سرقت شگفت‌انگیز آملی‌پولن - LA FABULEUX DESTIN D'AMELIE POULAIN

سال تولید : ۲۰۰۱
محصول : کلود اوسار و ژان‌مارک دشان
کارگردان : ژان‌پی‌یر ژونه
فیلمنامه‌نویس : گیوم لوران و ژونه
فیلمبردار : برونو دلبونل
آهنگساز(موسیقی متن) : یان تیرسن
هنرپیشگان : اودری توتو، لورلا کراووتا، روفوس، ایزابل نانتی، دومینیک پینون، موریس بنیشو، سرژ مرلن و ماتیو کاسوویتس
نوع فیلم : رنگی و سیاه وسفید، ۱۲۹ دقیقه


̎آملی̎ (توتو) زن جوانی است که دوران کودکی غیرمتعارفی داشته: پدرش به اشتباه تشخیص می‌دهد که قلبش مشکل دارد و بنابراین مثل بچه‌های دیگر به مدرسه نرفته و در عوض بیشتر اوقاتش را در اتاق خود گذرانده و در همان‌جا قدرت تخیل خویش را پروبال داده و یک زندگی فعال برای خود تدارک دیده است. وقتی هشت ساله بوده، مادرش، ̎آماندین̎ (کراووتا) در حادثه‌ای غیرعادی مرده و پدرش ̎رافائل̎ (روفوس) رابطهٔ زیادی با او نداشته چون حضورش باعث افزایش ضربان قلب ̎آملی̎ می‌شده است. با وجود همهٔ این‌ها، ̎آملی̎ تبدیل به زن جوان ملیح و سالمی شده که در یک کافه کار می‌کند و طبیعت رُمانتیک و پُرشوری دارد. وقتی ̎پرنسس دایانا̎ در تابستان ۱۹۹۷ در تصادف اتوموبیلی می‌میرد، این حادثه به ̎آملی̎ گوشزد می‌کند که زندگی گذراست و تصمیم می‌گیرد که وقتش رسیده تا در زندگی اطرافیان خود نقشی ایفا کند و امید دارد بدین‌‌ترتیب قدری امید به زندگی همسایه‌ها و مشتری‌های کافه بدهد. ̎آملی̎ کارش را با پیوند دادن دو آدم تنها شروع می‌کند: ̎ژرژت̎ (نانتی) سیگارفروشی که به ̎ترس از بیماری̎ مبتلاست و ̎ژوزف̎ (پینون)، یکی از مشتری‌های بدخلق کافه. وقتی ̎آملی̎ جعبه‌ای پر از اسباب‌بازی‌های قدیمی را در آپارتمانش می‌یابد، آنها را به صاحب اصلی‌شان، ̎آقای بروتو دو̎ (بنیشو) برمی‌گرداند و بدین‌گونه مقدار زیادی از رویاهای کودکی را در آن مرد زنده می‌کند. ̎آملی̎ با ̎دوفایل̎ (مرلن) دوست می‌شود ـ نقاش پیری که در همان نزدیکی زندگی می‌کند و به علت بیماری، استخوان‌های ظریف و شکننده‌ای دارد. در ضمن، ̎آملی̎ تصمیم می‌گیرد که کسی هم باید وارد زندگی ̎نینو̎ (کاسوویتس) شود ـ متصدی یک فروشگاه‌ نوارهای ویدئویی که عکس‌های فوری آدم‌ها را جمع‌ می‌کند، عکس‌هائی که مشتری‌ها در کیوسکِ عکس‌های فوری جا گذاشته‌اند...
● یکی از آن موارد غافل‌گیرکننده‌ای که نتیجه بسیار فراتر از نیت اولیه رفت. یک شمایل ملی/ فرهنگی خلق شد که می‌توانست مدعی باشد به نیاز ناگفتهٔ فرانسوی‌ها ـ و از جمله صفت دمدمی‌مزاج و متزلزل سینمای فرانسه ـ به یک ̎ژاندارک̎ امروزی پاسخ داده است. نیاز به کسی که حافظ ارزش‌های کوچکی باشد که برای یک ملت به قدر کافی بزرگ هستند یا اصلاً مصالح اولیهٔ تمام ارزش‌ها بوده‌اند: تمام خرده‌ریزها، خرده‌باورها، خرده‌عادت‌ها ـ و نه خره‌فرهنگ‌ها ـ ئی که می‌توانند ̎فرانسوی اصل̎ به شمار بروند (همین باعث شد که فیلم، ارتجاعی و محافظه‌کارانه قلمداد شود). آملی نشان می‌دهد که در سینما چگونه همه چیز از یک بازی ساده شروع می‌شود، حتی فلسفهٔ زندگی. در این‌جا بازی ژونهٔ کارگردان برای جمع کردن خرده‌ریزهای گوناگون مورد علاقه‌اش در قالب یک فیلم ظاهر شده که شخصیت‌هایش با ̎دوست‌ داشتن‌ها̎ و ̎دوست‌ نداشتن‌̎های‌شان معرفی می‌شوند. سبک به شدت التقاطی ژونه ـ که می‌هٔوان با آسودگی خاطر از آن سخن گفت و قطعاً مؤثرترین بهره‌برداری سینما از زیبائی‌شناسی آگهی‌های تبلیغاتی است ـ سعی دارد اطمینان حاصل کند که ما درگیر بازی می‌شویم و می‌پذیریم که جزئیات پیش‌پاافتاده یا بی‌ربط مهم‌تر از هر داستانی هستند یا به لطف سینما و معجزهٔ تدوین و بزرگ‌نمائی می‌توانند باشند. و اگر درگیر بازی آملی شوید، دیگر فاصله گرفتن از تأثیر آن کار آسانی نیست. طبیعی است که قهرمان فیلم هم دختری باشد که عاشق بی‌قرار ̎بازی̎ کردن است و اکنون بازی بزرگ خود، خوشحال کردن آدم‌هائی که اطرافش هستند، را یافته باشد (̎آملی̎، نقش طلائی توتو ـ با صورت، نگاه و لبخندی که انگار از دنیای کارتون آمده است ـ شد). اگر آملی توانسته راه حلی برای تزریق امید به دنیا پید کند، این راه حل چیزی جز نظارهٔ همه چیز ـ به ویژه هم‌زمانی و گذرا بودن خنده‌دار امور و حوادث ـ با یک شگفتی و رازپروری شیرین نیست، انگار برای نخستین بار و به مدد بازی شگفت‌آور دیگری به نام ̎تصویر̎. در یک کلام، شاهکار.