وکیل مدافع شیطان - the devil's advocate

سال تولید : ۱۹۹۷
کشور تولیدکننده : آمریکا و آلمان
محصول : آن کوپلسن، آرنولد کوپلسن و آرنن میلکان
کارگردان : تیلر هکفورد
فیلمنامه‌نویس : تونی گیلروی و جاناتان لمکین، برمبنای رمانی نوشته اندرو نیدرمن
فیلمبردار : آندری بارت کوویاک
آهنگساز(موسیقی متن) : جیمز نیوتن هوارد
هنرپیشگان : کیانو ریوز، آل پاچینو، چارلیز ترون، جودیت آیوی، کانی نیلسن، کریگ ت. نلسن و تامارا تیونی.
نوع فیلم : رنگی، ۱۴۴ دقیقه.


̎کوین لوماکس̎ (ریوز)، وکیل جوان و جسور اهل فلوریدا که تا به حال همیشه جلسات دادگاه را به نفع موکلانش تمام کرده، توسط قدرتمندترین شرکت وکالت دنیا استخدام می‌شود. به‌رغم مخالفت‌های مادرش (آیوی) ـ که نیویورک را با ̎بابل̎ مقایشه می‌کند ـ ̎کوین̎ به استخدام آن شرکت در می‌آید و حالا پول است که به جیبش سرازیر می‌شود. امام دیری نمی‌گذرد که همسرش، ̎مری آن̎ (ترون) شاهد تجلی‌هائی شیطانی می‌شود. اما ̎کوین̎ که غرقه در پرونده‌هائی جدید شده، کمتر و کمتر به همسرش توجه می‌کند. ̎جان میلتن̎ (پاچینو)، رئیس و مرشدش، ظاهراً همیشه می‌داند چطور می‌توان بر هر مشکلی فایق آمد و کم‌کم همین موضوع، ̎کوین̎ را به وحشت می‌اندازد...
● فیلم هکفورد خط اصلی داستانش را از بچه رزمری رومن پولانسکی (۱۹۶۸) می‌گیرد. در واقع موقعیت هم‌سان ابتدائی ـ زن و مردی که در خانه‌ای ساکن می‌شوند و بعد زن نشانه‌هائی از شیطان را می‌بیند ـ گمان بازسازی این بهترین فیلم پولانسکی را هم تقویت می‌کند اما در این‌جا یک خط متفاوت همه چیز را به هم می‌زند. در وکیل مدافع شیطان خود شیطان حضور دارد و اتفاقاً تکیهٔ فیلم، با انتخاب پاچینو برای این نقش، بیشتر روی هین شخصیت است. فیلم هکفورد در ذات، یک فیلم کاملاً مذهبی است و تنها نکته‌ای که گه‌گاه کمی آزار دهنده می‌شود، همین اخلاق‌گرائی بیش از حد حاکم بر فیلم است. خط اصلی فیلم‌نامه روی سه شخصیت تقسیم می‌شود: ̎کوین لوماکس̎ وکیل دعاوی موفقی که ناخواسته به استخدام شیطان در می‌آید و شهوت مقام او را به سوی نیمه تاریک رهنمون می‌شود؛ شیطان یا ̎جان میلتن̎ که در قالب رئیس یک مؤسسه حقوقی، کاملاً کنایه‌آمیز، خود نیمه تاریک است و ̎مری آن̎ همسر ̎کوین̎ که احساساتی است و زن بودنش سبب می‌شود از شر بگریزد: وقتی جائی برای روشنی نمی‌بیند، خودکشی می‌کند. اصلاً سیر تحول و تغییر چهرهٔ ̎مری آن̎ اصلی‌ترین دلیل فیلم برای تغییر مسیر شخصیت‌هاست. تمهید پایانی فیلم هم درخشان است. خودکشی یا در واقع کناره‌گیری ̎کوین̎ از شیطان که بازگشتی به گذشته ظاهری یا در واقع یک فرصت دوباره از سوی خداوند برای زندگی به زوج جوان است. هرچند در نمای پایانی بازهم تهدید ̎میلتن̎ پابرجاست. مثلث بازیگری پاچینو، ریوز و ترون، در یکی از نخستین بازی‌های مهمش، درخشانند اما این ترون است که صحنه‌ها را از آن خود می‌کند.