۵ دسامبر سال ۱۸۰۴ ـ جفرسونین دمکراسی و سوسیالیسم جفرسونی

توماس جفرسون اندیشمند و دولتمرد آمریکایی پنجم دسامبر سال ۱۸۰۴ میلادی برای دومین بار یه ریاست جمهوری ایالات متحده انتخاب شد. به این مناسبت نگاهی کوتاه به فرضیه او درباره دمکراسی ، موسوم به « جفرسونین دمکراسی » یا مردمسالاری جفرسونی و بعضی از عقاید دیگر او می افکنیم .
توماس جفرسون که اعلامیه استقلال به قلم اوست و هشت سال بر فدراسیون آمریکا ریاست کرده است فرضیه دمکراسی خود را با توجه به جمهوری افلاتون ، لیبرالیسم لاک ، مسئولیت اجتماعی رای دهندگان در قبال انتخاب خود (فرضیه اسپینوزا ) ، اندیشه های روشنگران قرون ۱۶ ، ۱۷ و۱۸ اروپا و اخلاق مسیحیت تنظیم و بیان داشته است .
او حقوق سیاسی ــ اجتماعی برابر مردم ، لیبراسم ، و مشارکت کامل دردمکراسی را سه عامل اصلی مردمسالاری اعلام داشته است .
جفرسون که از شاهدان عینی انقلاب فرانسه بود در مورد منتخبان ( نماینگان برای هرسطح ) تاکید بر شرایط فرد داشته از جمله تحصیلات و تجربیات ، شناخت او از مدیریت ها و جامعه ، شناخت منافع عمومی وعلاقمندی کامل به حفظ و تامین آنها ، ترس از اشتباه و خطا کردن در امور عمومی ، وبالاخره عزم جزم به خدمت داشتن .
جفرسون بشر را طبیعتا مشتاق به آزاد بودن ، استقلال فعالیت داشتن ، و دارای شان و حیثتی برابر بودن می داند که دشواری های یک جامعه با نقض این عوامل بروز می کند . جفرسون تاکید دارد که انسان حق زندگانی عادی کردن ؛ آزاد بودن ؛ پیشرفت داشتن و تملک دارد که نمی شود سه حق اول و دوم وسوم اورا نقض کرد که عصیانهای فردی و اجتماعی نتیجه آن است . در مورد حق چهارم ( مالکیت ) ، جفرسون آن را تا حد نیاز ضروری و متعادل؛ مجاز به محدودن شدن مشروط می داند و از این لحاظ است که مفسران عقاید جفرسون اورا متمایل به نوعی سوسیالیسم ملایم می پندارند و به این نظام « سوسیالیسم جفرسونی » عنوان داده اند ، زیرا که وی دولتها را مسئول تامین رفاه عمومی مردم می دانسته که در این قسمت افکار او با کاپیتالیسم خالص متفاوت است . کاپیتالیسم تامین رفاه یک فرد را که قادر به فعالیت است برعهده خود او گذارده است ، نه دولت . وی همچنین آموزش وپرورش مساوی و رایگان و نیز برخورداری مردم از امنیت کامل را حق اساسی آنان می دانسته که از نظر او امنیت قضایی و اقتصادی افراد از این قبیل است.
جفرسون همانند ارسطو تاکید بر اخلاق سیاسی داشت. وی که موسس دانشگاه دولتی ویرجینیا است گفته است که رشد و تکامل هر جامعه نسبت مستقیم با برخورداری مردم آن جامعه از اموزش و پرورش دارد و هر قدر که سطح آگاهی های مردم بالا برود قانون شکنی و تعدی کمتر می شود . جفرسون نشریات ( رسانه ها ) ، کتابها و سخرانیهای عمومی را بمانند مدارس از ستونهای اصلی آموزش و پرورش مردم دانسته است .
وی می گوید کشوری را می توان مستقل حقیقی خواند که از لحاظ اقتصادی خود کفا باشد . نقل کرده اند که جفرسون گفته است : یک دولت (شهر ، ایالت و یا کشور ) که نتواند مالیات واقعی وضع و آن را جمع آوری کند از مردم خود واهمه دارد.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز