ده هزار روز

ده هزار روز! این عنوان آلبوم گروه تول (Tool Band) و محصول سال ۲۰۰۶ است. گروهی که کارهای آن را در رده‌ی آثار Progressive Metal و گاه Alternative Metal دسته‌بندی می‌کنند.
تفاوت اساسی کارهای تول در جهان‌بینی و تفکر پشت آثار آن و البته ساختار موسیقیایی این گروه است. صدای متفاوت گیتار Adam Jones و البته تشخص نوازندگی Danny Carey در سازهای کوبه‌ای (از درامز گرفته تا طبلا!) موسیقی تول را چنان ویژه ساخته که نباید در دنیای راک برای آن به دنبال نمونه‌ی مشابه گشت.
از سوی دیگر تفکر و جهان‌بینی خاص این گروه که به شدت ریشه در روی‌دادهای زندگی خواننده‌ی گروه، مینارد کینان (Meynard James Keenan) دارد، سازنده‌ی دنیایی‌ست که تنها می‌توان در شنیدن آثار این گروه تجربه کرد.
به ویژه ملحق شدن به ارتش و سپس انصراف از ان توسط مینارد و نیز زندگی با مادری به شدت مذهبی و البته تجربه‌ی زیستن در جامعه‌ی به شدت مذهبی و دارای تفکر «انتظار» امریکا موجب شکل‌گیری ایده‌های اساسی کارهای تول شده است.
تمام این‌ها موجب شکل‌گیری عقاید ضد جنگ و نیز ضد مسیحی نیچه‌ای (Antichristism) در اعضای این گروه شده است. نظریاتی که هوادار بازگشت از تمدن مسیحی به به تمدن یونانی و نیز پاس‌داشت «تن» به جای پرداختن به «روح» است. این علاقه را می‌توان در روی جلد آلبوم ده هزار روز نیز مشاهده کرد که طرحی از طراحی‌های هلنی/یونانی روی آن کار شده است.
در این‌جا به چهار آهنگ این آلبوم می‌پردازیم تا بیش‌تر با فضای این اثر آشنا شویم. دو آهنگ Wings for marie ۱ & ۲ که جزو کارهتای درخشان تول محسوب می‌شوند، اشاره به مادر مینارد، یعنی Judith Marie Garrison دارد. زنی که ۲۷ سال پایان عمر خود را فلج بوده و بر روی صندلی چرخ‌دار سر کرد و البته هرگز از اعتقاد خود به مسیح و خدا دست نکشید. تعداد روزهایی که مادر مینارد بر روی صندلی چرخ‌دار به سر آورد، با احتساب ۲۷ سال و خرده‌ای، ۱۰۰۰۰ روز می‌شود و عنوان این آلبوم نیز از همین واقعیت سرچشمه گرفته است.
در Wings for marie ۲، ترانه حول مادر مینارد و حضور او در مقابل خداوند می‌گذرد و ترانه و موسیقی هر دو فضایی به شدت شاعرانه و تراژیک را رقم زده‌اند. صدای رعد و غرش صحنه‌ی رستاخیز را به ذهن متبادر می‌سازد و در متن ترانه، مینارد خطاب به مادرش می‌گوید:
«رودرروی خدا بایست و توی چشمانش نگاه کن و بگو که بال‌هایم را پس بده! تو تنها کسی هستی که می‌توانی سرت را در مقابل او (خدا) بالا نگاه داری. به او بگو که ۱۰۰۰۰ روز زندگی در آتش جهنم (روی صندلی چرخ‌دار) دیگر بس است. مرا به خانه‌ام بازگردان. بال‌های مرا به من بده.»
در ادامه دوباره از مادرش می‌خواهد که به خدا چنین بگوید «بگو که من مستوجب رفتن به جهنم نیستم. چون نه تنها جان کسی را نگرفته‌ام، که جان کسی را هم حفظ کرده‌ام (منظور مینارد است).»
از زیبایی‌های این آهنگ ادای این بخش از ترانه است که با آهنگی شبیه سرودهای کلیسایی و خطاب به پدر (خدا در مسیحیت تثلیثی) خوانده می‌شود:
