جغرافیای طبیعی و اقلیم استان ، استان یزد

استان یزد در قلمرو سلسله جبال مركزی ایران واقع شده و از پستی و بلندی و چاله‌‌ها و كفه‌‌های كویری متعدد تشكیل شده است. این ناهمواری‌ها عمدتاً به پنج گروه كوه‌‌ها و تپه‌های پای‌كوه، دشت‌ها و جلگه‌ها، بیابان‌ها، مناطق شور و كویرها و تپه‌های ماسه‌ای تقسیم می‌شوند.
در سطح استان یزد، دو رشته كوه متمایز از هم وجود دارد. یكی بخشی از كوه‌هایی است كه در جهت شمال غربی - جنوب شرقی از مركز ایران عبور می‌كنند و به كوه‌های مركزی ایران معروف هستند و دومی شامل رشته‌كوه‌هایی است كه در مناطق مركزی، شمالی و شرقی استان قرار دارند.
رشته‌كوه شیركوه، مانند دیواری،‌ قسمت‌های مركزی استان یزد را از بخش غربی استان (چاله ابرقو) جدا می‌كند. این ارتفاعات كه همواره از برف و یخ پوشیده شده‌‌اند، در ادامه حیات شهرهای بزرگ یزد، تفت و مهریز نقش مهم و اساسی دارند. از ارتفاعات دیگر استان یزد، به كوه خرانق در مركز استان یزد نیز می‌توان اشاره كرد.
خشكی اقلیمی استان یزد،‌ دو علت اساسی و عمده دارد : یكی این كه روی كمربند خشك جهانی قرار دارد و دیگر آن‌كه از دریاهای آزاد عمان و خلیج‌فارس و دریاچه‌های داخلی و بادهای رطوبت‌زای دریایی دور است. عامل مهم اعتدال نسبی آب و هوای یزد،‌ كه قابلیت زیست نسبتاً مناسبی به آن بخشیده است، ارتفاعاتی است كه بیشتر به صورت موضعی مؤثراند و این امر باعث شده است مناطقی كه در ارتفاعات بیش از 2500 متر قرار دارند از اعتدال و رطوبت بیشتری نسبت به دشت‌های یزد و اردكان برخوردار باشند.
در بررسی مربوط به یك دوره‌ هشت ساله (1992-1984)، متوسط دمای هوا برابر 18/9 درجه سانتی‌گراد گزارش شده است. حداكثر مطلق دما در تیرماه برابر 43 درجه سانتی‌گراد و حداقل آن در دی ماه برابر 7/2- درجه‌ سانتی‌گراد گزارش شده و اختلاف درجه‌ حرارت سالانه حوالی یزد 50 درجه سانتی‌گراد است. به استثنای منطقه كوهستانی شیركوه، سایر نقاط استان یزد اقلیم گرم و خشك و بیابانی دارد كه از مغرب و جنوب غربی به سمت شمال شرقی و شرق خشك‌تر می‌شود.
به این ترتیب، آب و هوای استان یزد به علت قرار گرفتن در كمربند خشك جهانی، دارای زمستا‌ن‌های سرد و نسبتاً مرطوب و تابستان‌های گرم و طولانی و خشك است. در ایام تابستان،‌ ییلاق‌های شیركوه پناهگاه مردم گرمازده این استان است.