شب قدر است و طی شد نامه هجر مناجات عاشقانه شب های قدر را دریابیم

سلام هی حتی مطلع الفجر...
در این ایام پرفضیلت چه تقدیری برای یکسال آینده ما رقم خواهد خورد و جزء کدام دسته از میهمانان الهی خواهیم بود؛ میهمان خوانده یا ناخوانده. آیا گریه های نیمه شبان ما در این ماه رحمت و مغفرت مورد قبول درگاه حضرت دوست جل جلاله واقع شده است.
از همه مهمتر، در این شب های پرفضیلت قدر هنگامی که کارنامه اعمالمان به خدمت حضرت ولی عصر ارواحنا فداه خواهد رفت آیا موجب خوشحالی ایشان خواهد شد یا نه، ما را شرمگین و سرافکنده خواهد کرد.
و براستی این شب ها و روزهای گرانبهای رمضان را چگونه طی کرده ایم، آیا عبودیت و بندگی خالصانه و مخلصانه خداوند متعال را به خوبی به جا آورده ایم و فرصت باقیمانده از این ماه سراسر نور و رحمت را چگونه طی خواهیم کرد.
گرچه تمام لحظات ماه مبارک رمضان رحمت و برکت است ولی برجسته ترین لحظه ها لحظه های لیله القدر است که خداوند متعال از این شب به عظمت یاد می کند و در سوره مبارکه قدر فضایل این شب را می شمارد.
به مناسب ایام پرخیر و برکت قدر گزارش امروز و فردا را به تجزیه و تحلیل شب های قدر و ایام ماه مبارک رمضان اختصاص داده ایم.
● درک جایگاه شب قدر
ایام مبارک رمضان و خصوصاً شب های قدر فرصت مغتنمی است تا به بررسی اجمالی نامه اعمال خود بپردازیم و نقاط ضعف و قوت آن را مورد ارزیابی قرار دهیم.
مرحوم آیت ا... بهاءالدینی در سلوک معنوی می گوید: «پیامبر خدا به مقامی رسید که برای نزول قرآن بر قلبش اهلیت پیدا کرد، حال شما مثلا هشتاد سال عبادت کرده ای ولی نتیجه آن چه بوده است؟ نتیجه اش همین بساطی است که می بینید! همان هتاکی و جهالت، این که عبادت نیست، اگر نماز جلوی دروغ ها را نمی گیرد بدان نماز نیست، نماز جلوی دروغ را می گیرد، چون خدای تعالی به همه ما حیات علمی، حیات تقوایی، حیات نوری و حیات عقلی عطا کرده، اگر همت نکنید به جایی نمی رسید، باید به فکر خودسازی باشید، اگر صدها جلسه هم باشد ولی تا تصمیم به اصلاح خودتان نگیرید فایده ای ندارد...»
حضرت آیت ا... مصباح یزدی، مدیر موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) درباره درک شب های قدر در جلسه چندی پیش خود می گوید: «با درک شب های قدر باید بتوانیم از الطاف الهی در این شب بهره مند شویم.»
این استاد حوزه با تأکید بر ویژگی های شب قدر ماه مبارک رمضان می گوید: «تقدیر مقدرات انسان ها در طول یکسال در شب قدر مقدر می شود، علمای اهل تسنن و شیعه قایل به این هستند که شب قدر هر سال در ماه مبارک رمضان تکرار می شود و ملائکه نازل می شوند و این طور نیست که یک بار اتفاق افتاده باشد.»
آیت ا... مصباح یزدی می گوید: «ملائکه در شب قدر مقدرات سال را که توسط خداوند به امضاء رسیده را به امام زمان(عج) عرضه می کنند و ایشان از مقدرات تمام انسان ها تا پایان سال آگاه می شوند.»
