اضهارات متناقض مسوولان : گوگل فیلتر نه شد!

خبر از ساعات آغازین صبح از طریق پیام کوتاه، تلفن، پیام‌رسان‌های اینترنتی، سایت‌ها، وبلاگ‌ها و کمی بعدتر در خبرگزاری‌ها به سرعت سرایت پیدا کرد. تیتر خبر سه کلمه بود، «گوگل فیلتر شد.»
خبرها حکایت از آن داشتند که دسترسی به بزرگ‌ترین موتور جست‌وجوی اینترنتی جهان یعنی «گوگل» و سرویس پست الکترونیکی وابسته به این غول اینترنتی یعنی Gmail از ساعت سه صبح روز گذشته به فهرست فیلترینگ اضافه شده‌اند.
اگرچه همچون گذشته و به علت نامشخص بودن متولی فیلترینگ در کشور و عدم هرگونه دسترسی به ایشان زمینه برای پخش اخبار دیگری همچون مسدودسازی بخش جست‌وجوی سایت یاهو نیز فراهم شد، این در حالی است که در این مواقع امکان انتشار هر نوع شایعه و موج سواری نیز از سوی عده‌ای سودجو فراهم بوده و هست.
● منبع انتشار خبر
شاید انتشار خبر در چند سایت غیررسمی و به نقل از منابع نامعلوم زمینه را برای فراهم‌سازی یک بمب خبری چندان فراهم نمی‌کرد، اما اظهارنظر یک مقام دولتی جهت تمامی اخبار شایع‌گونه را عوض کرده و به آن شکل رسمی داد.
حجت‌الاسلام حمید شهریاری، دبیر شورای عالی اطلاع‌رسانی که براساس اطلاعات موجود از لحاظ حقیقی و حقوقی در جایگاه اظهارنظر درخصوص فیلترینگ و مسایل مربوط به آن نبود به خبرگزاری مهر گفت: «فیلتر شدن گوگل را تایید می‌کنم.»
شهریاری اما از هرگونه اظهارنظر در مورد دلایل فیلترینگ یا احتمال رفع آن خودداری و توضیحات را به آینده موکول کرد.
در این میان یکی از خدمات‌دهندگان موج‌سوار وبلاگ فارسی نیز روی موج فیلتر گوگل سوار شده و اعلام کرد که در بخش‌هایی از کشور فیلتر شده‌اند.
● فیلتر ایرانی گوگل جهانی می‌شود
اما همان‌طور که پیش از این نیز اشاره شد، خبر فیلتر گوگل مادامی که روی سایت‌ها و وبلاگ‌های غیررسمی و شایع‌گونه وجود داشت، احتمال گسترش آن در حد یک شوخی وبلاگی منتفی بود اما حمید شهریاری، دبیر شورای عالی اطلاع‌رسانی به این خبر لباسی کاملا رسمی و دولتی پوشاند تا دیگر کسی از آن به عنوان یک شایعه یا شوخی یاد نکند.
اما انتشار رسمی این خبر، محدود به جغرافیای مجازی و فیزیکی ایران و زبان فارسی نشد، بخش پربیننده خبر گوگل به زبان انگلیسی و به نقل از دبیر شورای عالی اطلاع‌رسانی تیتر زد: «Iran blocked Google».
اگرچه تا لحظه تنظیم این خبر، از نتیجه این اظهارات و گسترش آن در سایر رسانه‌های بین‌المللی اطلاع دقیقی در دست نیست اما قرارگرفتن این مطلب روی بخش اخبار گوگل بی‌شک زمینه را برای انتشار هرچه بیشتر آن فراهم کرده و می‌کند.
● گوگل فیلتر نشده است
شرکت فناوری اطلاعات )وابسته به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات( که مجری تصمیم‌های کمیته تعیین مصادیق فیلترینگ محسوب می‌شود، روز بسیار پرتماسی را پشت‌سر گذاشت اما تمام این تماس‌ها و تقاضای رسانه‌ها برای کسب اطلاعات بیشتر و رسمی منجر به صدور اطلاعیه‌ای از سوی این شرکت شد.
در اطلاعیه روابط عمومی و امور بین‌الملل شرکت فناوری اطلاعات آمده است: «در حال حاضر هیچ مشکلی برای دسترسی به موتورهای جست‌وجویی نظیر موتور جست‌وجوی گوگل وجود ندارد.
این اطلاعیه می‌افزاید: مشکل عدم دسترسی چند ساعته در برخی از نقاط کشور به موتور جست‌وجوی گوگل مرتفع شده و کاربران اینترنت می‌توانند همچون گذشته از خدمات چنین موتورهای جست‌وجویی بهره‌مند شوند.»
در نهایت و در میان اخبار متعدد تحت عنوان مقام آگاه و شنیده می‌شود، علی‌اکبر کرم بگی، مدیر روابط عمومی شرکت فناوری اطلاعات نیز به ایسنا گفت: «گوگل تا به حال در فهرست مصادیق فیلترینگ قرار نداشته و فیلترینگ موتور جست‌وجوگر بی‌معناست.»
وی گفت: ممکن است به گفته شرکت‌های اینترنتی این مشکل به ایراد فنی مربوط باشد اما تایید این موضوع نیز مستلزم بررسی است.
این اظهارات از سوی مدیر روابط عمومی شرکت مجری فیلترینگ و مصوبات کمیته تعیین مصادیق در تضاد و تناقض آشکار با یک مقام دولتی دیگر یعنی حجت‌الاسلام و المسلمین حمید شهریاری، دبیر شورای عالی اطلاع‌رسانی قرار دارد که فیلترینگ گوگل را رسما تایید کرد.
اگرچه هنوز صحت و سقم اظهارات طرفین به درستی مشخص نیست، به هر تقدیر گوگل از طرفی فیلتر شده و براساس آخرین اخبار گوگل فیلتر نشده بود.
● یک نتیجه
در بسیاری از نقاط دنیا اصل فیلترینگ تقریبا پذیرفته شده و تفاوت صرفا در کیفیت و کمیت این فیلترهاست. کما اینکه هم‌اکنون در دنیا سایت‌های پرنوگرافی، آموزش‌های مخرب، ترویج افکار آموزش‌های تروریستی، تبلیغ افکار مرتد و شیطان‌پرستی و حتی تبلیغ نازیسم و... در بسیاری از کشورها به صورت بخشی یا کلی فیلتر می‌شوند.
در ایران نیز بنا بر مصالح، باورها و مقتضیات خاص کشور، فیلترینگ به اجرا در می‌آید اما تفاوت فیلترینگ در ایران با بقیه کشورها به نامشخص بودن مرجع این تصمیم مربوط می‌شود که زمینه را برای انواع سوءاستفاده‌ها، شایعه‌پراکنی‌ها، اشتباهات و مسایلی از این دست بی‌هیچ واکنشی از سوی مرجع مشخص فراهم کرده است.
به هر تقدیر جا دارد تا کمیته تعیین مصادیق که قاعدتا جایگاه امنیتی فراتر از وزارت اطلاعات و شورای عالی امنیت ملی ندارد، همچون این دو نهاد و دستگاه‌های مشابه باید در چارچوب مشخصی حداقل به اطلاع‌رسانی و تنویر افکار عمومی پرداخته و زمینه را برای ارتباطی دوسویه با مخاطبان خود فراهم سازد.

نویسنده: علی شمیرانی

منبع : پایگاه اطلاع رسانی ITanalyze