بانوی آرژانتین در بحران

کریستینا فرناندز کوشنر، نخستین زن رئیس‌جمهوری آرژانتین که از طریق انتخابات به این سمت رسیده است، پس از آنکه همسرش «نستور کرشنر» رئیس‌جمهوری سابق این کشور، قدرت و نفوذ رئیس‌جمهور را به‌صورت قانونی افزایش داد، زمام امور در این کشور را در دست گرفت. کریستینا در حالی به کاخ ریاست‌جمهوری راه یافت که نستور کرشنر هیچگاه به این پرسش پاسخ نداد که چرا بعد از گذراندن تنها یک دوره و در حالی که می توانست برای چهارساله دیگر در سمت خود باقی بماند، از رقابت‌های سیاسی کنار کشید و در انتخابات شرکت نکرد.
برخی از رسانه‌های آرژانتینی علت شرکت نکردن نستور کرشنر در انتخابات را بیماری او و برخی دیگر درخواست خانم فرناندز برای کنارکشیدن از رقابت‌ها عنوان کردند. گروهی دیگر بر این باورند که کوشنر به این دلیل از حضور مجدد در انتخابات خودداری کرد تا پس از گذشت دوره‌ای چهار ساله همسرش، بار دیگر به قدرت بازگردد و بدین ترتیب حضور کرشنرها در کاخ ریاست‌جمهوری بدون وقفه ادامه یابد.
حاکمیت نظامیان از سال ۱۹۷۶ میلادی تا ۱۹۸۳، آرژانتین را به قتلگاه فعالان سیاسی تبدیل کرده بود و در فاصله این سال‌ها ده‌ها هزار تن از مردم آرژانتین در نبردهای موسوم به جنگ کثیف کشته شدند. در سال‌های پس از استقلال، علاوه بر حکومت‌های متعدد دیکتاتوری، وقایع نامطلوبی مانند شکست در برابر انگلستان، از دست دادن جزایر «مالویناس» و وضعیت نامطلوب اقتصادی در این کشور رخ داده است.
نام آرژانتین برای متفکران علم سیاست معادل کشوری تک محصولی است؛ الگویی از یک کشور جهان سوم که آونگ توسعه در آن دائم حرکت ناموزون داشته است. این کشور ۳۸ میلیونی به رغم آن که از نظر منابع معدنی کشوری غنی محسوب می شود و دارای نیروی کار آموزش دیده است، اما وضعیت اقتصادی این کشور همواره دارای نوسانات بسیاری بوده است. رکود اقتصادی سال ۲۰۰۱ آرژانتین سبب شد تا نیمی از مردم این کشور با فقر دست و پنجه نرم کنند. با این اوصاف این سرزمین از سال ۲۰۰۳ میلادی، در جاده ثبات گام نهاد؛ آنهم با روی کار آمدن چهره‌ای کاریزمایی به نام «نستور کرشنر».
با پایان دوره نخست و یک مرحله از زمامداری این معمار اصلاحات، مردم بار دیگر زیر بیرق نماینده‌ای دیگر از خاندان کرشنر جمع شدند. انتخاب کریستسنا برای چپ‌گرایان آمریکای‌لاتین و اروپا، نوید استمرار حکومت عدالت‌گرای چپ و برای سازمان‌های مدافع حقوق زنان، نماد شایستگی زنان در خطه سیاسی آمریکای لاتین بود. نستور کرشنر در طول چهار سال زمامداری کارنامه اقتصادی نسبتا خوبی را از خود بر جای گذاشته است اما کرستینا نتوانست عنوان معمار اصلاحات را برای خانواده کوشنر حفظ کند و اوضاع سیاسی و اقتصادی این کشور هر روز بحرانی‌تر از پیش می‌شود.
نرخ بالای تورم و سیاست‌های دردسرساز کشاورزی باعث بروز سه دوره اعتصاب در ماه‌های اخیر توسط کشاورزان شده‌است. این اعتصاب‌ها به گفته کارشناسان با واکنشی بسیار نامناسب دولت رو‌به‌رو شد و کرسیتینا کوشنر نتوانست این رویدادها را به خوبی کنترل کند. طبق گزارش‌های منتشر شده، این ناآرامی‌ها و اعتصاب‌های اعتراضی تضعیف قدرت کرشنرها را بدنبال داشته است و مردم آرژانتین را علیه برنامه‌ها و سیاست‌های اقتصادی حزب حاکم برانگیخته‌است.
دلیل اصلی ناآرامی‌های اخیر آرژانتین، افزایش قیمت مواد غذایی است. در اوایل سال ۲۰۰۸ کریستینا کرشنر با هدف کاستن از میزان صادرات مواد غذایی، مجموعه‌ای از تعرفه‌ها را وضع کرد تا در پی آن درآمدهای دولت نیز تقویت شود؛ اما این کار ضربه سنگینی به کشاورزان آرژانتینی وارد کرد و کشاورزان در واکنش به این اقدام دولت دست به تحریم صادرات زدند. این اتفاق‌ها در شرایطی به وجود آمد که نستور کرشنر هم در زمان ریاست‌جمهوری‌ خود با بحران مشابهی رو‌به‌رو شد، اما توانست از پس آن برآید.
دلیل موفقیت او رشد اقتصادی کشور آرژانتین در آن زمان بود . اما اکنون تورم در این کشور بالا رفته است و کمبود سوخت و قیمت بالای آن، شرایط کلی اقتصاد را دشوار کرده‌است. اعتراض کشاورزان آرژانتینی به استعفای وزیر اقتصاد آرژانتین منجر شد و کریستینا هم برای جلب حمایت از سیاست‌های تعرفه‌ای‌ خود به سراغ کنگره رفت.
آرژانتین اکنون یکی از بالاترین نرخ‌های تورم را در سراسر دنیا دارد. آمار و ارقام رسمی حاکی از آن است که نرخ تورم در آرژانتین زیر ۱۰ درصد است. اما کارشناسان اقتصادی معتقدند که این آمار کمتر از میزان واقعی‌ است که مصرف‌کنندگان به‌صورت روزانه با آن رو‌به‌رو هستند. آنان تاکید می‌کنند که اعلام پایین رقم نرخ بهره درواقع یکی از سیاست بانک مرکزی آرژانتین است که ساز‌وکاری عجیب را برای محاسبه نرخ تورم به کار می‌برد. آمار غیررسمی نیز نشان می‌دهد که نرخ واقعی تورم در آرژانتین بین ۲۵ تا ۳۰درصد است.
در حال حاضر،‌ آرژانتین دومین اقتصاد قدرتمند و بزرگ آمریکای جنوبی است. اما این نگرانی وجود دارد که این کشور به بحران اقتصادی شبیه آنچه در دهه ۹۰ میلادی روی داد، بازگردد. آرژانتین در سال آینده با انتخابات میان‌دوره‌ای پارلمان روبه‌رو است و اگر کریستینا نتواند تا آن زمان اوضاع را سامان دهد، کرشنرها نباید به ادامه حضور در قدرت امیدوار باشند

مریم جعفری

منبع : دسترنج