در روایات متعدد آمده است که پیامبراعظم(ص) بر انجام اعمال شب های قدر توصیه بسیار فرموده و ائمه معصومین علیهم السلام شب زنده داری خود را تا پایان این ماه عزیز ادامه می دادند
● رمضان، دانشگاه تربیتی و اردوگاه آموزشی قرآن
در احادیث آمده است که پیامبر گرامی اسلام(ص) ماه رمضان را سرور ماه های دیگر نامیده است.
حجت الاسلام والمسلمین محمد مهدی مرادی، کارشناس ارشد تخصصی تبلیغ در حوزه علمیه قم تعبیر زیبایی از ماه مبارک رمضان را بیان می کند و در گفتگو با سرویس گزارش روز کیهان می گوید: «ماه رمضان یک دانشگاه تربیتی خداوند متعال و یک اردوگاه آموزشی قرآن است، از همین رو خداوند اهداف خلقت انسان را بیان کرده و از ما خواسته که به عبودیت حقیقی برسیم و از بندگی خدا فاصله نگیریم.»
این کارشناس ارشد تخصصی تبلیغ در حوزه علمیه قم در ادامه همین بحث می گوید: «هر دانشگاهی برای ورود پیش نیازهایی دارد و ورود به ماه مبارک رمضان نیز از این شرط مستثنی نیست، که برای ورود به این ماه لازم است با خلوص نیت وارد شویم و چشم و دست و دل را از هرگونه ناپاکی بشوییم، این درحالی است که خداوند متعال هم فرموده که من هم معیارهای گناه را در این ماه از سر راه شما برمی دارم، مهمترین مانع پیش روی ما وجود شیطان است که در این ماه به غل و زنجیر کشیده شده است.»
مرادی می گوید:
«هر دانشگاهی دارای یک خروجی است که افراد براساس سطح تحصیلات و زحماتی که کشیده اند کارنامه همان زحمات را خواهند گرفت، حال یکی لیسانس یا فوق لیسانس و دکترا دریافت می کند، در دانشگاه رمضان نیز خروجی آن به این شکل است که کارنامه ما باید در شب های پرفضیلت قدر به تأیید و ملاحظه آقا امام زمان(عج) برسد، حال هر شخصی برابر با خلوص نیت و میزان عبادت و بندگی اش در پایان این ماه به برکاتی نایل می شود که در واقع همان کارنامه یک ماه رمضان و تقدیر یکساله اش می باشد.» این کارشناس ارشد تخصصی تبلیغ در حوزه علمیه قم در ادامه تحلیل توصیفی خود از ماه مبارک رمضان می گوید: «چارچوب های ارزشی هر دانشگاهی به نوع استاد، دانشجو و متون درسی بستگی دارد، حال در دانشگاه رمضان خداوند متعال، پیامبر اعظم(ص) و اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام در جایگاه مربی قرار دارند، شاگردان نیز همین بندگان صالح خداوند هستند، حال خداوند بهترین متون درسی جهان را که همان قرآن کریم است به عنوان متون اصلی در دانشگاه رمضان قرار داده است.»
مرادی ماه مبارک رمضان را نمایشگاهی تمام عیار از زیبایی های خداوندی می داند و می گوید: «اگر دقت کرده باشید خواهید دید که قرآن کریم در شب قدر نازل شده، صحف حضرت ابراهیم در اول، تورات حضرت موسی در ششم، انجیل حضرت عیسی در دوازدهم و زبور حضرت داود در هیجدهم ماه رمضان نازل شده، یعنی بهترین متون الهی که مسیر هدایت بشر را تعیین و ترسیم می کنند در این ماه نازل شده اند، از طرفی هم مناسبت های مهمی مثل معراج پیامبرگرامی اسلام(ص)، شهادت حضرت علی(ع)، وفات حضرت خدیجه (س)، میلاد امام حسن(ع)، وفات حضرت موسی(ع)، عروج حضرت عیسی(ع)، تولد حضرت یحیی(ع)، به زنجیرکشیده شدن شیاطین، همگی در این ماه به وقوع پیوسته که این موضوع به خوبی نشان از اهمیت بسیار زیاد ماه مبارک رمضان در پیشگاه خداوند متعال است.»
