پنجشنبه, ۲۰ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 9 May, 2024
مجله ویستا
دانش، منبع مرکزی اقتصاد جامعه اطلاعاتمحور
● جامعه اطلاعاتی؛ جامعه فرا صنعتی
جامعه اطلاعاتی، جامعهای است که تولید، توزیع، انتشار، استفاده و دستکاری اطلاعات در آن یک فعالیت مهم اقتصادی، سیاسی و فرهنگی محسوب میشود. اقتصاد دانشمحور، وجه اقتصادی آن است که در آن ثروت از بهرهبرداری اقتصادی از دانستهها به دست میآید و در آن فناوری اطلاعات، مرکزیت خاصی برای تولید، اقتصاد و جامعه در ابعاد بزرگی دارد. جامعه اطلاعاتی به عنوان جانشین جامعه صنعتی محسوب میشود که از آن به عنوان جامعه پست صنعتی، پست مدرن، انقلاب اطلاعات و جامعه شبکهای نیز یاد میشود.
● توسعه مدل جامعه اطلاعاتی
یکی از نخستین افرادی که جامعه اطلاعاتی را بسط داد، <فریتز مچلاپ> اقتصاددان بود که در سال ۱۹۳۳ مطالعهای را آغاز کرد که موجب شد نظام تولید و توزیع دانش در آمریکا در سال ۱۹۶۲ دگرگون شود. وی که مفهوم <صنعت دانشمحور> را مطرح کرد، ۵ بخش مجزا برای دانش قائل است که شامل آموزش، تحقیقات و توسعه، رسانه، فناوری اطلاعات و سرویسهای اطلاعاتی میشود.
<پیتر داکر> نیز جامعه اطلاعاتی را اینگونه معرفی کرده است که در آن انتقال از جامعه اقتصادی مبتنی بر کالا به جامعه مبتنی بر دانش صورت میگیرد.
از نگاه <دانیال بل> نیز مجموع کارفرمایانی که سرویس و اطلاعات مختلف ارائه میدهند، اندیکاتوری برای کاراکترهای اطلاعاتی جامعه محسوب میشوند که در جامعه پست صنعتی مبتنی بر همین سرویسها است.
در جامعه اطلاعاتی، صنعت مبتنی بر قدرت بازو یا انرژی نیست بلکه بر پایه اطلاعات است و بیشتر کسانی که در آن مشغول به فعالیت هستند، در زنجیره تولید کالاهای محسوس قرار نمیگیرند. <الین تورین> در سال ۱۹۷۱ جامعه اطلاعاتی را اینطور تعریف کرد که جامعه پست صنعتی است که سرمایهگذاری در آن منجر به تولید کالای سمبلیک میشود که روی آن ارزشگذاری شده و نیازها تعریف و عرضه میشوند. وی معتقد است این جامعه، معنی تولید را تغییر داده و اهداف نهایی تولید را نیز عوض کرده است و در آن بازتولید فرهنگ نیز شامل مفهومهایی همچون اطلاعات، مصرف، سلامتی، تحقیقات و آموزش میشود که آنها نیز در معرض صنعتی شدن قرار دارند. <جین فرانسیس لیتارد> بر این باور است که در دهههای اخیر، دانش به اصول اولیه تولید مبدل شده است که میتواند به کالا تغییر شکل دهد.
به گفته وی، این جامعه دانش را در دسترس عامیان نیز قرار میدهد چراکه دانش و فناوری اطلاعات در این جامعه منتشر میشود و ساختارهای متمرکز شده و گروههای قبلی را به هم میزند. وی معتقد است در جامعه اطلاعاتی اکثر افراد در شغلهای اطلاعاتی مشغول به کار هستند و مجبورند بیشتر با اطلاعات، سیگنالها، سمبلها و عکسها سر و کله بزنند تا انرژی و کالا.
در این میان <نیکو استهر> میگوید در جامعه اطلاعاتی بیشتر مشاغل بر پایه دانش شکل میگیرند و کار میکنند. جامعه معاصر ممکن است به عنوان یک جامعه دانشمحور تشریح شود که مبتنی بر ضریب نفوذ بسیار بالای دانش فناوری و علمی در تمامی قطبهای زندگی است.
