آنفلوآنزا

آنفلوآنزای انسانی، بیماری حاد و واگیرداری است که به‌وسیله ۳ نوع ویروس آنفلوآنزا ایجاد شده و از طریق دستگاه تنفسی منتقل می‌شود و معمولا خود به خود بهبود می‌یابد. این بیماری ممکن است هر ۲ تا ۳ سال یکبار به صورت همه‌گیر بروز نماید و معمولاً همه‌گیری آن در ماه‌های سرد سال یعنی از اواخر پاییز تا اوایل بهار رخ می‌دهد.
● علائم آنفلوآنزا
این بیماری بیشتر به‌طور ناگهانی و با سردرد، درد عضلانی، سرفه خشک و آبریزش از بینی و اشک‌ریزش آغاز شده و به دنبال آن تب و لرز، درد مفاصل و بی‌اشتهایی نیز ظاهر می‌شود.
● انواع آنفلوآنزا
▪ آنفلوآنزای انسانی: در این نوع آنفلوآنزا که انواع مختلفی دارد، مخزن بیماری انسان است. یعنی بیماری از انسان به انسان منتقل می‌شود.
▪ آنفلوآنزای حیوانی: مخزن بیماری در این نوع، حیوان است. یعنی بیماری از حیوان به حیوان و در برخی از انواع آن به انسان منتقل می‌شود. مانند آنفلوآنزای پرندگان که مخزن بیماری، مرغان دریایی هستند. این پرندگان می‌توانند در هنگام مهاجرت، ویروس آنفلوآنزای پرندگان را به ماکیان (مرغ، خروس و ...) انتقال دهند.
● روش‌های انتقال
ترشحات پرندگان آلوده (مدفوع، خون و ...)، آب آشامیدنی آلوده و اشیا و لوازم آلوده، تخم‌مرغ‌های آلوده شکسته شده، جابه‌جایی پرندگان آلوده بین طیور، پرندگان وحشی، استنشاق و تنفس هوای دارای ذرات آلوده به ویروس (از طریق خاک، گرد و غبار، فضله و بازدم پرندگان آلوده)، ناقلان مکانیکی مانند جوندگان، کک‌ها و تجهیزات آلوده (غذا، قفس، خودرو، لباس، کفش و ...).
ویروس آنفلوآنزای پرندگان معمولا به‌طور مستقیم و از طریق هوا از انسان به انسان منتقل نمی‌شود. در اکثر موارد، عفونت ناشی از تماس مستقیم انسان با طیور زنده یا تازه کشته شده (به‌خصوص هنگام ذبح، پر کندن، تکه کردن گوشت و آماده‌سازی برای پخت) و یا تماس مستقیم با سطوح آلوده بوده است. تاکنون اغلب موارد انسانی در مناطق روستایی و حومه شهرهایی که بسیاری از مردم تعدادی ماکیان (مرغ، خروس، اردک و...) در خانه نگهداری می‌کنند و اغلب این مرغان آزادانه در اطراف گردش می‌کنند، رخ داده است.
● علائم بیماری در پرندگان
▪ کاهش مصرف آب و دان
▪ نفس‌نفس زدن و آبریزش از منقار و چشم
▪ بی‌حالی شدید، پژمردگی
▪ تورم، خون‌مردگی و سیاه شدن تاج، ریش، ساق و انگشتان پا
ماکیان معمولاً در همان ابتدای شروع علائم بیماری به‌طور دسته‌جمعی می‌میرند.
● علائم در انسان
علائم بیماری آنفلوآنزای پروندگان در انسان به صورت همان آنفلوآنزای معمولی یعنی تب، سرفه، گلودرد و غیره است که به تدریج به از کار افتادن ریه‌ها و سایر اعضا منجر می‌شود.
دوره نهفتگی بیماری کوتاه بوده و معمولاً بین یک تا سه روز است و دوره واگیری آن ۳ تا ۷ روز بعد از بروز نشانه‌های بیماری است.
● روش‌های پیشگیری از بیماری آنفلوآنزای پرندگان:
پیشگیری در انسان
▪ شست‌وشوی دائم دست‌ها با آب و صابون (به‌خصوص بین انگشتان، زیر ناخن‌ها، کف و مچ دست حداقل به مدت حدود ۱۰ ثانیه و آبکشی کامل دست‌ها به‌ویژه پس از تماس با ماکیان و فرآورده‌های مرغی یا وسایل آلوده، قبل و بعد از صرف غذا و بعد از سرفه یا عطسه
▪ کاهش تماس با پرندگان مهاجر و خودداری از دست زدن به پرندگان و ماکیان بیمار یا لاشه آنها
▪ پوشاندن دهان در زمان سرفه یا عطسه و معدوم ساختن دستمال‌ها به روش صحیح
▪ عدم استفاده از آب‌هایی که به وسیله مرغابی‌های مهاجر، پرستوها و پرندگان دریایی آلوده شده‌اند
▪ نگهداری پرندگان و ماکیان در قفس و دور از محل سکونت
▪ استفاده از دستکش در حین انجام پر کندن، شستن و تکه کردن گوشت
▪ مغز پخت شدن گوشت ماکیان و فرآورده‌های مرغی (ویروس می‌تواند تا ۳ ماه در گوشت فریز شده زنده بماند)
▪ خودداری از حضور در اماکن تجمعی و شلوغ و تماس با دیگران در موقع بیماری
▪ استفاده از عینک، کلاه، گان (روپوش) بلند با آستین کشدار و یقه بسته، چکمه و... جهت کارکنان مرغداری‌ها، دامپزشکی و مشاغل پرخطر به‌خصوص در هنگام بروز بیماری
▪ استفاده از درمان طبی مناسب با نظر پزشک
پیشگیری در پرندگان
▪ خودداری از ورود و خروج افراد و یا دامپزشک بدون چکمه، روپوش، دستکش، ماسک و کلاه به مرغداری‌‌ها
▪ قطع هرگونه ارتباط طیور با پرندگان مهاجر و وحشی (به‌خصوص در فصل سرما)
▪ ضدعفونی و شست‌وشوی لباس کارگران
▪رعایت بهداشت در نگهداری پرندگان و ماکیان
▪ معدوم‌سازی سریع پرندگان آلوده و دفن صحیح آنها
▪ قرنطینه‌کردن مزارع آلوده و ضدعفونی کردن اماکن آلوده

الهه متولی

منبع : روزنامه تهران امروز