● اهمیت شب های قدر
در روایات متعدد آمده است آنچه در شب نوزدهم اندازه گیری شده و در شب ۲۱ محکم شده است، در شب ۲۳ مسجل و امضا می شود.
در این شب فیوضات و فرشتگانی که نازل می شوند در شب های دیگر نیست و هیچ فیضی بالاتر از فیض معرفت نیست. این شب، شب سلم است و عبادت در آن از هزار ماه بهتر است، شبی است که انسان می تواند سلامت ابدی را برای خود تأمین کند.
«حجت الاسلام محمدرضا کاشانی نیا» کارشناس علوم قرآنی درباره اهمیت شب های قدر می گوید: «شب های پرفضیلت قدر فرصت مناسبی برای عبادت و بندگی خداوند است، فرشتگان و روح القدس در این شب بر امام زمان(عج) نازل می شوند و آنچه را از مقدرات سالانه بشر نوشته اند بر امام عصر(عج) تقدیم می دارند، خداوند سبحان در سوره مبارکه قدر می فرمایند فرشتگان و روح در آن شب به دستور پروردگارشان بر زمین فرود می آیند. در آیات سوم و چهارم سوره دخان نیز می فرماید: در آن شب هر فرمانی برحسب حکمت صادر می شود، فرمانی از جانب ما و ما همواره فرستنده آن بوده ایم، یعنی در شب قدر فرشتگان و روح در هر سال و دایما نازل می شوند، پس باید به طور مدام فردی به عنوان ولی و جانشین وجود داشته باشد که به سوی او فرشتگان نازل شوند، این آیه سوم و چهارم سوره دخان یکی از مستدل ترین آیات قرآن کریم است که بر ضرورت وجود همیشگی یک ولی امر از جانب خداوند تاکید می کند، با این حال هر کس که نزول پیوسته فرشتگان و روح را در شب های قدر بپذیرد و به قرآن ایمان داشته باشد ناگزیر باید ولی امر را هم بپذیرد وگرنه کافر به بعضی از آیات قرآن خواهد بود، که در این صورت چنین فردی بنابر بیان صریح قرآن کریم کافر واقعی است، چرا که در آیات ۱۵۰ و ۱۵۱ سوره نساء نیز می فرماید:
کسانی که به خدا و پیامبران خدا کافر شده اند و می خواهند بین خدا و رسولش جدایی اندازند و می گویند به برخی ایمان می آوریم به بعضی کافر می شویم و می خواهند در این میان (بینابین) اتخاذ کنند، اینان حقا کافرند و ما برای کیفرشان عذاب خوارکننده ای مهیا کرده ایم، و می بینید که خداوند منان افرادی را که پاره ای از آیات خدا را بپذیرند و برخی را نپذیرند کافر حقیقی می داند.»
وی می گوید: «مومن حقیقی کسی است که هم استمرار شب های قدر را تا قیامت پذیرا باشد و هم وجود حجت زمان و ولی امر را قبول کند.»
● هنر خوب زیستن در سایه دعا در شب های قدر
امام علی(ع) در یکی از خطبه های خویش می فرمایند: «ای روزه دار! در کار خود بیندیش که تو در این ماه میهمان پروردگار خویش هستی، بنگر که در شب و روزت چگونه ای و چگونه اعضای خود را از نافرمانی پروردگارت نگه می داری. بنگر! مبادا در شب خواب باشی و در روز غافل، پس این ماه بگذرد و بار گناهت بر دوشت مانده باشد و آنگاه که روزه داران پاداش های خود را می گیرند از زیانکاران باشی و آنگاه که آنان از کرامت مولایشان نصیب می برند از محرومان باشی و آگاه که آنان از سعادت همسایگی با پروردگارشان برخوردار می گردند تو از رانده شدگان باشی!»