<الوین تافلر> اینطور میگوید که دانش منبع مرکزی در اقتصاد جامعه اطلاعات محور است. در موج سوم اقتصاد، منبع مرکزی، یک کلمه سیگنال، اطلاعات، داده، عکس، فرهنگ، ایدئولوژی و ارزشی را منتقل میکند که دانش کاربردی به شمار میرود. در سالهای اخیر، مفهوم جامعه شبکهای در تئوری جامعه اطلاعاتی نیز اهمیت یافته است بهطوریکه به گفته <مانوئل کستلز> منطق شبکه در کنار اطلاعات، نفوذ، انعطافپذیری و همگرایی یک ویژگی مرکزی پارادایم فناوری اطلاعات معنا مییابد. به گفته وی، یکی از ویژگیهای کلیدی جامعه اطلاعاتی، منطق شبکهای ساختار اولیه آن است که استفاده از مفهوم جامعه شبکهای را تشریح میکند و در عصر اطلاعات فرآیندها به صورت فزایندهای حول <شبکه> سازمان یافتهاند.
● یک جامعه جدید
مهمترین نقد وارده به مفاهیمیهمچون جامعه اطلاعاتی، جامعه دانشمحور، جامعه شبکهای، جامعه پستمدرن، جامعه پستصنعتی و عبارتهایی از این قبیل، این است که تاثیری را ایجاد میکنند که ما در نتیجه به یک جامعهای کاملا جدید وارد میشویم.
منتقدانی همچون <فرانک وبستر> در این خصوص معتقدند که این فرآیندها بر عدم تداوم تاکید دارند بهطوریکه جامعه کنونی هیچ وجه تشابهی با جامعه ۱۰۰ یا ۱۵۰ سال قبل ندارد و ما نمیتوانیم در قبال این تغییرات، کاری انجام دهیم و حتی مجبوریم تا خود را با واقعیتهای سیاسی موجود وفق دهیم.
اکنون هیچ مفهوم جهانی توافقیافتهای درباره آنچه آن را جامعه اطلاعاتی مینامند، وجود ندارد و بیشتر تئوریسینها در این مورد به توافق رسیدهاند که ما تغییر شکلی را مشاهده میکنیم که از جایی میان سالهای ۱۹۷۰ آغاز شده و امروز در حال تغییر راهی است که جوامع اساسا در آن مشغول به کار هستند. فناوری اطلاعات تنها اینترنت نیست و بحثهایی در اینباره نیز وجود دارد که تا چه اندازهای تاثیر رسانههای خاص یا شکلهای خاصی از تولید در آن واقعی است. یکی از پارادوکسهای اساسی در جامعه اطلاعاتی این است که اطلاعات را به راحتی قابل بازتولید کردن میسازد که منجر به بروز مشکلات زیادی مربوط به مالکیت معنوی میشود. به ویژه در تجارت که تولید و فروش اطلاعات و دانش نیاز به کنترل زیادی دارد و بهطور موثری در جامعه مبتنی بر اقتصاد دانشمحور، نقش اساسی را ایفا میکند. هرچند که این کنترلها از هر دو جنبه تکنیکی و اجتماعی میتواند دردسرساز باشد.
ترجمه: فاطمه ملکی
منبع : روزنامه اعتماد ملی
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
ایران انتخابات انتخابات مجلس دولت سیزدهم مجلس شورای اسلامی روز دختر رافائل گروسی رئیس جمهور سید ابراهیم رئیسی رهبر انقلاب مجلس زنان
قتل تهران پلیس هواشناسی شهرداری تهران وزارت بهداشت بارش باران آموزش و پرورش سلامت فضای مجازی قوه قضاییه شهرداری
گاز دولت خودرو قیمت دلار مالیات قیمت خودرو قیمت طلا مسکن حقوق بازنشستگان ایران خودرو بازار خودرو بانک مرکزی
نمایشگاه کتاب تهران نمایشگاه کتاب تلویزیون ازدواج کتاب محمدمهدی اسماعیلی سینمای ایران سریال دفاع مقدس تئاتر موسیقی سینما
هواپیما دانشجویان دانش بنیان اینوتکس
رژیم صهیونیستی غزه اسرائیل فلسطین جنگ غزه آمریکا رفح حماس روسیه حمله به رفح نوار غزه ترکیه
فوتبال رئال مادرید استقلال پرسپولیس لیگ قهرمانان اروپا بایرن مونیخ لیگ برتر بازی باشگاه استقلال لیگ برتر ایران ذوب آهن نساجی
تبلیغات اینترنت اپل سامسونگ ناسا عیسی زارع پور آب گوگل مایکروسافت
سرطان هندوانه آسم بیماران خاص سنگ کلیه کمردرد بیمه سبزیجات اعتماد به نفس