یکشنبه, ۱۴ بهمن, ۱۴۰۳ / 2 February, 2025
مجله ویستا
خانههای هوش مند: خانههایی دلانگیز
"خانه هوش مند" خانهای متعلق به آینده است كه لوازم خانگی آن به درخواستهای كلامی پاسخ میدهند و سامانههای خانگیاش از راه دور به كار میافتند و این آرزوی همیشگی كسانی بوده است كه چشم به آینده دوختهاند. این مطلبی است كه در حال حاضر دست كم در داستانهای علمی بیان شده است. این گونه خانهها در حال حاضر وجود ندارند اما طی چند سال آینده صدها نوآوری و همگرایی فناوریهای بیشمار نوید تحقق خانه هوش مند را به همراه دارند.
جنبههای متفاوتی از ایجاد شبكه در خانه وجود دارد- از اداره خانگی تا لوازم خانگی هوش مند . خانم عمیرانیه مشاور فناوری اطلاعات (IT) و ارتباطات شركت مشاور تكپلوس میگوید: انجام فعالیتهای مدیریتی روزمره مانند تربیت دادن برنامههای مسافرت، خرید از طریق شبكه (برخط)یا رسیدگی به صورتحسابها امری سهل و آسان خواهد شد. با دستیابی ایمن باند پهن به شبكه و تبادل اطلاعات همچون پست الكترونیكی و تقویم فعالیتها از طریق مدخلهای ایمن وب، بهرهوری در خانه هر چه بیشتر خواهد شد. همچین دستیابی به آموزشی تعاملی (گفت و شنود) از طریق كانالهای مخصوص، مدخلها و تجهیزات وب امكانپذیر خواهد شد و امكانات تفریحی گستردهای شامل تلویزیون، رادیو، موسیقی و بازیها وجود خواهد داشت.
در جنبه دیگر مربوط به مسایل خانگی، امكان خودكار كردن سامانههای گرمایی، امنیتی، روشنایی و دربهای توقفگاه خودرو وجود خواهد داشت. در صورت عدم حضور فرد در منزل، او میتواند با استفاده از تجهیزات دستیابی و وب و از طریق مدخلهای امنیتی وب از اموال و دارایی خود مراقبت نماید. این امر در باغ و حتی در خودرو نیز كاربرد خواهد داشت.
شركت تكپلوس عقیده دارد كه ایجاد شبكه در خانه، بخش مهم دیگر در رشد بازار خواهد بود. در اروپا نرخ رشد فزاینده متوسط سالانه با ارزش ۷۴ درصد سال ۲۰۰۴، یعنی از یك میلیارد دلار در سال ۲۰۰۱ به ۳/۵ میلیارد دلار در سال ۲۰۰۴ پیشبینی میگردد. انتظار میرود كه پس از سال ۲۰۰۴ این رشد سریعتر باشد. این دیدگاه مورد حمایت یكی از تحلیلگران موسسه پژوهشی اووم هست. او پیشبینی میكند كه تا سال ۲۰۰۵ میزان فروش شبكه خانگی در منطقه آسیا و اقیانوسیه ۹ میلیارد دلار، در اروپا ۱۳ میلیارد دلار و در ایالات متحده ۲۰ میلیارد دلار خواهد بود. شركت تكپلوس سه مرحله مشخص توسعه را پیشبینی میكند. در اولین مرحله كه طی ۶ الی ۱۸ ماه انجام خواهد شد پیشبینی میشود كه رایانههای خانگی از طریق شبكههای محلی (LAN) به تجهیزات گوناگون متصل میگردند تا خدمات مالی و بازیها را از طریق مدخلهای وب همچون "یاهو" ارسال نمایند. مرحله دوم كه طی ۱۸ ماه تا ۳ سال به طول خواهد انجامید شامل گسترش زمینههای "هوش مند " در خانه از طریق ایجاد شبكه برای لوازم خانگی همچون ویدئو، تلویزیون و فریزر خواهد بود. این فعالیتها با استفاده از پردازشگرها آغاز میشود. با ایجاد شبكه شخصی خانگی موارد مورد نظر را برای استفاده كنندگان ارسال خواهد كرد.