حجت الاسلام لقمانی، از اساتید حوزه و دانشگاه درباره فضیلت دعا در ماه مبارک رمضان و شب های قدر می گوید: «دعاها به انسان عظمت اندیشه می دهند و در کنار از بین بردن نفاق و دورویی، هنر خوب زیستن را به انسان ها می آموزند.»
وی می گوید: «نوع خواسته های ما از درگاه الهی جلوه شخصیتی و بلندای معرفتی ما را نشان می دهد و وسعت بینش و بصیرت انسان در تکامل خواسته های او از خداوند تأثیر به سزایی دارد.»
حجت الاسلام لقمانی درخواست رسیدن به عقل کامل، عاقبت به خیری، رحمت و مغفرت الهی را رئوس دعاهای صالحان می داند و معیار ارزیابی آن ها را محتوا و جان مایه اعمال انسان معرفی می کند و می گوید: «استجابت دعاها تنها محصور به اجابت ظاهر آنها نیست و گاهی اجابت های هم سو یا مشابه آن که بعضا نیز انسان متوجه آن ها نیست جایگزین اجابت ظاهری خواسته های ما می شود.»
وی به دلایل مستجاب نشدن دعا اشاره می کند و می گوید: «گناه، ریا و غفلت از سلسله عواملی هستند که موجب عدم استجابت دعاها و خواسته های ما از خداوند می شود که گاهی نیز انسان با رشد فکری خود به این مصلحت آگاه می شود.»
این استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به اهمیت قرائت ادعیه و توجه به محتوای آنها در این ماه می گوید: «ماه رمضان و خصوصا شب قدر، زمان جاری شدن آبشار رحمت الهی به سوی بندگان اوست، لطایف و حقایق گفتار اهل بیت علیهم السلام توسط ادعیه وارده از سوی آن ها بیان شده است و بهره مندی از محتوای این ادعیه در دریافت معارف دینی به ما کمک می کند.»
وی با اشاره به حدیثی از ائمه معصومین(ع) به دعای پدر و مادر در حق فرزند اشاره می کند و می گوید: «دعای پدر و مادر در مورد فرزندان آنها مستجاب می شود و در سیره اکثر علما احترام و خدمت به پدر و مادر جایگاه ویژه ای در رشد معنوی آنها داشته است.»
وی در ادامه می گوید: «در زیارت ائمه اطهار(ع) گاهی جایگاه های معنوی را در نظر نمی گیریم و به جای نشستن در پای سفره معنوی و ارشادات این امامان، انتظار داریم آنها حاجات ما را بشنوند و حتما نیز آنها را برای ما برآورده کنند.»
ماه مبارک رمضان ماه خالص شدن و زدودن ناخالصی ها و ماهی است که با استفاده از لحظات و ساعاتش می توان زمینه سعادت و خوشبختی خود و دیگران را فراهم کرد و به زندگی معنا و هویت بخشید.
اما سوای موارد مذکور ماه رمضان ماه شناخت خطابه های حضرت علی(ع)، ماه دعاهای امام سجاد(ع) و ماه اعتکاف پیامبر اعظم(ص) است، با این حال می توانیم با مدد گرفتن از این ماه پرخیر و برکت توشه راه یکساله خود را به بهترین شکل ممکن ببندیم و در سایه دعا و توسل و توکل به خداوند متعال و ائمه معصومین(ع) بنده ای واقعی و اشرف مخلوقاتی حقیقی باشیم.
بک یا الله. بک یا الله. یا رحمان و یا رحیم، یا ارحم الراحمین
امشب تقدیر یکسالأ ما چگونه رقم خواهد خورد و چه آینده ای در انتظار ما خواهد بود.
ای خدای مهربان و ای مهربان ترین مهربانان؛ اگر امشب بر روی لطف و محبت به ما ننگری و گوشأ چشمی مهربانانه به ما نداشته باشی، و کارنامأ اعمال مان را که سرشار از شرمساری است با غمزه ای کریمانه از ما نپذیری، وای که چه آینده ای در انتظار ما خواهد بود!