Fetch me the spirit, the son and the father. Tell them their pillar of faith has ascended.
و اما درباره‌ی دو آهنگ دیگر این آلبوم، یعنی Lost Keys و Rosetta Stoned.
در آهنگ Lost Keys ما با فضایی وهم آلود مواجه‌ایم و دکتری که از بیمار درباره‌ی آن‌چه که بر سرش آمده می‌پرسد. اگر به عنوان نوشته شده در مقابل عنوان آهنگ در آلبوم توجه کنیم: Lost Keys (Blame Hofmann) می‌بینیم که در داخل پرانتز، شخصی به نام هافمن، مقصر دانسته شده و این هافمن کسی نیست جز آلبرت هافمن، کاشف LSD. مدت‌هاست که مینارد کینان مصرف مواد مخدر را ترک کرده ولی این قطعه به نوعی توصیف فضای وهم‌آلود حاصل از مصرف LSD است.
در آهنگ بعدی، ما با توضیحات همان بیمار روبه‌روییم. این‌بار بیمار از چیزها و کسانی که شنیده و دیده سخن می‌گوید و از پیامی که به یاد نمی‌آورد. جالب است بدانید که (روزتای سنگ‌شده) Rosetta Stoned یک بازی زبانی با (سنگ روزتا) Rosetta Stone است که در واقع نام سنگی‌ست در موزه‌ای در انگلیس که کلید رمزگشایی باستان‌شناسان از نوشته‌های باستانی مصر باستان بود.
در واقع این دو آهنگ مربوط به هم، معرف فضایی وهم‌آلود هستند که شخص متوهم مدعی دریافت پیامی‌ست که به یاد نمی‌آورد و کلید رمزگشایی نیز خود اوست، در حالی که به هیچ دردی نمی‌خورد و تنها بر ابهام می‌افزاید. این دو آهنگ با توجه به زمینه‌ی فکری کل آلبوم می‌تواند تمثیلی از کتاب مقدس (عهد عتیق و جدید) باشد که با حاوی بودن مسائل و اخبار خارق‌العاده و عجیب و عغریب، هیچ پیامی ندارد و بیش‌تر بر ابهام می‌افزاید.
و اما چند نکته‌ی جالب درباره‌ی برخی از آهنگ‌های این آلبوم:
▪ این آلبوم به صورت یک بسته منتشر و به فروش رسید. در این بسته دفترچه‌ای از طرح‌های مختلف و از جمله طرح‌هایی سه‌بعدی به همراه عدسی‌های مخصوص دیدن این تصاویر را نیز سشامل می‌شد.
▪ عنوان آهنگ Jambi از نام جزیره‌ای در اندونزی گرفته شده که سلطانی افسانه‌ای داشته است.
▪ The Pot در اصطلاح عنوانی برای ماری جواناست و در این مجموعه عنوان یکی از آهنگ‌های بسیار زیبای آلبوم است.
▪ عنوان آهنگ Lipian Conjuring از نام قبیله‌ی سرخ‌پوست لیپین‌ها گرفته شده و در ساخت آهنگ از شعر و آواز بومی این قبیله نیز استفاده شده است.
▪ Virginity Tres هم در زبان لاتین به معنی «بیست و سه» است.
● فهرست آهنگ‌های این آلبوم:
▪ Vicarious - هفت دقیقه و هشت ثانیه
▪ Jambi - هفت دقیقه و سی ثانیه
▪ Wings for marie, part ۱ - شش دقیقه و سیزده ثانیه
▪ ۱۰۰۰۰ days (Wings for marie, part ۲) - یازده دقیقه و پانزده ثانیه
▪ The pot - شش دقیقه و بیست و چهار ثانیه
▪ Lipan Conjuring - یک دقیقه و سیزده ثانیه
▪ Lost keys (blame Homfmann) - سه دقیقه و چهل و هشت ثانیه
▪ Roseta Stoned - یازده دقیقه و سیزده ثانیه
▪ Intension - هفت دقیقه و بیست و سه ثانیه
▪ Right in two - هشت دقیقه و پنجاه و هفت ثانیه
▪ Viginti tres - پنج دقیقه و دو ثانیه

امین حسن‌پور

منبع : نشریه الکترونیک گیلانیان