در مرحله سوم كه پس از سال ۲۰۰۵ خواهد بود، به موازات شروع تعامل سامانههای امنیتی، آتش نشانی، هواشناسی و دیگر سامانهها ما شاهد تغییر جهت شبكهها در ایجاد "خانه هوش مند " خواهیم بود. بر اساس پیشبینی شركت تكپلوس مسایل مربوط به سازگاری و تداخل بین فناوریهای متفاوت كنترل حل خواهد شد و مجموعهای از استانداردهای سری مربوط به خدمات رادیویی عمومی دادهها(جی پی آر اس) خدمات دندانآبی (بلوتوس)اترنت ۱۱/۸۰۲ و مخابرات بیسیم دیجیتال اروپا(دكت)مورد استفاده قرار خواهد گرفت. خانم عمرانیه به تشریح فرصتهای بازار هم برای ارائه كنندگان شیوههای كاملاً خانگی و هم برای یكپارچهكنندگان سامانههای خانه میپردازد.
او متعقد است كه ۱۸ ماه آینده ماههای مشاركت مداوم میان ارائه كنندگان خدمات، سازندگان لوازم خانگی و سازندگان تراشهها است. او در این رابطه میگوید: "آرایش عظیم و گسترده مورد نیاز در ایجاد شبكه خانگی نیازمند همكاری میان شركتهای فناوری اطلاعات و دیگر شركتهاست و در این میان شركتهایی كه خود به تنهایی فعالیت كنند، بخت برنده شدن نخواهند داشت. این امر در مورد استانداردها نیز صادق است و هیچ استاندارد واحدی به تنهایی موفق نخواهد بود، بلكه سامانهها بایستی به نحوی طراحی شوند كه بتوانند با استانداردهای گوناگون منطبق باشند."
●كابردهای رقیب مینی رایانه
مهمترین و حساسترین عنصر در توسعه بازار، میزان ارتباط باند پهن است كه شدت رشد آن از كشوری به كشور دیگر متفاوت است. خانم عمرانیه از كشور فنلاند به عنوان اولین كشوری كه فناوری نوین را به كار گرفته است یاد میكند. این كشور در رابطه با تلفن همراه جیاسام نیز پیشگام بوده است. او همچنین میگوید: "ما در آغاز راه بارور شدن بازار هستیم اما تا شكوفایی كامل آن هنوز زمان زیادی در پیش داریم. اگر شركتها ایستا عمل كنند و منتظر یك كاربرد رقیب باشند، مسلماً در این رابطه فرصتها را از دست خواهند داد. اقدامات بسیاری در جریان است برای مثال شركت نیوپاور در مشاركت با سیرز و كوانتیونتورك در حال اجرای برنامه مقدماتی برنامه مدیریت انرژی مبتنی بر اینترنت است، در حالی كه شركت اینونسین مربوط به سامانه كنترل خانه خط ارتباطی را برای اندازهگیری مصرف گاز و آب ایجاد كرده است.
شركتهای هاینول اوی كنترل از طریق شبكه وب را برای سامانه گرمایی و روشنایی فراهم میكند و شركت مترینگ تكنولوژی یك سامانه هوش مند اندازهگیری ساخته است كه به استفاده كنندگان امكان اندازهگیری میزان مصرف انرژی را میدهد.
تولیدات علاالدین ارتباط وسایلی مانند ترموستاتها و كلیدهای برق را با استفاده از سیمهای موجود امكان پذیر میسازد. شركت زوباكس محصولی تولید كرده است كه به ساكنان خانهها امكان ارسال امن بستهها را حتی هنگامی كه كسی در منزل خود حضور نداشته باشد، میدهد. شركت ویستیون با سازندگان خودروهای موتوری در جهت هماهنگی و ارتباط سامانههای ارتباط، امنیت و كنترل با ماشینها همكاری مینمایند.
در ضمن شركت پاناسونیك ارتباط سامانه تلفن بیسیم چند مسیره ارتباطات اینترنت را توسط خط دیجیتال مشترك (DSL) ایجاد كرده است كه این امر امكان شبكهبندی كامل PC خانگی و PBX را از طریق پروتكل اینترنت (IP) فراهم میسازد. این شركت در حال حاضر مشغول آزمایش سامانه در مدل شبكه خانگی در توكیو است، در حالی كه شركت اینترنت خانه این ارتباط را در مطالعه مقدماتی سامانههای شبكهای ارتباطی و یادگیری الكترونیكی انجام میدهد. شركت وسترن دیجیتال نیز در حال ساختن گردونه های سخت افزاری و نرمافزارهای نگهداری است كه قابل استفاده در تلویزیون است. سامانههای شركت پوسنتریك یك سكوی نرمافزاری ایجاد شبكه خانگی را ارائه میكند كه امكان ارتباط باند پهن را در تمامی تجهیزات خانگی فراهم میسازد. در نمایشگاه جیتكس ۲۰۰۱ كه در دبی برگزار گردید، شركت گلف استار تكنولوژی از كشور عربستان سعودی، نرمافزار پیرسوییچ را به نمایش گذاشت. پیرسوییچ یك نرمافزار بیسیم از شركت آمریكایی كیگا مدیا اكسس است. این نرمافزار در برنامه ویندوز ۲۰۰۰ عمل میكند و به استفادهكنندگان تجاری امكان دستیابی یك رایانه شخصی از نوع رومیزی یا كیفی یا یك تلفن همراه با دستیابی به فایلهای حسابرسی و آدرسهای پست الكترونیكی، اشتراك داده و ارتباط مستقیم با دیگر استفاده كنندگان بدون نیاز به یك سرویس دهنده را میدهد. همچنین به ارائه پیام و انتقال صدا و تصویر نیز میپردازد. "دیو جاسنون" از شركت كیگا مدیا اكسس میگوید: " استفاده كنندگان ما در بازار عبارتند از: سازمانهای دولتی، كارگزاران بیمه، نمایندگان فروش دفاتر مسافرتی، دانشگاهها و مطبوعات".
تولیدات جدید بایستی دارای سازگاری چند جانبه بوده و كاربرد آسانی داشته باشند.
مطلوب آن است كه این تولیدات به راحتی قابل قطع و وصل باشند. با توجه به میزان گسترده فعالیت در این زمینه مسئله اساسی آن است كه استانداردهای عملیاتی به ویژه در زمینه بیسیم قابلیت سازگاری داشته باشند. در میان استانداردهای گوناگون بیسیم شاید استاندارد دندانآبی اریكسون بیشترین پیشرفت را در طی چند سال اخیر داشته باشد. كاربردهای فناوری تنها به خانه محدود نمیشود. اكنون در منچستر انگلستان، یك شبكه بیسیم شهری دندانآبی كه دستیابی بسیار سریع به اینترنت ویدئو كنفرانس را فراهم میكند در حال آزمایش است. این سامانه كه اسپیدویر نام دارد و با همكاری شركتهای انگلیسی و سوئدی ایجاد شده است از ریزپردازندههایی كه در فواصل ده متری در دیوار كار گذاشته میشوند و تا فاصله ۱۰ متری عمل میكنند، استفاده میكند. وشبكههای آزمایشی در هتلها، رستورانها، ساختمانهای دانشگاهها نصب شده است. كسانی كه به گسترش این شبكه پرداختهاند بر آن هستند این شبكه را تا ۷۰ سایت در سراسر شهر از جمله دفاتر شورا و در دیگر خدمات شهری به كار گیرند.
●ایجاد شالودهها
پارهای شركتها قبلاً با تركیب فناوری موجود به ایجاد خانههای هوش مند اشاره نمودهاند تا بارقه امیدی از این دیدگاه در آینده باشد. برای مثال نوكیا به نمایش خانههایی در سوئد، فنلاند، آمریكا و انگلستان پرداخته است. در سال ۲۰۰۱، شركت تلفن همراه انگلستان با نام اورانژ كه تحت مالكیت تلكوم فرانسه است، اورانژ در خانه را كه یك مركز تحقیقاتی هوش مند خانگی است به نمایش گذارده است. این شركت از فناوریهای بیش از ۵۰ عرضه كننده از جمله Sun، Microsoft، Inter، Hitachi، uinsys و Volvo استفاده میكند. اورانژ یك خانه معمولی در هرت فورشایر نزدیك لندن را به یك خانه هوش مند تبدیل كرده است كه با استفاده از تلفن همراه اورانژ قابل كنترل است. این امر با استفاده از SMS، پروتكل كاربردی بیسیم (WAP) و یا از طریق شمارهگیری و یا ارسال فرمان صوتی به كمك ایستگاه وایلدفایر مجازی شخصی اورانژ امكانپذیر است. سامانه خانه همچنین از طریق ارسال مستقیم فرمان صوتی، PDA یا دستیار دیجیتالی بیسیم و تختههای وب كه در پانلهای دیوار جاگذاری شدهاند و یا هرگونه PC متصل به شبكه وب فعال میشود.