چون پرتو خورشید اگر رو بکشانی، وای از شب تارم
دربند و گرفتار بر آن سلسله مویم، خلاص از تو نجویم
از دیده ره کوی تو با اشک بشویم، با حال نزارم
امشب شب بیست ویکم از ماه مبارک رمضان، دومین شب از شب های پرفضیلت قدر و شب شهادت مولای متقیان امیر المومنین علی(ع) است.
همچنان که در سورأ مبارکأ قدر و روایت ها و احادیث متعدد از ائمه معصومین علیهم السلام آمده است، در چنین شبی که شب قدر است تقدیر امور یکسالأ آدمیان نوشته خواهد شد و تمامی فرشتگان آسمانی که اعظم ملائکه هستند در چنین شبی به دستور خداوند متعال به زمین فرود می آیند و به خدمت حضرت بقیه الله الاعظم ارواحنا فداه مشرف می شوند و آنچه برای هر کس در طول یکسال آینده مقدر است را بر امام زمان(عج) عرضه می کنند و تقدیر افراد با تأیید امام عصر(عج) مقدر می شود.
با این حال این شب ها، را شب تجدید عهد با امام زمان(عج) و شب پیوند با قرآن و اهل بیت عصمت و طهارت(ع) نیز نامیده اند.
● شب تجدید عهد با قرآن و ولی عصر(عج)
بسیاری از علمای اسلامی بر این باورند که عظمت ماه مبارک رمضان در شب قدر نهفته است و به دلیل وجود این شب ها ماه مبارک رمضان دارای جایگاه خاصی نسبت به ماه های دیگر می باشد. حجت الاسلام والمسلمین احمد جعفری نیا، کارشناس تبلیغ مبانی اسلامی در حوزه علمیه قم که در این ماه مبارک رمضان جهت تبلیغ فرایض دینی و اسلامی به یکی از بخش های شهر مهران از توابع استان ایلام اعزام شده است در گفتگوی تلفنی با سرویس گزارش روز کیهان در تعریف شب قدر چنین می گوید: «قدر در لغت به معنی اندازه و میزان است و شب قدر نیز شب تقدیر است که مسایل مربوط به آینده بشر در چنین شبی اندازه گیری و مقدر خواهد شد، حال چه بسا بسیاری از تقدیرات ناگوار و ناخوشایند در کارنامأ یکسالأ ما رقم خورده باشد اما در این شب های پرفضیلت با دعا و زاری به درگاه پروردگار تغییر کند چرا که بسیاری از گناهان افرادی که خالصانه در این شب ها به در خانأ خداوند متعال حاضر شوند بخشیده می شود و درهای توبه و تضرع کاملا باز است.»
وی می گوید: «برخی از تقدیرات مربوط به جهان هستی است و ما در آن دخالتی نداریم اما بسیاری از مقدرات ناگوار هستند که با دعا و نیایش آن هم در شب های قدر می توان مسیر آنها را تغییر داد، چرا که شب های قدر را شب انسان ساز و آینده ساز نیز خوانده اند.»
حجت الاسلام جعفری نیا، به روایتی از پیامبر اعظم(ص) اشاره می کند و می گوید:
« در صدر اسلام عده ای از مسلمانان خدمت رسول اکرم(ص) رسیدند و از آن حضرت پرسیدند: یا رسول الله امت های گذشته عمر طولانی داشتند و بسیار عبادت می کردند، ولی در این دوره عمر ها کم شده است چه کنیم تا ثواب عبادت های پیشینیان را داشته باشیم. پیامبر در پاسخ فرمودند: در شب قدر هرچه می توانید عبادت کنید که عبادت در آن به اندازه هزار شب است.»
