اخلاق زناشویی

حركات زن و شوهر نسبت به یكدیگر باید محصول ادب و وقار، دوستی و رفاقت، تعاون و همكاری، عشق و علاقه، و تواضع و فروتنی باشد.
كردار زن و شوهر نسبت به هم باید بر اساس احترام متقابل، و ارج نهادن به شخصیت یكدیگر باشد.
مرد باید بداند زن از نظر خلقت و آفرینش ظریف، لطیف، كانون مهر و عاطفه، و منبع عشق و علاقه و حیا و شرم است، در رفتار با او لازم است تمام این خصوصیات را لحاظ كند.
زن باید بداند مرد از نظر خلقت موجودی است قوی، مقاوم، و دارای حالات و احوالاتی سنگین تر از زن، وخلاصه ساختمانی كه قوام زندگی متكی بهوجوداوست.
الرّجال قوّامون علی النّساء بما فضّل الله بعضهم علی بعض و بما انفقوا من اموالهم.
مردان قوام زندگی زنانند، به واسطه برتری، كه خدا بعضی را بر بعض دیگر مقرّر داشته و به خاطر آنكه از اموال و ثروت خود برای زندگی خانواده و گذران امور همسر و فرزندان خرج می كنند.
روی این حساب همسران باكرامت، و زنان بزرگوار، باید در رفتار خود نسبت به شوهران این معانی را رعایت نمایند، كه تحقق اصل عالی توافق و همزیستی مسالمت آمیز در سایه رعایت این واقعیات از جانب دو طرف امكان پذیر است.
سعی كنیم عمل و كردار و رفتار هر یك نسبت به دیگری مصداق حقیقی عمل صالح و كردار شایسته باشد، تا هم امور زندگی را بگذرانیم، و هم از اجر و ثواب اخروی به خاطر عمل صالح و جلب رضایت یكدیگر بهره مند شویم.
زن و شوهر سخن و كلامشان با یكدیگر باید آمیخته به عشق و محبت و بیان عاطفه و احساس، و جلوه شعور و عقل، و وجدان و انصاف باشد.
باید در سخن گفتن با یكدیگر از قول عدل، قول حسن، قول لیّن، قول میسور، قول احسن، استفاده نمایند.
سخن وقتی رنگ خدائی داشته باشد، قضاوت وقتی صحیح باشد، كلام وقتی نرم و ساده و سهل باشد، گفتار وقتی ریشه در عدالت و انصاف داشته باشد، به زندگی، گرمی، استحكام، عشق و سلامت می بخشد.
سخن وقتی سخن حق باشد، و لحن آن لحنی گرم و همراه با عاطفه و محبت باشد، مزدش باز شدن چشم بصیرت، و شنیدن آوای حق است.
رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) فرمود : لَوْ لا تَكْثیرٌ فی كَلامِكُمْ وَ تَمْریجٌ فی قُلُوبِكُمْ لَسَمِعْتُمْ ما اَسْمَعُ وَ لَرَأَیْتُمْ ما اَری.
اگر كثرت كلام شما نبود، و سرزمین قلب شما چراگاه شیطان قرار نمی گرفت هر آینه می شنیدید آنچه را من می شنوم، و می دیدید آنچه را من می بینم!
از سخن زیاد و كثرت كلام و اضافه گفتن، و بیان آنچه كه سود دنیائی و آخرتی ندارد بپرهیزید.
رسول حق (صلی الله علیه وآله وسلم) فرمود : مِنْ حُسْنِ اِسْلامِ الْمَرْءِ تَرْكُهُ الْكَلامَ فیما لا یَعْنیهِ.
از نیكوئی اسلام مرد، ترك سخن در چیزی است كه برای او فایده ندارد.
