چهارشنبه, ۳ بهمن, ۱۴۰۳ / 22 January, 2025
مجله ویستا
کـودکـان کـار
کودکان کار و خیابان به دلیل موقعیت اجتماعی خود باید از حمایت بیشتری از سوی جامعه برخوردار شوند. بر اساس آمار سازمان بینالمللی کار در سال ۲۰۰۴ بیش از ۲۴۳ میلیون کودک در سطح جهان مشغول به کار هستند که بالاترین سهم را کشورهای آفریقایی و آسیایی بهویژه هند و پاکستان دارند.
ایران نیز از کودکان کار تهی نیست. این کودکان به دلیل کم سن و سال بودن و نبود نظارت دستگاهها در بسیاری از موارد بر اساس ارزش واقعی کار خود حقوق دریافت نمیکنند. در ایران آمار دقیقی از تعداد کودکانی که در بخشهای مختلف کار می کنند در دسترس نیست ولی برخی آمارهای غیر رسمی تعداد این کودکان را بیشتر از ۹۰۰ هزار نفر برآورد کرده اند، یعنی ۹۰۰ هزار نفری که رسماً ثبت شده اند. از این تعداد نیمی کار ثابت دارند و به صورت تمام وقت کار می کنند. نیمی دیگر به عنوان کارگر فصلی در کوره پز خانهها و قالی بافیها مشغول کار هستند.در مجموع ۸۰ درصد کودکان خیابانی، کودکان کار هستند که به علت فقر اقتصادی خانوادهها، مجبور به کار در خیابان هستند.
۹۰ درصد این کودکان دارای والدین هستند، ۸۰ درصدشان مهاجرند که ۴۲ درصد آنها از روستاها و شهرهای دیگر کشور و ۳۸ درصد از کشورهای دیگر آمدهاند و از نظر جنسیت نیز ۷۸ درصد آنها مذکر و در فاصله ۵ تا ۱۸سالگی قرار دارند.
این در حالی است که بر اساس قانون کار ایران، به کار گماردن کودکان کمتر از ۱۸ سال ممنوع است و به کار گیری نوجوانان ۱۵ تا ۱۸ سال نیز در شغلهای سخت و زیان آور ممنوع است. قانون کار ایران، کار کودکان زیر ۱۵ سال را ممنوع کرده اما کار برای ردههای سنی ۱۵ تا ۱۸ سال که قانون آنها را «نوجوان» می نامد، با شرایطی مجاز شناخته شده است. ساعت کار نوجوانان در قانون کار یک ساعت کمتر از ساعت کار کارگران معمولی است و کارفرما حق ندارد کارهای اضافی سخت و زیان آور را به نوجوانان واگذار کند. چند سال پیش دولت ایران برای حذف کار نوجوانان نیز مقررات تازه ای وضع کرد و بر اساس آن ۲۳ نوع شغل برای افراد ۱۵ تا ۱۸ ساله ای که با عملیاتی نظیر جوشکاری و کار با وسایل با ارتعاش بالا سرو کار دارند، ممنوع شد.شرط به کار گیری نوجوانان در قانون کار این است که نوجوان در بدو استخدام به وسیله سازمان تامین اجتماعی مورد آزمایشهای پزشکی قرار بگیرد. این آزمایشها حداقل سالی یک بار تجدید می شود و اگر آزمایشهای پزشکی با نوع کار تناسب نداشته باشد، کارفرما موظف است در حدود امکانات خود شغل کارگر را تغییر دهد. بر اساس این قانون، استفاده از کودکان و نوجوانان در حفر قنات، کار در دامداریها، کشتارگاهها، کارگاههای قالی بافی و زیلو بافی، کوره پز خانهها و نانواییها ممنوع شده است.
با آنکه سالها از تصویب این قانون کار و مقررات ممنوعیت کار کودکان و نوجوانان گذشته اما شواهد نشان میدهد که این قوانین تاثیری در به کارگیری کودکان نداشته است و استفاده از کودکان و نوجوانان در بسیاری از مشاغل نظیر نانوایی، آهنگری و قالیبافی در ایران مرسوم است. برای مثال، بسیاری از این کودکان، بر اثر فقر و نداری
خانواده هایشان به کار طاقت فرسا در کارگاهها و نیز فروشندگی در خیابانها کشیده شده اند. اما هستند کودکانی که در خود خانوادهها به کار اجباری، از قبیل نگهداری از فرزندان کوچکتر، گماشته میشوند.
● علل اشتغال به کار کودکان
مسأله کار کودکان عمدتاً با فقر خانوادهها در ارتباط است؛ کودکان خانوادههای کم درآمد و بی بضاعت ناگزیرند که یا با شرکت در کارهای دسته جمعی و یا یافتن کاری در خارج از منزل به نحوی در افزایش درآمد خانواده تأثیر گذار باشند.
فقر خانوادهها یکی از جنبههای عقبماندگی اقتصادی اجتماعی و فرهنگی است که امروزه گریبانگیر بسیاری از جوامع و کشورها شده است. عامل عمده دیگری که موجب روی آوردن کودکان به بازار کار میشود، فقدان یا نامطلوب بودن مراکز آموزشی و یا دور بودن این مراکز از محل زندگی کودکان است.
این امر خود ناشی از نارسایی هایی است که در تعمیم قوانین مربوط به حمایت و آموزش کودکان و همچنین، در امر نظارت بر برابری قوانین، وجود دارد و دیگر اینکه اشتغال به کار کودکان با افزایش معضلات اجتماعی، اعتیاد، طلاق، مهاجرت روستاییان به شهر ها، بیکاری و... که حاصل توزیع نابرابر ثروت و شکاف روزافزون طبقاتی هستند، نسبت مستقیم دارد؛ چرا که با وخیم شدن وضعیت خانوادهها از لحاظ اجتماعی و اقتصادی، بخشی از بار سنگین تأمین درآمد خانوادهها روی شانههای نحیف کودکان سنگینی می کند و هزاران کودک به رغم میل باطنی و به علت فقر خانواده هایشان در چرخه زودرس کار و تلاش جانفرسا قرار گرفته و نانآوران کوچک خانوادهها می شوند. و البته علل این نابسامانی را باید در سیاستهای اقتصادی و اجتماعی اتخاذ شده جستوجو کرد.
منبع : روزنامه اطلاعات
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست