شکّیات نماز

● كسی كه در ركعت سوم نماز شك كند كه قنوت را به جاآورده یا خیر، چه حكمی دارد؟ آیا نمازش را تمام كند و یا از هنگام شك آن را قطع نماید؟
▪ به شك مذكور اعتنا نمی‏شود و نماز صحیح است و در این مورد چیزی بر مكلّف واجب نیست.
● آیا در نماز نافله به شك در غیر از ركعت‏های آن اعتنا می‏شود؟ مثل شك در این كه یك سجده انجام داده یا دو سجده؟
▪ شك در اقوال و افعال نماز نافله همان حكم شك در اقوال و افعال نماز فریضه را دارد، در این كه اگر از محل آن تجاوز نكرده است به آن اعتنا می‏شود و اگر از محل انجام آن تجاوز كرده است، به آن اعتنا نمی‏شود.
● با توجه به این كه كثیر الشك نباید به شك خود اعتنا كند، اگر برای او در نماز شكی پیش آمد، وظیفه‏اش چیست؟
▪ باید بنا بر انجام كاری بگذارد كه در آن شك كرده است، مگر آنكه انجام آن موجب بطلان نماز شود كه در این صورت بنا بر عدم انجام آن می‏گذارد، بدون این كه در این مورد فرقی بین ركعتها و افعال و اقوال نماز باشد.
● اگر شخصی بعد از چند سال متوجه بطلان عبادتهایش شود و یا در آن شك كند، وظیفه‏اش چیست؟
▪ به شك بعد از عمل اعتنا نمی‏شود، و در صورت علم به بطلان، واجب است عبادت‏های قابل تدارك را قضاء نماید.
● اگر شخصی سهوا بعضی از اجزاء نماز را به جای بعضی دیگر انجام دهد و یا در هنگام نماز نگاهش به جایی بیفتد یا سهوا ً حرف بزند، آیا نماز او باطل است؟ وظیفه او چیست؟
▪ عمل سهوی در نماز موجب بطلان آن نمی‏شود، لیكن در بعضی از موارد باعث وجوب سجده سهو می‏گردد، مگر آنكه ركنی از نماز را كم یا زیاد كند كه موجب بطلان نماز می‏شود.
● اگر فردی یك ركعت از نماز را فراموش كند و در ركعت آخر یادش بیاید، مثلا فكر می‏كرد كه ركعت اول نمازش ركعت دوم است لذا ركعت سوم و چهارم را هم به جا آورد، و در ركعت آخری متوجه شد كه در ركعت سوم است، وظیفه او چیست؟
▪ واجب است هر ركعتی را كه به جا نیاورده، قبل از سلام نمازبه جا آورد و سپس سلام دهد و در این صورت اگر سهواً عمل زا ئدی انجام داده یا بعضی از واجبات نماز را كه ركن نیستند، سهواً ترك كرده باشد، باید دو سجده سهو هم انجام دهد، و اگر تشهد واجب نماز را در محل خود انجام نداده، بنا بر احتیاط قضای آن هم واجب است.
● برای مكلّف دانستن تعداد ركعتهای نماز احتیاط، كه یك ركعت است یا دو ركعت، چگونه ممكن‏است؟
▪ تعداد ركعتهای نماز احتیاط به مقدار كمبود احتمالی در نماز است. بنابراین در شك بین دو و چهار، دو ركعت نماز احتیاط، واجب است. و در شك بین سه و چهار، یك ركعت نماز احتیاط ایستاده یا دو ركعت نشسته، واجب است.
● آیا اگر كلمه‏ای از ذكرهای نماز یا آیات قرآنی یا دعاهای قنوت، سهوا ً غلط خوانده شود، سجده سهو واجب می‏شود؟
▪ واجب نیست.

منبع : ستاد اقامه نماز