مسلّح کردن دشمنان ایران - تا دندان!

برنامه آمریکا در خصوص فروش تسلیحات به متحدان عرب حوزه خلیج‌فارس این کشور را می‌توان با هدف مهار جمهوری اسلامی ارزیابی نمود. لذا تلاش کشورمان برای تعامل و مشارکت بیشتر با کشورهای عربی تحت لوای شعار “انسجام اسلامی” می‌تواند این توطئه را خنثی کند.
طرح اخیر آمریکا برای عرضه ۶۳ میلیارد دلار تسلیحات مدرن به اسراییل و کشورهای عربی منطقه خاورمیانه، واکنش‌های متفاوت و مختلفی را هم در صحنه داخلی آمریکا و هم در صحنه بین‌المللی به دنبال داشته است. ‌
● آمریکا: مرگ دمکراسی در منطقه
قرارداد فروش تسلیحات آمریکا با اعراب و اسراییل که به بهانه تشدید خطر ایران منعقد گردیده، علاوه بر نمایندگان کنگره و بخشی از پنتاگون (وزارت دفاع ایالات متحد آمریکا)،‌ با اعتراض شدید محافل مطبوعاتی و رسانه‌ای آمریکا مواجه شده است. اما در پاسخ به این نوع اعتراضات، وزیر امور خارجه آمریکا اظهار داشت: “کمک ۶۳ میلیارد دلاری تسلیحاتی، در تقویت اعراب میانه‌روی منطقه خاورمیانه و اجرای یک استراتژی گسترده‌ برای مقابله با تحرکات و تلاش‌های القاعده، ‌حزب‌ا... لبنان، ‌سوریه و ایران صورت گرفته است.” اما خبرگزاری مرکوری نیوز این اقدام را چنین تحلیل کرده است: “ نابود کردن عراق برای نجات ما از هراسی انجام شد که وجود خارجی نداشت. هم‌‌‌اکنون نیز رایس می‌خواهد با فروش سلاح‌های کشتار جمعی آمریکایی، ما را از تهدید سلاح‌های اتمی آینده ایران نجات دهد!”‌
فریدا بریگان، از مقامات ارشد پروژه‌های تسلیحاتی و امنیتی بنیاد “آمریکای جدید” در این رابطه گفته است: “این معامله تنها یک جبران مافات از اعراب به خاطر حرکتی است که در عراق صورت دادیم. به موازات، عدم توقف غنی‌سازی توسط ایران، توجیه این معامله با کشورهایی است که تهدیدی از سوی ایران احساس می‌کنند. این در حالی است که ایران دست‌کم ۵ تا ۱۰ سال با ساخت سلاح اتمی فاصله دارد و این مسأله، فرصت کافی را به آمریکا و متحدانش می‌دهد تا مشکل را از راه‌‌های دیپلماتیک حل کنند. بنابراین ، اقدام اخیر آمریکا برای صدور تسلیحات مدرن به همسایگان عرب ایران، تنها عزم تهران را در دستیابی به سلاح اتمی محکم‌تر خواهد کرد.” ‌
از سوی دیگر، پل سالم، مدیر مرکز خاورمیانه مؤسسه صلح بین‌المللی “کارنِگی ایندامنت،” دو هفته پیش گفت: این معامله تسلیحاتی به معنای مرگ تلاش‌های دولت بوش برای گسترش دمکراسی در منطقه است.‌هفته‌نامه تایم نیز در گزارشی با عنوان‌ ‌‌”مسلّح کردن دشمنان ایران،” نوشته است: با وجودی که اخیراً دیپلمات‌های آمریکایی و ایرانی، دو جلسه مذاکره رودررو را در بغداد برگزار کرده‌اند، اما نمی‌توان منتظر شروع دوران جدیدی از دوستی و روابط حسنه بین آنها بود. در مقابل، به نظر می‌رسد کاخ‌سفید و متحدان عربی‌ ‌محافظه‌کارش، در حال متحد شدن برای مقابله با ایران هستند. تایم در پایان نوشته است: “با شرایط موجود، به تازه‌ترین پیچیدگی در رقابت تسلیحاتی خاورمیانه خوش‌ ‌آمدید.”‌
● ایران:‌ مسابقه تسلیحاتی
ثمره هاشمی، مشاور ارشد رییس‌جمهور ایران، در خصوص قرارداد تسلیحاتی اخیر آمریکا با اعراب و اسراییل، اظهار داشت: در نگاه اول، با توجه به این که ارتش برخی کشورهای عربی و رژیم صهیونیستی به سلاح‌های آمریکایی مجهز و وابسته هستند، فروش دوباره این سلاح‌ها در مدتی معین، چیز تازه و عجیبی نیست؛ به ویژه این که بیش از نیمی از این سلاح‌ها به‌ ‌رژیم صهیونیستی فروخته می‌شود.‌‌ ‌