جعفری نیا یکی از دلایل و حکمت های وجود امام زمان(عج) را در فلسفه شب قدر می داند و می گوید: «فرشتگان و تمامی ملائکه در چنین شب بافضیلتی خدمت امام زمان(عج) می رسند و حتی نقل شده که در آخر زمان نیز ملائکه در چنین شبی نزد حضرت حجت(عج) می روند تا تقدیر یکساله انسان را مشخص کنند، از همین رو شب قدر شب تجدید عهدها با قرآن و اهل بیت(ع) نیز محسوب می شود.»
این روحانی تبلیغ مبانی اسلامی می گوید: «مؤمنین و مسلمانان باید در پرتو توجهات و توسلات و شب زنده داری در شب های پرفضیلت قدر آینده روشنی را برای خود و جامعه اسلامی رقم بزنند.»
علی بن ابراهیم قمی در تفسیری درباره نزول فرشتگان و روح در شب قدر می گوید: «فرشتگان و روح القدس در شب قدر بر امام زمان(عج) نازل می شوند و آنچه را از مقدورات سالانه بشر نوشته اند را به او تقدیم می دارند.»
حضرت امام سجاد(ع) دراین باره نیز می فرمایند: همانا سال به سال در شب قدر تفسیر و بیان کارها بر ولی امر- امام زمان(عج)- فرود می آید، همچنین امام سجاد(ع) فرمودند: ای گروه شیعه با سوره انا انزلناه فی لیله القدر با مخالفان امامت ائمه معصومین مخاصمه و مباحثه واتمام حجت کنید تا کامیاب و پیروز شوید، به خدا که آن سوره پس از پیامبر(ص) حجت خدای تبارک و تعالی است بر مردم و آن سوره آقای دین شماست و نهایت دانش و آگاهی ماست.
همچنین از پیامبر اعظم(ص) نقل شده است که به اصحابشان فرمودند: به شب قدر ایمان بیاورید، زیرا آن شب برای علی بن ابی طالب(ع) و یازده نفر از فرزندان او پس از من خواهد بود.
● چرا شب قدر پنهان است
ماه مبارک رمضان ماهی است که در آن بندگان به میهمانی حق دعوت می شوند تا با ره توشه ای از زینت الهی این ماه را سپری کنند.
به گفته برخی اندیشمندان اسلامی این ماه فیلتری است که با عبور از آن گناهان از انسان جدا شده و اگر از صمیم قلب با خداوند راز و نیاز کنیم به سرچشمه عظمت الهی متصل می شویم، از همین رو برای ماه مبارک رمضان به ویژه شب های بافضیلت قدر اعمال خاصی در نظر گرفته شده است و حتی بزرگی و شکوه شب های قدر را بیش از هزار شب دانسته اند.
اما اینکه چرا شب های قدر پنهان است را با حجت الاسلام شبستانی، از مدرسین علوم حوزوی در میان می گذارم، وی در پاسخ می گوید: «راز پنهان بودن شب قدر را در غیبت و ظهور حضرت ولی عصر ارواحنا فداه باید جستجو کرد، چرا که خداوند متعال زمان قیامت و ظهور امام زمان(عج) را مخفی کرده تا اهل معصیت آنها را دستاویزی برای نیل به مقاصد شوم خود قرار ندهند، از طرفی هم باعث می شود مؤمنان در همه حال مراقبت بیشتری از خود نشان دهند و هر لحظه خود را در محضر امام زمان(عج) ببینند و در ایام قدر نیز با احیای آن بار گناهان خود را سبک و ره توشه ای مفید و ارزشمند برای آخرت خود فراهم نمایند، بر همین اساس شب قدر در یکی از شب های نوزدهم، بیست و یکم و بیست و سوم واقع شده و در این سه شب توصیه های فراوانی از سوی بزرگان و علمای دین وجود دارد که در این شب مسلمانان به شب زنده داری و خواندن دعاهای جوشن کبیر، زیارت عاشورا، نماز شب و راز و نیاز با معبود خود بپردازند.»
