالب تی‌شرت‌هایی با شماره بازیكنان معروف ایران و خارجی هستند.»
بازی‌های جام جهانی ۲۰۰۶، فرصتی فراهم آورد تا افرادی كه شاید تا به حال به‌طور مستقیم با چاپ سروكار نداشته‌اند، به‌طور شخصی به چاپخانه مراجعه كنند و نه برای شغل و بیزینس و پیشرفت كار، بلكه برای علاقه خود سفارش كار چاپی بدهند. و برخی با دوراندیشی از ماه‌ها قبل از شروع به فكر تحویل سفارش بوده‌اند.
منصور عباسی مدیر چاپ یاران همزمانی تابستان و بازی‌های جام جهانی را برای خود و همكارانش خوش‌یمن می‌‌داند و می‌‌گوید: «چند ماه قبل از شروع بازی‌ها فردی، ۳۲ تی‌شرت تیم ملی ایران را برای چاپ شماره به ما سفارش داد. اطلاع ندارم برای چه كاری، اما فكر می‌‌كنم می‌‌خواست به آلمان ببرد.
این در حالی است كه كشور ما از جام جهانی خیلی دور است. اكثر مردم ما هم از نظر اقتصادی آنقدر توان ندارند كه به دیدن مستقیم بازی‌ها بروند. پس به تلویزیون بسنده می‌‌كنند. تماشای تلویزیون هم كه ابزار خاصی نمی‌‌خواهد. در نتیجه به اندازه كشورهای خارجی لباس‌های ورزشی و سایر ابزار تبلیغاتی به‌كار علاقه‌مندان فوتبال نمی‌‌آید.»
پرویز پوربابا، مدیر چاپ آرتسان به سفارش دیگری اشاره می‌‌كند: «حدود یك ماه پیش از شروع جام جهانی، سفارش چاپ عكس علی دایی را بر روی ۲۸۰۰ تی‌شرت داشتیم كه سفارش‌دهنده قصد داشت تی‌شرت‌ها را در آلمان بفروشد. این طرح به‌صورت چهار رنگ به روش ترانسفر یا كاغذبرگردان بر روی تی‌شرت‌ها به چاپ رسید. از طرف سازمان تربیت بدنی هم در مورد چاپ حدود ۳۰ هزار عدد تی‌شرت با آرم تربیت بدنی صحبت شد و كلیشه و لوگوها هم آماده شد، اما گویا منصرف شدند كه علت آن را نمی‌‌دانم. به سفارش یكی از دوستانم كه از ایتالیا آمده بود، آرم پوما، نام و شماره بازیكنان تیم ایران را بر روی حدود ۵۰ تی‌شرت تیم ملی فوتبال ایران چاپ كردیم. در چاپ این تی‌شرت‌ها فلوك هم به‌كار رفت. البته تعداد متغیر بود.مثلاً دوازده عدد از تی‌شرت یك بازیكن، پنج عدد از تی‌شرت بازیكن دیگر و ... او می‌‌خواست تی‌شرت‌ها را به ایتالیا ببرد و بین ایرانیان تقسیم كند تا در زمان بازی‌ها به تن كنند.»
او سایر خدمات چاپ آرتسان را چاپ روی پارچه با ترانسفر، ژلاتین، فلوك، برجسته، هولوگرام، تی‌شرت و لباس و ... معرفی می‌‌كند.
برخی فروشندگان و تولیدكنندگان تی‌شرت، كلاه و دستمال سر و... كار چاپ آرم جام جهانی (صورتك خندان) را به چاپ اسكان نسبت می‌‌دهند. چاپ اسكان را در خیابان منیریه و در جوار فروشگاه‌های ورزشی می‌‌یابیم كه به گفته سهند ترابی مدیر چاپ اسكان به زودی شعبه دوم این شركت هم در همین حوالی تأسیس خواهد شد. ترابی سرعت بالا و هزینه پایین ارایه كار را روش خوبی می‌‌داند. او كه نام پرس یا برگردان را بر چاپ كارها و سفارش‌ها نمی‌‌گذارد، توضیح می‌‌دهد: «آرم و هر آن‌چه سفارش‌دهندگان برای ما می‌‌آورند مثل همین آرم‌ها و عكس بازیكنان تیم ملی فوتبال، در كامپیوتر طراحی شده و از طریق دستگاه كاتر پلاتر رول‌ها برش می‌‌خورد و پس از آن طرح بر روی تی‌شرت یا هر جنس دیگری مثل توپ، كلاه، دستكش، چرم، ساك و ... با حرارت چاپ می‌‌شود. سرعت این روش نسبت به چاپ سیلك اسكرین، كه به ساخت شابلون نیاز دارد، خیلی بالاتر است. از طرفی با افزایش سرعت ارایه كار چاپ شده توانسته‌ایم قیمت را تا حدی كاهش دهیم. به‌خصوص در ایام جام جهانی و این روزها كه می‌‌توانم بگویم به طورمتوسط روزانه ۵۰۰ سفارش به سفارش‌های معمول چاپخانه افزوده شده است.»‌
در خیابان منیریه دكه روزنامه‌فروشی زیاد نیست، اما چند قدم بالاتر، روی دكه‌ها، روزنامه‌ها، هفته‌نامه‌ها و نشریات مختلفی را می‌‌توان دید كه به مناسبت جام جهانی فوتبال انتشار یافته‌اند.

منبع : مجله صنعت چاپ