وی ایجاد رقابت تسلیحاتی در منطقه را دیگر هدف آمریکا از‌‌ ‌فروش تسلیحات به برخی کشورهای عربی و رژیم صهیونیستی عنوان کرد و افزود: با فروش تسلیحات جدید و پیشرفته نظامی به ‌چند کشور خاص، کشورهای دیگر هم ممکن است تحریک‌‌ ‌شده و به ‌فکر تهیه سلاح بیفتند و همین امر، مقدمه ایجاد یک مسابقه تسلیحاتی در منطقه‌‌ ‌خواهد بود. مشاور عالی رییس‌جمهور ایران در ادامه تصریح کرد: نکته کلیدی و مهم فروش تسلیحات‌ ‌نظامی توسط آمریکا به رژیم صهیونیستی و برخی از کشورهای عربی منطقه، این است که ایالات متحد می‌خواهد نگرانی احتمالی که از شروع مذاکره با ایران در مورد مسایل عراق بین‌ ‌بعضی از دولت‌های منطقه به وجود آمده را به این نحو جبران کند.‌
● مهار ایران
با توجه به واکنش‌های مثبت و منفی کشورها و محافل سیاسی می‌توان اقدام آمریکا‌یی‌ها را در چارچوب اهداف و پیامدهای ذیل، تجزیه و تحلیل نمود:‌
۱) فروش تسلیحات آمریکا به کشورهای عربی را که در سفر رابرت گیتس و کاندالیزا رایس به خاورمیانه افشا شد، می‌توان در راستای هماهنگ کردن کشورهای عربی با سیاست‌های جدید کاخ سفید در ارتباط با موضوعات فلسطین، لبنان و به ویژه عراق ارزیابی نمود.‌
۲) احتمال دارد آمریکا با خطرناک جلوه دادن گروه‌ها و احزاب شیعی طرفدار ایران در عراق و سایر کشورهای منطقه و همچنین بزرگنمایی تهدید ایران، به دنبال تشدید طایفه‌گرایی در بین کشورهای اسلامی باشد. البته این نظریه، آزمون‌های بلندمدت خود را می‌طلبد. ‌
۳) عدم حضور کشورهای عربی در مذاکرات آمریکا با ایران در خصوص عراق، واکنش منفی برخی از رهبران اهل سنّت و نیز شیعیان سکولار مانند ایاد علاوی را به دنبال داشت، به طوری که محافل رسانه‌ای عرب هشدار دادند که هرگونه راه حل بدون مشارکت کشورهای عربی، با شکست مواجه خواهد شد. به نظر می‌رسد این واکنش‌ها از جمله عوامل مهمی است که آمریکا را وادار کرد تا به نحوی وفاداری خود نسبت به نقش کشورهای عربی در ترتیبات جدید منطقه‌ای و به ویژه بحران عراق را اثبات کند.
۴) فروش تسلیحات مدرن و انعقاد قراردادهای نظامی با کشورهای عربی را می‌توان در راستای برقراری ترتیبات امنیتی جدید در منطقه و با هدف مهار جمهوری اسلامی ایران ارزیابی نمود. ‌
۵) فروش تسلیحات و فن‌آوری جدید نظامی به کشورهای عربی منطقه و تلاش برای ایجاد ائتلاف‌های منطقه‌ای جدید بدون کشورهای مهم و تأثیرگذار، از یک سو توازن قدرت را در منطقه خاورمیانه از بین خواهد برد و از سوی دیگر، به طور طبیعی رقابت تسلیحاتی جدیدی با دخالت بازیگران فرامنطقه‌ای ایجاد خواهد کرد. نگرانی برخی کشورهای اروپایی در همین راستا ارزیابی می‌شود. ‌
۶) تأمین منافع اقتصادی شرکت‌های تسلیحاتی آمریکا و کسب درآمد از عایدات فروش نفت کشورهای عربی منطقه، تأمین امنیت جریان تولید و صادرات نفت از عراق و منطقه خاورمیانه به غرب، می‌تواند از دیگر اهداف زنجیره‌ای در فروش تسلیحات به کشورهای منطقه به شمار ‌روند.‌
۷)‌ برخی ناظران سیاسی، تهاجم آمریکا به عراق و سیطره بر منافع نفتی این کشور با هدف جایگزین کردن عراق به جای عربستان را از جمله اهداف بلندمدت این کشور می‌دانند. حال با توجه به بحران عراق و عدم تحقق این هدف، می‌توان فروش سلاح به کشورهای عربی را تجدید نظر واشنگتن در قبال اعراب به ویژه عربستان سعودی ارزیابی نمود که با فشار کنگره صورت گرفته است.‌
در این شرایط جدید، استراتژی جمهوری اسلامی ایران باید بر پایه سیاست تعامل و همکاری با کشورهای منطقه به ویژه کشورهای عربی قرار بگیرد. تصور می‌شود تلاش ایران از طریق تعامل با کشورهای عربی، آن هم در لوای شعار “انسجام اسلامی” بتواند تا حدود زیادی توطئه‌های بین‌المللی علیه ایران را خنثی نماید.

منبع : ماهنامه اقتصاد ایران