در میان دیگر نوآوریها، خانه شامل یك تلویزیون وصل به شبكه، ویدئو، DVD، رادیو و سامانه CD است كه بازیهای شبكهای تعاملی را در هر اتاق ممكن میسازد. همچنین یك سامانه كنترل قفل مركزی كه از طریق كلید بیسیم فعال میشود، سامانههای هوش مند كنترل آب و گرما، حمام هوش مند در برابر صدا، هوش مند حمام كه در صورت حضور فردی در داخل حمام از دورن قفل میشود را نیز دارا میباشد و یك روبات چمن زن نیز در باغ وجود دارد.اوارنژ آزمایشهایی را با حضور افراد در طی یك دوره زمانی كوتاه در خانه انجام داده است. آنچه مشخص است آن است كه افراد بسیار مشتاق به این فضای بدون سیم بویژه با امكانات دستیابی باند پهن اینترنت سامانه عكاسی دیجیتال كه عكسها را به صورت الكترونیكی نمایش میدهد، بودهاند. پانلهای دیواری برای كنترل تجهیزات دورن اتاقها كه از پیچیدگی بیشتری برخوردارند كمتر مورد توجه بودهاند. اوانژ در صدد است تا این بازخورد را در دیگر مراحل نیز بكار گیرد.
متخصص شبكهسازی سامانههای سیسكو (Cisco)، همراه با دیگر شركای متعدد خود، در اواخر سال ۲۰۰۰ و اوایل سال ۲۰۰۱ تعدادی خانه اینترنتی را ایجاد كردهاند كه امكان راهاندازی سامانههای خودكاردر سامانه روشنایی، گرمایی و امنیتی را با كنترل از راه دور از طریق یك خط وب امنیتی امكانپذیر میسازد.
استقاده كنندگاه میتوانند از طریق دوربینهای ویدیویی مدار بسته، وسایل موجود در خانه را مشاهده كنند. آنان همچنین سامانههای تفریحی و ارتباطی همچون كنفرانس ویدیویی، پیامهای یكپارچه، خرید خانگی و ویدئو بر حسب درخواست را ایجاد كردهاند. فرانسه و انگلستان نمایش خانگی را خاتمه دادهاند اما نمایش این امكانات در سوئیس و ایتالیا همچنان ادامه دارد و دو ماه پیش یك نمایشگاه جدید در اسپانیا آغاز شده است. امكان ایجاد یك خانه اینترنتی آزمایشی نكتهای در حال بحث است و به احتمال زیاد محل آن در دبی خواهد بود. طی دوازده ماه گذشته این طرح اجرا نشده است اما شركت "سیسكو" خوشبین است كه مراحلی از آن به انجام برسد. شركت سیسكو برای اجرای تصمیمات مورد نظر خود، با تعدادی از سازندگان وسایل خانگی مشاركتهایی به عمل آورده است. یكی از این ابداعات یخچال اینترنتی با سرمایهگذاری مشترك شركت ویرپول است.
این وسیله خانگی دارای یك صفحه كوچك وب در جلو است كه با اسكن كردن رمزینهها محتویات درون آن نمایش داده میشود. زمانی كه مقدار یك كالای خاص در آن كم باشد، آن وسیله استفاده كننده را مطلع ساخته و یا به طور خودكار آن را از فروشگاه سفارش میدهد، ضمن آن كه آن را در بخش اجرای تحویل خانگی اینترنت اضافه میكند.
