الگوسازی حزب الله در جولان

همانطور که انتظار می رفت نتایج موفقیت بار مقاومت حزب الله در برابر تجاوز اسرائیل باعث گسترش ایده مقاومت اسلامی محور در برابر اسرائیل در سایر نقاط خاورمیانه و به طور خاص مناطق و اراضی اشغالی به عنوان یک راهبرد شده و به اسارت درآوردن نظامیان اسرائیلی نیز به عنوان یک تاکتیک برای آزادکردن اسرا و زندانیان در زندان های اسرائیل مطرح شده است. در همین چارچوب تشکلی که خود را «مردان مقاومت ملی سوریه» می نامد، تهدید کرده است در صورت آزاد نشدن «جولانی»های اسیر در زندان های اسرائیل، این گروه سربازان اسرائیلی را در جولان به اسارت خواهد گرفت. این تهدید به مناسبت فرا رسیدن بیست و سومین سالروز به اسارت درآمدن چهار سوری اهل جولان توسط نیروهای اسرائیلی صادر شده است. هماکنون ۱۶ شهروند سوریه ساکن جولان در اسارت رژیم صهیونیستی هستند. رژیم صهیونیستی در پی جنگ پنجم ژوئن سال ۱۹۶۷ میلادی بلندی های جولان واقع در جنوب غرب سوریه را با مساحتی بالغ بر یک هزار و ۸۰۰ کیلومتر مربع اشغال کرد. هر چند سوریه در جنگ ششم اکتبر سال ۱۹۷۳ میلادی حدود ۶۰۰ کیلومتر مربع از سرزمین خود را آزاد کرد اما بخش های حاصلخیز و سرسبز و منابع آبی و ارتفاعات منطقه از جمله بلندی های سوق الجیشی آن به ویژه قله ۲۸۰۰ متری «جبل الشیخ» مشرف بر دمشق در دست صهیونیست ها باقی ماند. هم اکنون حدود ۲۰ هزار شهروند سوری که بیشترشان دروزی مذهب هستند در پنج روستای «مسعده»، «مجدل شمس»، «بقعاتا»، «عین قنیه» و«الغجر» در شمال جولان اشغالی سکونت دارند. دیگر ساکنان جولان که در آن زمان شمارشان ۱۴۰ هزار نفر بود همگی آواره شدند که هم اکنون جمعیت آنان حدود ۴۰۰ هزار نفر تخمین زده می شود و بیشتر در حومه دمشق و جنوب سوریه در نزدیکی سرزمین اشغالی خود سکونت دارند.
در مجموع فعال شدن گروه هایی با مشی مقاومت مسلحانه در جولان می تواند از سه زاویه مورد توجه قرار گیرد:
الف- فعال سازی مقاومت مسلحانه غیردولتی در جولان با طراحی و هدایت دولت بشاراسد
به نظر می رسد فعال شدن برخی جریانات طرفدار مقاومت مسلحانه در بلندی های جولان با هدایت و کنترل و مدیریت دولت سوریه صورت گیرد زیرا دولت سوریه با برآورد موفقیت آمیزبودن الگوی حزب الله درصدد آزمایش و بررسی نوعی مشابه سازی حزب الله در بلندی های جولان در شرایطی است که اقدام ارتش رسمی سوریه برای تحت فشار قراردادن اسرائیل در جولان با محدودیت های بسیاری روبه رو است و از طرف دیگر باتوجه به استقرار نیروهای بین المللی در جنوب لبنان، احتمال ادامه اقدام نظامی حزب الله در برابر اسرائیل محدود شده و سوریه برای تحت فشار قراردادن اسرائیل مجبور به حرکت به سوی گزینه های دیگری از مقاومت اسلامی از جمله در جولان است. با این وجود نمی توان هنوز برآوردی از کارایی این روش در جولان داشت زیرا خطر درگیرشدن سوریه با اسرائیل در صورت فعال شدن جریانات مقاومت در جولان بیشتر از نمونه مشابه آن در جنوب لبنان است.
ب- شکل گیری جنبش های مسلحانه مردمی ضد اسرائیلی بدون دخالت دولت سوریه
در ظاهرجریانات اخیر در جولان پس از آن فعال شده اند که موج انتقادات مردم به ویژه جولانی های جنگ زده (که نزدیک به ۴۰ سال در انتظار بازگشت به سرزمین و خانه خود هستند) از عدم تحرک دولت سوریه برای بازستاندن این منطقه از چنگ اشغالگران صهیونیست بالا گرفته است. فعالان مذکور معتقدند که دولت سوریه از تحرک لازم برای باز پس گیری بلندی های جولان برخوردار نیست. در جریان جنگ اخیر، تشکلی موسوم به جبهه مردمی برای آزادی جولان از راه مقاومت مسلحانه در نشستی با شرکت ۴۰۰ نفر از نخبگان سرزمین اشغالی جولان اعلام موجودیت کرد که هدف این تشکل، آزادی کامل سرزمین اشغالی سوریه تا خطوط حائل پیش از جنگ پنجم ژوئن سال ۱۹۶۷میلادی اعراب و اسرائیل اعلام شد.
ج) اعلام موجودیت جنبش های مسلحانه توسط عوامل نفوذی اسرائیل
با توجه به روابطی که بین دروزی های درون اسرائیل با دولت و ارتش این رژیم وجود دارد و حتی یکی از تیپ های زبده اسرائیل متشکل از دروزی هاست لذا محتمل است که ارتش اسرائیل یا سرویس های اطلاعاتی آن برای کنترل و مدیریت جریانات مقاومت در بلندی های جولان خود اقدام به تشکیل گروه های وابسته کنند یا درصدد نفوذ در چنین گروه هایی برآیند.

سعید طباطبایی

منبع : روزنامه سرمایه