شبستانی، شب های قدر را شب ورود به طهارت باطنی می داند و می گوید: «در این شب باید تصمیم بگیریم به طهارت مستمر باطنی و همیشگی خود بپردازیم.»
وی در پاسخ به این سؤال که درک واقعی شب قدر چه تحولاتی را در رفتار ما به وجود می آورد، می گوید: «در بین زمان ها خداوند سبحان قطعه ای از زمان را بهشتی جاودان برای انسان ها قرار داده و آن شب قدر است و این شب پرخیر و برکت برای بندگان خدا از هزار شب برتر، والاتر و بهتراست.»
وی می گوید: «شب قدر بهشت است و ورود به بهشت شرایطی دارد که شرایط آن نیز از طریق دستورات مکرر قرآن و احادیث و روایات به جای مانده از ائمه معصومین (ع) به ما آموخته شده است.»
این مدرس علوم حوزوی به اعمال مهم شب قدر اشاره می کند و می گوید:«غسل کردن در شب های قدر یکی از اعمال مهم این شب های عظیم است، که این عمل به معنای طهارت ظاهری و تصمیم برای ورود به طهارت مستمر و باطنی و همیشگی است، از طرفی هم می توان گفت که شب قدر به نوعی شب دوستی با کتاب هستی بخش قرآن کریم است، یعنی اگر فردی می خواهد به بهشت شب های قدر وارد شود و از فضیلت های بی کران آن برخوردار شود باید دستورالعمل های قرآن کریم را بر سر بگذارد و به آن عمل کند و قلب و دل خود را از تمام آلودگی ها تخلیه نماید.»
وی تصریح می کند: «پس از تخلیه کامل از هر نوع پلیدی و زشتی، آنگاه دل و جان و تمام وجود خود را نیز از هر نوع کینه، حسد، دشمنی، خودخواهی، غرور، تکبر، ریا، نفاق و... پاک نماییم، چرا که فلسفه وجودی ماه مبارک رمضان و شب های قدر همین پالایش روح و روان و جسم و جان آدمی است.»
حجت الاسلام شبستانی شب های قدر را فرصتی مغتنم برای عزم بر ترک گناه و معصیت و استغفار به درگاه حضرت احدیت می داند و می گوید: «خداوند متعال در چنین شب بافضیلتی تمام انسان ها را موردتوجه قرار می دهد و آنانی که راه بندگی خالصانه را برگزینند بدون شک از بار گناهانشان کاسته خواهد شد و حتی در روایات آمده است در شب قدر گناهان بندگان بخشیده می شود هرچند آن گناهان به تعداد ستارگان آسمان و سنگینی کوه ها و وسعت دریاها باشد، با تمام این تفاسیر باید گفت که در چنین شب باعظمتی هیچ کس مأیوس از رحمت خداوند نیست مگر افرادی که خدا را نمی شناسند و به درک واقعی و حقیقی خدا نرسیده اند و راه عبادت و بندگی را گم کرده و در وادی سرگردانی، حیران و وامانده اند.»
● شب امام زمان( عج)
در شب های قدر که به حضرت مهدی(عج) تعلق دارد، یاد جد بزرگوارش در دل های شیعیان زنده می شود، چرا که یکی از اعمال مستحبی شب قدر زیارت امام حسین(ع) است.
در روایات آمده است، هنگامی که درد زایمان نرجس خاتون، مادر گرامی امام زمان(عج) شروع شد امام حسن عسکری(ع) به حکیمه خاتون فرمود: عمه جان! سوره انا انزلناه را بر او بخوان! حکیمه خاتون می گوید: من مشغول خواندن این سوره شدم و می شنیدم که طفل داخل رحم نرجس نیز همان گونه که من می خوانم، می خواند. در حال تعجب بودم که حضرت امام حسن عسکری(ع) با صدای بلند فرمودند: عمه جان! از امر خدا تعجب مکن که خداوند زبان ما را در کودکی به حکمت باز کرده و در بزرگی حجت خود در زمین قرار می دهد.
