سیر صعودی ارزش گاز طبیعی

اگرچه رشد تقاضا برای انرژی در هر كشور بستگی به سطح زندگی مردم و امكانات استفاده از منابع داخلی ان كشور دارد و به همین دلیل نیز میزان مصرف انواع انرژی در كشورهای مختلف متفاوت است.
اما از طرف دیگر اعمال هرگونه كاهش در سرانه مصرف انرژی بدون عواقب و از جمله كاهش رشد اقتصادی نخواهد بود ضمن انه همان منابع داخلی نیز ( علی رغم تنوعی كه ممكن است داشته باشد) منابعی پایان پذیر و ضمنا شناخته شده می باشند. به سخن دیگر هیچ جامعه ای در جهان امروز نمی تواند اظهار كند اگر منابع داخلی نداشته باشیم تصمیم گرفته ایم از مصرف انرژی خودداری كنیم.
زیرا انرژی مصارف گوناگون و بسیار حیاتی دارد سوخت در زمستان و تابستان وسیله گرمایش و سرمایش و در نتیجه موجب ادامه حیات انسان ها است بنابراین هر ماده ای كه مختصات انرژی های فسیلی كه اكنون متداول ترین و فراوان ترین اقسام انرژی هستند را داشته باشد به ضرورت بازار روز به روز با اهمیت تر و در واقع گران تر خواهد شد مختصاتی چون در دسترس نبودن ( وجوب استخراج از اعماق زمین ) عدم پراكنش در همه نقاط جهان هزینه های حمل ، مصرف دایمی ، حجم انبوه مصرف و...
برای گاز طبیعی كه موضوع این یادداشت است می توان دو دوره را به صورت متمایز برشمرد دوره اول از سال ۱۹۴۵ تا ۱۹۷۳ كه جهان با قیمت های بسیار ارزان و روبه تنزل نفت روبه رو بود در این دوره منابع نفت بسیار ارزان و فراوان حوزه خلیج فارس مانع تولید سایر منابع انرژی خصوصا در دیگر نقاط جهان گردید.
زیرا بهره برداری از انرژی های دیگر مستلزم سرمایه گذاری تولید وسیع و وجود بازار خواهد بود این مشكلات مانع رشد انرژی های جایگزین نفت از جمله گاز می گردید در عین حال به علت ارزان بودن نفت دیگر انرژی های قدرت رقابت نداشتند.
اما برخی كشورها كه سعی داشتند از صنایع انرژی داخلی خود حمایت نمایند مانند آمریكا كه از صنایع نفت ، گاز طبیعی و زغال سنگ خود پشتیبانی می كرد بار سنگین قیمت ها را بر دوش مصرف كنندگان انرژی منتقل می كردند صنعت زغال سنگ انگلستان نیز مجبور به محدود شدن و تعطیلی برای مدت طولانی به دلیل اعتصاب كارگران بود.
تا سال ۱۹۷۳ صادرات نفت كشورهای عضو اوپك برابر با ۵۵.۵ درصد كل انرژی قابل عرضه در جهان غیر كمونیست محسوب می شد ( زیرا آمار كشورهای كمونیستی دردسترس و نیز قابل اعتماد نبود) بنابراین نفت فراوان بود و سال های متمادی گاز طبیعی به عنوان یك محصول جانبی نفت سفید محسوب می گردید كه بخش عمده ان سوزانده شده و یا در محل تولید به مصرف می رسید.
تا قبل از جنگ دوم بیش تر گاز مورد نیاز از زغال سنگ تامین می شد و گاز طبیعی تنها شش درصد مصرف انرژی جهان را تامین می كرد افزایش نسبی قیمت نفت بین سال های ۱۹۷۳ تا ۱۹۸۱تحریم صدور نفت به بعضی از كشورهای غربی جنگ ایران و عراق عدم اطمینان به استمرار صدور نفت و... سبب بازنگری در تولید اما متناسب با امكانات موجود در اكثر كشورها در رابطه با تولید انرژی داخلی گردید. نیاز روز افزون كشورها ی جهان به خصوص كشورهای غربی به مواد سوختی مناسب كه بتواند هم چرخ های عظیم را به گردش دراورد و هم استفاده از ان به سهولت امكان پذیر باشد موجب شد تا میزان تولید و مصرف گاز طبیعی رشد مستمری اشته باشد. در دهه ۱۹۶۰ مصرف گاز به ۱۳ درصد در دهه ۱۹۷۰ به ۱۸ درصد و در دهه ۱۹۸۰ به ۲۱ و در اغاز سال ۱۹۹۴ به ۲۲.۸ درصد كل انرژی مصرفی جهان رسید مصرف گاز جهان در اغاز سال ۲۰۰۰ به ۲۲۴۰.۵ میلیارد متر مكعب باغل شد مع هذا به نظر می رسد كه صنایع گاز از صنایع نفت عقب مانده است سال ۱۹۸۹ را می توان در حقیقت نقطه عطفی در صنایع گاز به حساب اورد چه در این سال بود كه شركت های گاز استقلال خود را از شركت های نفت اعلام نمودند شركت گاز بریتانیا از حالت انحصار درامد و موجودیت خود را به عنوان یك شركت بین المللی مطرح نمود شركت امریكایی انرون كه در تمامی عملیات اكتشاف ، تولید ، حمل و نقل و فروش گاز در ایالات متحده فعالیت دارد . تصمیم به جهانی نمودن دامنه عملیات خود گرفت و در طرح های چند كشور آمریكای جنوبی ، اسیایی ( و آسیای میانه) مشاركت نمود. شركت روهر گس آلمان و چند شركت هلندی درصدد گسترش عملیات خود در خارج از كشور متبوعه خود می باشند. در سال ۱۹۸۹ همچنین مسایل مرتبط با الودگی محیط زیست توجه جهانیان را بیش تر به خود معطوف نمود و به فكر چاره اندیشی جدی انداخت یكی از تدابیر استفاده بیش تر از گاز به جای دیگر سوخت های فسیلی بود. ضمنا مدت ۱۵ سال گاز طبیعی به عنوان یك سوخت گرانبها معرفی شد زیرا استفاده از ان به صورت سوخت در برخی كشورها از جمله ایالات متحده امریكا و نیز كشورهای عضو بازار مشترك اروپا ممنوع اعلام شده بود افزایش نگرانی از اثرات گلخانه ای كه منجر به بالا رفتن درجه حرارت كره زمین و اثرات نامطلوب دیگر در اكو سیستم خواهد شد موجب گردید تا ممنوعیت استفاده از گاز طبیعی به عنوان سوخت لغو گردد با كشف ذخایر جدید گاز طبیعی و پیشرفت های فناوری مانند افزایش كارایی مجتمع ها ی جدید گازی تولید نیرو پیش بینی می شود كه مصرف این انرژی به سرعت افزایش یابد.

منبع : شرکت ملی گاز ایران