وب چگونه «جهان‌گستر» شد

«وب» ظرف چند سال چنان محبوب شد و جای خود را بین مردم دنیا باز کرد که اکنون دیگر تصور زندگی بدون وب بسیار سخت است.
با وجود اینکه عده زیادی با مرورگرها و کار با آن آشنایی دارند، اما عده کمی از تاریخچه وب آگاهند. بسیاری از کاربران می‌دانند که تیم برنرزلی وب را در آزمایشگاه فیزیک CERN در نزدیکی ژنو خلق کرد. اما عده کمی از جزییات رشد و توسعه شبکه جهانی وب آگاهی دارند.
● آغاز جهانی شدن
روز ۶ اوت ۱۹۹۱ یک روز تاریخی است،روزی که نخستین لینک WWW، روی گروه خبری alt.hypertext گذاشته شد و بنابراین بسیاری توانستند آن را دانلود کنند و به این ترتیب از آن روز web، یک شبکه جهانی شد.
جف گراف (Geff Groff) که روی کد اولیه وب با برنرزلی کار می‌کرد، می‌گوید: دیده بسیار ساده‌ای پشت وب وجود دارد، اینکه مردم نباید با تکنولوژی خود درگیر باشند. وب پوشش و لعابی بود که تلاش می‌کرد پیچیدگی‌های نهفته در داده‌ها و اسنادی را که در اینترنت افزایش پیدا کرده بود، به صورتی زیباتر و قابل استفاده‌تر ارایه دهد.
قبل از این ساده‌سازی این شیوه که هر نوع آدرسی با علامت http:// شروع می‌شود، هرگز وجود نداشت.
پاول کونتز یکی از دانشمندان مرکز شتاب‌دهنده خطی استانفورد (SLac) کسی که در اولین سرور، وب را در دسامبر ۱۹۹۱ خارج از اروپا راه‌اندازی کرد، ‌می‌گوید: در اوایل دهه ۹۰ راهی که می‌شد از آن طریق انواع اطلاعات را روی کامپیوترهای متنوع بسیاری ذخیره کرد، بسیار جذاب به نظر می‌رسید.
وی می‌افزاید: در آن زمان کامپیوترها جزایر اطلاعات بودند. لاگ کردن تنها امکان دسترسی به منابع را فراهم می‌آورد و خاموش و روشن کردن کامپیوترها به معنای لاگ کردن مجدد و احتمالا استفاده از یک سری متفاوت از دستورها برای بازیابی اطلاعات بود.
وب، سروری که توسط کونتز نصب شد به بسیاری از فیزیکدان‌ها اجازه داد تا ۲۰۰ هزار چکیده موضوع را زیر و رو کنند، و این کار را بسیار ساده‌تر از قبل انجام دهند. وقتی مفید بودن این شیوه به اثبات رسید، ‌حتی دانشمندان دیگر نیز در پایگاه‌ داده‌ها از طریق صفحه وب slac عمل جست‌وجو را پیگیری کردند.
● سهم مخاطب
به هر حال گرچه بسیاری از فیزیکدان‌ها از مزایای وب در آن سال‌ها استفاده کردند، اما در سال‌های اولیه عده کمی توانستند از توانایی‌ها و قابلیت‌های بالقوه وب بهره ببرند.
کونتز می‌گوید: این امر به این سبب بود که بسیاری از فناوری‌های دیگر نیز با کارکرد مشابه وجود داشت. بسیاری از مردم اسناد کلیدی را با استفاده از پروتکل FTP رد و بدل می‌کردند و USENET نیزمحل اظهار عقیده و بحث و تبادل نظر آنان بود.
یکی از فناوری‌های بسیار پرطرفداری که با عنوان Gopher (گوفر: سنجاب) آن زمان در دانشگاه مینه‌سوتا راه‌اندازی شد نیز هدفی تقریبا مشابه داشت و می‌خواست از پیچیدگی کار با کامپیوترهای متصل به اینترنت بکاهد. نام این فناوری از نام یک تیم ورزشی در کالج با عنوان «سنجاب‌های طلایی» (Golden Gophers) گرفته شده بود. گوفر در بهار سال ۱۹۹۱ عرضه شد و برای چندین سال طبق آمار، بار ترافیکی گوفر از بار ترافیکی شبکه وب بیش‌تر بود.
در همین اثنا، برنرزلی و جف گراف و دیگر هم دانشگاهی‌هایشان درگیر پروژه شبکه جهانی وب بودند و در تلاش بودند تا در کنفرانس‌ها و میتینگ‌ها و حتی به صورت آنلاین ابداع جدید خود را معرفی کنند.
آوریل ۱۹۹۳ زمانی که اولین مرورگر وب برای PC عرضه شد، تقریبا این پروژه به تکامل رسید. مارک آندریسن(Marc Andreessen) از مرکز ملی برنامه‌های کاربردی ابررایانه‌ها در دانشگاه‌ ایلی نویز اولین مرورگر وب را با نام موزاییک خلق کرد.
موزاییک (Mosaic) به نوبه خود بسیار موفق عمل کرد و به تکامل وب انجامید.
به عنوان مثال مفاهیمی همچون BookMark یا Favorite در ایده اصلی وب وجود نداشت و با عرضه موزاییک ایده آنها شکل گرفت.
● نظر شما چیست؟
اد ویلمتی(Ed Vielmetti) یکی از کاربران وب که در حال حاضر جزو محققان انجمن فناوری اطلاعات دانشگاه میشیگان است، می‌گوید: آن سال‌های اولیه فناوری وب نشان داد که کارایی بالایی دارد.
وی می‌افزاید: گوفر و سیستم‌های FTP، به طور خاص توسط کمپانی‌ها و یا موسسه‌های بزرگ راه‌اندازی شده‌اند. همچنین Usenet از امکان تداوم و استمرار و ارسال مجدد ایده‌ها، بی‌بهره است.
درواقع قبل از آنکه مردم شروع به استفاده صفحات وب به عنوان راهی برای بیان نظرات خودشان کنند هیچ راه دیگری برای این نداشتند.
ویلمتی می‌گوید: وب بسیار انعطاف‌پذیر است و اکنون ظهور وبلاگ‌ها بهترین شیوه برای بیان ایده‌ها، حرف‌ها، عواطف در همین قالب شکل گرفته است.
پل کونتز می‌گوید: برنامه کاربردی که عامل فراگیری استفاده از کامپیوتر شخصی شد، صفحه گسترده بود، برای سیستم‌های mac این وظیفه را ابزار نشر دسک‌تاپ بازی کرد و اینترنت هم به کمک وب فراگیر شد.
در اواخر سال ۱۹۹۴ ترافیک وب ناگهان گوفر را پشت سر گذاشت و دیگر هرگز به گردپای آن هم نرسید.
اما گراف می‌گوید: اکنون وب به همان درجه‌ای رسیده است که پیشروان آن در نظر داشتند.
اکنون با حضور ابزارهای جدیدی مانند سایت‌های اشتراک- عکس، شبکه‌های اجتماعی، بلاگ‌ها و ویکی‌ها و دیگر ابزارها، درک اصلی از وب به عنوان ابزاری که به مردم امکان ارتباط را می‌دهد، فراهم شده است.

منبع: BBC
ترجمه : حمیده اسمعیلی

منبع : روزنامه فناوران