۳ تکنیک به نفع دندان

روش‌های زیادی برای مسواک زدن شرح داده شده و در مورد کارایی و تاثیر آنها تبلیغ شده است. اگر چه برتری واضحی در مورد هیچ یک از روش‌ها نشان داده نشده، اما تکنیک‌ مالشی (scrub) شاید راحت‌ترین و شایع‌ترین روش باشد. در اینجا سه روش اصلی مسواک زدن توضیح داده می‌شود که هر یک از آنها اگر به نحو مناسبی انجام گردد، می‌تواند کنترل پلاک را به نحو احسن تامین نماید. هدف از مسواک زدن این است که هر چه بیشتر پلاک را از سطوح قابل دسترسی دندان برداریم...
● روش بس (Bass)
سر یک مسواک نرم را موازی با سطح جونده قرار دهید به نحوی که سر مسواک سه تا چهار دندان را پوشش دهد. از خلفی‌ترین دندان در قوس فکی شروع کنید. الیاف مسواک را در لبه لثه قرار داده و یک زاویه ۴۵ درجه نسبت به محور طولی دندان‌ها برقرار کنید. یک فشار آرام‌ لرزشی با استفاده از حرکات کوتاه عقب و جلو بدون جابه‌جا کردن نوک الیاف مسواک وارد نمایید. این حرکت نوک الیاف را به داخل شیار لثه و همچنین تا حدودی به داخل فضای بین دندانی هل می‌دهد. این فشار باید تولید یک سفیدی محسوس در لثه بنماید. حدودا ۲۰ حرکت در همین وضعیت انجام دهید. این حرکت مکرر، سطوح دندانی را با تمرکز بر یک‌سوم لثه‌ای تاج دندان، شیار لثه و تا جایی از سطوح بین دندانی که الیاف می‌توانند به آن برسند، تمیز می‌نماید. مسواک را برداشته و به طرف دندان‌های مجاور حرکت داده و برای سه یا چهار دندان بعدی تکرار کنید.
این کار را در تمام قوس فکی ادامه داده و در هر بار تقریبا سه دندان را مسواک بزنید و سپس از همین روش برای مسواک زدن سطوج لینگوال استفاده کنید. پس از تکمیل قوس فک بالا، مسواک را به طرف فک پایین حرکت دهید تا با همین روش تمام دندان‌ها مسواک زده شوند. برای کمک به دستیابی به سطوح لینگوال دندان‌های قدامی، در مواقعی که به نظر می‌رسد مسواک بزرگ باشد، آن را به صورت عمودی قرار دهید.
الیاف را به طور محکمی در حفرات و شیارهای سطوح اکلوزال فشار داده و با حدود ۲۰ حرکت کوتاه عقب و جلو مسواک بزنید. از این تکنیک‌ها استفاده کرده و در هر دفعه تعداد کافی از دندان‌ها را مسواک نمایید تا اینکه همه دندان‌های خلفی در هر چهار طرف تمیز شوند.
انجام تکنیک بس نیاز به حوصله و قراردادن مسواک در بسیاری از موقعیت‌های مختلف دارد تا تمام دندان‌ها را تحت پوشش قرار دهد.
روش بس امتیازات خاصی نسبت به سایر روش‌ها دارد. تسلط بر حرکات کوتاه عقب و جلو آسان می‌باشد، چون حرکت ساده‌ای است که بیشتر بیمارانی که از تکنیک مالشی استفاده می‌کنند با آن آشنا هستند. از طرفی این روش روی تمیز کردن طوق دندان و یا قسمت بین دندانی که پلاک میکروبی بیشتری تمایل برای تجمع در آن نواحی دارد، تاکید می‌کند.
تکنیک بس، روش موثری بوده و می‌تواند برای هر بیمار با مشکل لثه یا بدون آن توصیه گردد.
● روش Modified Stillman
این روش نیازمند این است که مسواک به نحوی قرار گیرد که نوک الیاف آن قسمتی روی ناحیه طوق دندان‌ها و قسمتی روی لثه مجاور به سمت ریشه و با یک زاویه مایل نسبت به محور طولی دندان‌ها باشد. فشار روی لبه لثه‌ای اعمال کنید تا یک سفیدی محسوس ایجاد نماید. سپس مسواک را حدود ۲۰ بار در جهت عقب و جلو و با دامنه کوتاه حرکت دهید. در حالی که به صورت هم‌زمان آن را در جهت تاج در امتداد لثه، لبه لثه و سطح دندان حرکت می‌دهید. باید یک مسواک از نوع نرم یا متوسط با الیاف متعدد برای این تکنیک استفاده شود.
این روش باید برای همه سطوح دندانی تکرار گردد و به صورت منظم در تمام دهان ادامه یابد. برای دستیابی به سطوح لینگوال انسیزوزهای فک بالا و فک پایین، دسته مسواک را می‌توان در یک موقعیت عمودی گرفت و از انتهای مسواک استفاده کرد. در این روش الیاف به داخل شیار لثه نفوذ نمی‌کنند. سطح جونده دندان‌ها توسط الیاف مسواک که عمود بر صفحه جونده قرار گرفته‌اند، تمیز می‌شود.
روش Modified Stillman ممکن است برای تمیز کردن نواحی با تحلیل لثه پیشرونده و ریشه عریان شده برای به حداقل رساندن تخریب بافتی ناشی از سایش پیشنهاد شود.
● نخ دندان
نخ دندان وسیله‌ای است که بیشتر از سایر وسایل برداشت پلاک از سطوح بین دندانی توصیه می‌شود. نخ دندان به صورت الیاف نایلونی با فیلامان‌های متعدد یا تک فیلامنت وجود دارد.
● روش استفاده از نخ دندان
با یک قطعه از نخ دندان که دارای طول کافی باشد تا بتوان آن را به طور محکمی در دست گرفت شروع کنید. ۱۲ تا ۱۸ اینچ نخ معمولا کفایت می‌کند.
نخ دندان را محکم بین انگشت شست و سبابه پایین دو انگشت سبابه بکشید و آن را به آرامی از بین هر ناحیه تماس بین دندانی با یک حرکت قوی عقب و جلو عبور دهید. نخ دندان را با فشار از ناحیه تماس عبور ندهید، چون ممکن است به لثه بین دندانی صدمه بزند.
وقتی نخ دندان به صورت اپیکالی نسبت به ناحیه تماس قرار گرفت آن را در اطراف یک سطح دندان در فضای بین دندانی منطبق کرده و به زیر لبه لثه بلغزانید. نخ دندان را محکم در طول دندان به طرف ناحیه تماس حرکت داده و سپس مجددا آن را به آرامی داخل شیار لثه برانید. این حرکت بالا و پایین را چند بار تکرار کرده و همین کار را روی سطح دندان دیگر در همان فضای بین دندانی تکرار کنید.
استفاده از نخ دندان به همراه مسواک از ملزومات کنترل پلاک و رعایت بهداشت دهان و دندان است که قویا توصیه می‌شود.

دکتر مریم خادمی

منبع : هفته نامه سپید