امیرالمؤمنین(علیه السلام) بر مردی پرگو گذشت به او فرمود: ای مرد پرونده ای را بدست حافظان عمل از سخن اضافی پر می كنی، كه آن پرونده به حق عرضه می شود، سخن در امور فایده دار بگو، و از بیان آنچه سودمند نیست بپرهیز.
ابوذر فرمود : اِجْعَلِ الدُّنْیا كَلِمَتَیْنِ : كَلِمَهًٔ فی طَلَبِ الْحَلالِ، وَ كَلِمَهًٔ لِلاْخِرَهِٔ وَ الثّالِثَهُٔ تَضُرُّ وَ لا تَنْفَعُ فَلا تَرِدْها.
دنیا را دو كلمه قرار بده، سخنی در طلب حلال در تمام زمینه ها، و سخنی در طلب آخرت، سخن سوم زیانبار و بی منفعت است، در آن وارد مشو.
رسول حق (صلی الله علیه وآله وسلم) فرمود : كُلُّ كَلامِ اِبْنِ آدَمَ عَلَیْهِ لا لَهُ اِلاّ اَمْرٌ بِمَعْرُوف اَوْ نَهْیٌ عَنْ مُنْكَر، اَوْ ذِكْرُ اللّهِ.
تمام سخن فرزند آدم به زیان اوست نه به سودش، مگر امر به معروف یا نهی از منكر، یا ذكر خدا.
امیرالمؤمنین (علیه السلام) فرمود : مَنْ كَثُرَ كَلامُهُ كَثُرَ خَطاؤُهُ، وَ مَنْ كَثُرَ خَطاؤُهُ قَلَّ حَیاؤُهُ، وَ مَنْ قَلَّ حَیاؤُهُ قَلَّ وَرَعُهُ، وَ مَنْ قَلَّ وَرَعُهُ ماتَ قَلْبُهُ، وَ مَنْ ماتَ قَلْبُهُ دَخَلَ النّارَ.
كسی كه سخن و كلامش زیاد شود، خطا و اشتباهش فراوان می شود، و آنكه خطایش زیاد گردد، حیا و شرمش اندك می گردد، و آنكه حیاءاش اندك شود، پارسائی اش كم می شود، و هر كه پارسائی اش و ورعش كم شود دلش می میرد، و آنكه دلش بمیرد وارد آتش جهنم می شود!!
زن و شوهر در خانه با هم سخن از آهنگ زندگی بگویند، از مایحتاج خانه و نیاز یكدیگر و فرزندان حرف بزنند، نسبت به هم اظهار علاقه و محبت كنند، یكدیگر را به حق و صبر توصیه نمایند، اسرار یكدیگر را حفظ كرده و حرف خانه را به خانه پدر و مادر و اقوام و دوستان نبرند، خانه را محل كلام حق، نماز، قرآن و پرهیز از دروغ، غیبت، و فحش و ناسزا، و تحقیر یكدیگر قرار دهند، كه از آیات قرآن و روایات استفاده می شود دروغ، غیبت، تهمت، ناسزا و فحش و تمسخر و تحقیر، انسان را از رحمت خدا دور، و مستحق عقاب الهی می كند.
مرد از آوردن اهل گناه به خانه، و تشكیل مجالس خلاف حق در منزل بپرهیزد كه ابتدا زیان و ضررش به خود و زن و بچه اش باز می گردد، آنگاه آخرت او و اهل بیت وی را به باد می دهد.
زن از اسراف در امور حیات، و مخارج بیهوده، و خرج اضافی به بار آوردن كه گاهی محصول تلخ چشم همچشمی است بپرهیزد، كه هر دینار آن در قیامت حساب دارد.
مرد و زن با روش و اخلاق و گفتار و كردار خود، وقار و ادب، و دینداری، و سلامت نفس را عملاً به فرزندان و اطرافیان خود سرایت دهند، كه ثواب هدایت یك انسان گرچه فرزند خود آدم باشد بمانند هدایت تمام انسانهای آفریده شده است.

پایگاه استاد حسین انصاریان

منبع : عرفان