زور بای یونانی - Zorba The Greek

سال تولید : ۱۹۶۴
کشور تولیدکننده : یونان و آمریکا
محصول : فاکس قرن بیستم
کارگردان : مایکل کاکویانیس، برمبنای رمانی نوشته نیکوس کازانتزاکیس
فیلمنامه‌نویس : مایکل کاکویانیس، برمبنای رمانی نوشته نیکوس کازانتزاکیس
فیلمبردار : والتر لاسالی.
آهنگساز(موسیقی متن) : میکیس تئودوراکیس.
هنرپیشگان : آنتونی کوئین، آلن بیتس، ایرنه پاپاس، ژرژ فونداس، یورگو ویا گیس و لی‌لا کدرووا.
نوع فیلم : سیاه و سفید، ۱۴۶ دقیقه.


"بازیل" (بیتس) نویسنده جوان انگلیسی عازم کرت است تا معدنی را که از پدر یونانی‌اش به ارث برده بازگشائی کند. او با "زوربا" (کوئین) دهقان درشت‌جثه یونانی آشنا می‌شود و به‌عنوان آشپز و معدنچی استخدامش می‌کند. در دهکده‌ای در کرت آنان در هتلی اقامت می‌کنند که مدیرش "مادام هورتنس" (کدرووا) است، یک مادام فرانسوی پابه‌سن گذاشته که "زوربا" با او دوست می‌شود. در حین شروع به سازمان‌دهی کار در معدن، آنان با دیگر روستائیان ملاقات می‌کنند، از جمله بیوه جوانی (پاپاس) که در انزوا زندگی می‌کند، "ماوراندونی" (فونداس)، سبک‌مغز روستا که مراقب ملک "بازیل" بوده است و پسرش "پاولو" (ویاگیس) که دل‌باخته بیوه است. هرچند، زن او را از خود می‌راند. نقشه "زوربا" برای استخراج معدن مستلزم یک سیستم کابل معلق پیچیده برای پائین آوردن مواد معدنی از کوه است. او به شهر می‌رود تا تجهیزات لازم را بخرد. در مدتی که او رفته، "بازیل" به دیدار بیوه می‌رود اما روستائیان او را می‌بیند و "پاولو"ی جوان که امیدهایش را از دست داده، خود را غرق می‌کند. پدرش نیز سوگند می‌خورد که انتقام بگیرد. "زوربا" برای "بازیل" نامه می‌نویسد و "بازیل" در لحظه از خود بی‌خودی به "هورتنس" می‌گوید که نامه حاوی پیغام ازدواج "زوربا" با او بوده است. اندکی پس از بازگشت "زوربا" روستائیان به زن بیوه حمله‌ور می‌شوند و اگرچه "زوربا" در پی دفاع از او برمیآید، "ماوراندونی" انتقامجو زن را با چاقو می‌زند. "هورتنس" نیز می‌میرد و روستائیان هتلش را ویران می‌کنند. خط کابل معلق با مراسم بزرگی افتتاح می‌شود ولی خرابی کل سیستم فاجعه به‌بار می‌آورد، با این حال "زوربا" ناامید نشده است. او این حادثه را یک شوخی بزرگ می‌داند سرخوشی او به "بازیل" هم سراسیت می‌کند و هر دو در ساحل خالی می‌خندند و می‌رقصند.
٭ براساس رمان پرآوازه کازانتزاکیس که برگردان آن به فیلم به اندازه خود رمان موفق نبود. معنای داستان در مسیر تائید جنبه شاد زندگی تجلی می‌یابد. اما ظاهراً شادی برای کاکویانیس که به ملودرام‌های تیره‌وتار علاقه دارد چیز دور از ذهنی است. با این همه زوربای یونانی شروع خوبی دارد. مرد انگلیسی که با نگرانی، زیر باران سیل‌آسا امیدوارانه در پی اموال خویش است، ملاقاتش با زوربای تنومند و رابطه متناقض آن دو کنجکاوی و علاقه را برمی‌انگیزد. بازی خوب کوئین و موسیقی زیبای تئودوراکیس از نکته‌های قابل توجه این فیلم به‌شمار می‌آید.