مدیر فناوری استراتژیك اداره EMEA شركت سیسكو، آقای "جفری گلدبرگ" میگوید: "به طور كلی خودكارسازی خانگی طی دوازده ماه گذشته، آن طور كه مورد نظر بود گسترش نیافته است اما در دو زمینه اصلی آن رشد سریعی حاصل شده است. نخست در مفهوم اداره سیار كه مستلزم حضور در خانه نیست و امكان كار از راهدور را در اتاق یك هتل و یا سالن فرودگاه در هر كجای دنیا فراهم میسازد. دومین زمینه مربوط به فناوری بیسیم است كه رشد بیشتری یافته است. گلدبرگ تصدیق مینماید كه استفاده از سامانههای مبتنی بر سیم در عملكردهای خودكارسازی خانگی بویژه در آشپزخانه و حمام بسیار آسانتر و دارای قابلیت اطمینان بیشتری است. او اظهارمیدارد:"در زمینه تفریحات PC مرتبط با اینترنت، مسلماً بیسیم كاربرد خواهد داشت. با نسل جدید بیسیم مانند a۱۱.۸۰۲ (۲۰۰۲ در آمریكا و ۲۰۰۳ در اروپا و دیگر جاها) میتوان بدون سیم به ویدئو دسترسی مناسب داشت. از این طریق امكان تماشای ویدئو در هر كجا وجود دارد و در بسیار از مكانهای غیرقابل پیشبینی استفاده از وسایل امكانپذیر خواهد بود.
●سایر موارد
از موارد دیگر توسعه امكانات در این زمینه شامل ضبط كنندههای شخصی ویدئویی (PVRs) میشود كه قبلاً از سوی ارائه كنندگان دستگاه ست تاپ باكس آمریكا و انگلستان همچون SKY قابل دسترس بود. این تجهیزات دیسك سخت برنامههای مورد علاقه استفاده كننده را تشخیص داده و آنها را به وطور خودكار ثبت میكند. این وسیله همچنین ضبط مرحلهای را امكانپذیر میسازند. از طریق این امر استفاده كننده میتواند تماشای برنامه را ترك كرده و سپس دوباره به تماشای ادامه برنامه از همانجا كه آن را ترك كرده بود بپردازد، ضمن آن كه ادامه برنامه به طور خودكار بدون وقفه ضبط میشود.
طبق گفته گلدبرگ، رئیس آقای جان چامبرز در نمایشگاه Comdex كه در ماه نوامبر سال گذشته در "لاس وگاس" برگزار شد، یك سامانه بیسیم را به نمایش گذارد كه در آن دو سامانه تلویزیونیLCDشارپ از طریق a۱۱. ۸۰۲ بیسیم LAN برای ارائه برنامه تلویزیونی كیفیت بالا- با دو برابر كیفیت سامانههای DVD موجود- به هم مرتبط شده بود. چامبرز در این نمایشگاه، "ماشین اینترنتی" را با استفاده از شیوه IP شبكههای موبایل سیسكو به نمایش گذارد كه از طریق آن مسافران در طول سفر و طی كردن شبكهها، خطوط و مناطق جغرافیایی به اینترنت متصل هستند. همچنین شبكه خصوصی مجازی (VNP) را نیز اضافه میكند كه در آن كاركنان در حال حركت، ارتباط رمزگونه و ایمن با شركت خواهند داشت. علاوه بر تماس با اداره، استفاده كننده میتواند با استفاده از MP۳ Player داشبورد به موسیقی گوش كند، قهوهخانه سفارش دهد یا به طور خودكار در تعمیرگاه محلی برای تعمیر اتومبیل وقت بگیرد.
مسافرانی كه در عقب اتومبیل قرار دارند بویژه كودكان ممكن است بیشتر به پردههای قابل جابجایی LCD كه در قسمت زیرسری اتومبیل قرار دارند علاقهمند باشند. جفری گلدبرگ میگوید: "این چنین سامانههایی گرچه در حال حاضر از نظر مالی ممكن است امكانپذیر نباشد، اما در آغاز راه هستند. در حال حاضر این سامانهها در ماشینهای نمایشی وجود دارند، اما به موقع به طور انبوه در بازار حضور خواهند یافت. گلدبرگ معتقد است كه در یك دوره زمانی سه تا چهار سال این امر امكانپذیر خواهد شد. "سیتروئن" "ب.ام.و" و "مرسدس" در حال گسترش چنین نمونههایی هستند.
در فضای تفریحی این بازی كه همگرایی نام دارد. فرصتهای قوی برای ارائه كنندگان مطالب و سازندگان وسایل الكترونیكی مصرفی كه امكان سخت افزاری ایجاد میكنند وجود دارد، برای مثال غول ژاپنی "سونی" اخیزاً ۲ Playstation را راهاندازی كرده است كه نه تنها یك كنسول بازی كاملاً پیشرفته است بلكه به عنوان مدخل اتصال به شبكه با ارتباط متقابل كابلی عمل میكند. تجهیزاتی مانند كنسولهای بازی و تختههای وب نیز ممكن است به عنوان چالشهای قوی در برابر PC به عنوان مدخل انتخابی در یك خانه عادی باشند.