در روایت های دیگر آمده است که در شب قدر، دعا برای سلامتی حضرت ولی عصر ارواحنا فداه را باید بر دعا برای خود مقدم دانست و بهترین دعاها در ایام مبارک شب های قدرطلب نصرت و حفظ ایشان و تعجیل در فرج این بزرگوار است.
● بمب اتم علیه شیطان
به نقل از کریست اینترنشنال، روزه بیشترین تاثیر را برای مقابله با بدی ها و وسوسه های منفی شیطانی دارد و حتی بر شرورترین افراد نیز تاثیرگذار است و در مسیحیت نیز از آن به عنوان بمب اتمی علیه شیطان یاد شده است. گرچه مدت روزه در تعالیم مختلف متفاوت است اما سریع ترین راه برقراری ارتباط با خدا و ایجاد سپر علیه شیطان می باشد.
آمارهای به دست آمده در بررسی ها نشان می دهد میزان جرم و جنایت و بزهکاری در ایامی که افراد روزه می گیرند به شدت کاهش می یابد، البته روزه داران باید از کارهای ناهنجار و اذیت و آزار دیگران و انجام محرمات خودداری کنند.
در تحقیقاتی مشخص شده افرادی که روزه نمی گیرند نیز در این ایام تحت تاثیر فضای معنوی و حالات روزه گیران واقع شده و تمایلی به انجام کارهای ناپسند نشان نمی دهند.
از طرفی در متون مسیحیت خاطرنشان شده که اگر با گرفتن روزه در روزهای اول تغییر چندانی در خود ملاحظه نمی کنید ناامید نشوید و مطمئن باشید که پس از گذشت چندین روز که از ۴۱ تا ۰۴ روز متغیر است تاثیرات عمیق آن را بر روح و جسم خواهید دید.
اما لازم است به این نکته هم اشاره کنیم که از نظر جسمی نیز روزه به عنوان شیوه ای موثر برای سم زدایی از بدن مطرح شده که با استراحت به دستگاه گوارش و گردش خون و دفع مواد مضر از بدن به سلامت عمومی کمک می کند.
اما در این ایام مبارک رمضان و شب های پر فضیلت قدر یکی از اعمال همیشگی مسلمانان تلاوت قرآن کریم است. مطالعات روانشناسی در یکی از دانشگاه های ایالات متحده آمریکا نشان می دهد که تلات قرآن کریم در وضعیت بیمارانی که از بحران های روحی و روانی رنج می برند تاثیر بسیار مثبت داشته و وضعیت آنان را بهبود می بخشد.
«رجب عبدالحکیم بریسالی» مدیر بیمارستان بهداشت روانی طائف و عضو کمیته پزشکی بیمارستان ملی عربستان در این باره می گوید: «شنیدن آیات قرآن کریم از سوی بیمارانی که زبان عربی را نمی دانند و به این زبان سخن نمی گویند، تاثیر مثبتی بر روح و روان آنها داشته است.»
وی با اشاره به اینکه این تحقیق بر روی غیر مسلمانان و افرادی که تاکنون قرآن را نخوانده و نشنیده اند انجام شده، می گوید «آن افراد از بحران های شدید روانی رنج می بردند، هنگام خواب آیات قرآن برای آنها و پخش شد که کاهش بحران های روانی و روحی آنها را در پی داشت.»
عضو کمیته پزشکی بیمارستان عربستان می گوید؛ «شنیدن قرآن تاثیر عجیب و مستقیمی در کاهش میزان بحران ها و نگرانیهای روانی داشته و باعث بازگرداندن آرامش به شخص شده که این مسئله آیه شریفه «الا بذکرالله تطمئن القلوب» را عینیت می بخشد.»

ایرج نظافتی

منبع : روزنامه کیهان