یكی از مسئولین شركت سونی اظهار داشت: "ارتباط باند پهن، زمینه اصلی مورد نظر ماست. از تمامی تولیدات، چهار تولید به عنوان دروازههای شبكه به حساب میآیند: PC، Playstaion تلویزیونی، تجهیزات موبایل. سال پیش با استفاده از بلوتوس، دو رایانه ی كیفی و دو كومودور را راهاندازی كردیم. همچنین یك LAN بیسیم مشتمل بركارت PC و نقطه تماس راهاندازی شده است و شبكه چندین رایانه ی كیفی با LAN بیسیم داخلی نیز ایجاد شده است.
سونی همچنین در اقدام مربوط به "خانه هوش مند " با حمایت مركزنوآوری خانه هوش مند آلمان شركت كرده است. این پروژه علاوه بر خانه، كارگاه، باغ و ماشین متصل شبكه را نیز شامل میگردد. در ماه نوامبر سال ۲۰۰۱، سونی یك قرارداد استراتژیك با شركت AOL تایموارنر منعقد كرد كه هدف آن گسترش فناوری جدید باند پهن برای ارائه خدماتهای تفریحی On-Line و دیگر خدماتهاست. این شركت در آمریكا یك ISP اصلی است و در سراسر جهان بیش از ۳۱ میلیون مشترك دارد.
در پاییز سال ۲۰۰۱ زمانی كه مایكروسافت و بخش الكترونیك سامسونگ با هدف ارتباط سختافزار سامسونگ با نرمافزار ویندوز مرتبط شدند نسل جدید از PCs استفادهكنندگان تولیدات الكترونیك دیجیتال را ایجاد كردند. این تجهیزات، تولیدات مربوط از جمله پلاتفرم شبكه و فناوری بستر ویندوز Windows Media Technologies را حمایت خواهد كرد.
این اولین اتحاد راهبردی بود كه از سوی بخش فعالیتهای خانگی میكروسافت انجام شد. این یك واحد جدید تجاری است كه در اوایل سال قبل ایجاد شده است.
●نقطه نظرات دستاندركاران
براساس پیشبینی خانم عمرانیه هنوز راه درازی در پیش است. تا رسیدن به "خانه هوش مند " حداقل هشت تا ده سال راه باقی است. به هر حال مسئله مهم آن است كه این فرایند در حال انجام است. خانم عمرانیه اشاره میكند: "در طی شش ماه گذشته تعدادی از شركتها دفاتری در دبی افتتاح كردهاند. با آن كه شبكه در خانه هنوزدر خاورمیانه ایجاد نشده است اما فرصتهای عظیمی برای شركتها وجود دارد تا بتواند به منافع این امر پیببرند، این منطقه خانوادههای پردرآمدی دارد كه برای بهبود شرایط زندگی خود قادر به پرداخت هزینه اینگونه خدماتها هستند." گلدبرگ نیز معتقد است كه حداقل در كوتاه مدت باید نسبت به این امر صبور باشیم. او میگوید: "فكر میكنم در طی دوازده ماه آینده شاهد گسترش بیشتر بیسیم باشیم. همچنین شاهد محصولات استاندارد هر چه بیشتر با استفاده از دیسكهای سخت بویژه ضبط كننده DVD با مشخصه ضبط ویدویویی شخصی هستیم. اما به دلیل وخیم شدن اوضاع اقتصادی، در واقع شاهد انقلابی وسیع در این زمینه نخواهیم بود. البته پیشرفتهای بویژه در زمینه تفریحی وجود خواهد داشت، اما به اعتقاد من سال ۲۰۰۲ سال یكپارچگی است. با شروع سالهای ۲۰۰۳ و ۲۰۰۴ ممكن است شاهد چیزهای جالبتری باشیم."
Set top Box: برای تبدیل سیگنال تلویزیون كابلی به سیگنال ورودی به دستگاه تلویزیون است. این دستگاه را برای دسترسی به شبكه جهان گستر به كار میبرند.
دكترعلی اكبرصنعتی
منبع : ماهنامه دنیای مخابرات و ارتباطات
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست