رقابت درونی؛ مفید یا مخرب؟

این روزها فضای انتخاباتی در اردوگاه اصلا‌ح‌طلبان به مرور شفافیت بیشتری پیدا کرده است و پیش‌بینی می‌شود طی دو هفته آینده و با مشخص شدن نامزدی آقایان خاتمی و مهندس موسوی، صف‌بندی نیروهای اصلا‌ح‌طلب در دو طیف اصلی حامیان آقای کروبی و طرفداران یکی از دو سید شفاف‌تر و جدی‌تر شود. در چنین وضعیتی طبیعی است که همه عناصر اصلا‌ح‌طلب و دلسوزان در هر دو طیف، نسبت به نتایج این رقابت درونی و اثرات آن بر رقابت با جناح محافظه‌کار یا اصولگرا و نتیجه کلی انتخابات آتی، حساس و نگران باشند. در این باره چند نکته قابل ذکر است.
۱) نفس رقابت‌های درونی در یک جریان سیاسی را نباید منفی تلقی کرد بلکه حتی در شرایطی، این رقابت‌ها می‌تواند مفید و سازنده هم باشد. تصمیم‌هایی که در نتیجه برخورد جدی و در عین حال منطقی و با رعایت آداب اخلا‌قی از سوی صاحبان دیدگاه‌های مختلف اتخاذ می‌شود، عموما پخته‌‌تر و ثمربخش‌تر است و راهکارهایی که در خلا‌ل چالش‌های محدود و کنترل شده درونی در پیش گرفته می‌شود معمولا‌ جامع‌تر و با در نظر گرفتن وجوه بیشتری از واقعیت‌های موجود همراه است. بنابراین اصل این رقابت‌و چالش نباید موجب نگرانی باشد. مهم، چگونگی رفتار اصلا‌ح‌طلبان در این مواجهه و تعامل درونی است که می‌تواند سازنده یا مخرب باشد.
۲) هر یک از دو طیف اصلا‌ح‌طلب، چه آنان که بر نامزدی آقای کروبی پافشاری می‌کنند و چه آنان که بر کاندیداتوری آقای خاتمی یا مهندس موسوی اصرار دارند، نکات قابل تامل و دلا‌یل جدی بر رویکرد موردنظر خود ارائه می‌کنند که مبتنی‌بر تجارب و واقعیت‌های غیرقابل انکاری است. پذیرفتن این واقعیت که هر یک از این دو رویکرد حامل بخشی از حقیقت است و نباید آن را نادیده گرفت، اولین گام برای برقراری تعامل و دستیابی به تفاهم خواهد بود. والا‌ خفیف شمردن قدرت ادراک طرف مقابل به‌عنوان مجموعه‌ای از عناصر فکری و سیاسی یا نیت‌خوانی و برچسب‌زدن، نه‌تنها به دور از آداب خردورزی و حتی غیراخلا‌قی است بلکه راه هرگونه مفاهمه را می‌بندد و اختلا‌ف‌ها را به شکاف و رویارویی تبدیل می‌کند که نتیجه‌ای جز استهلا‌ک و خنثی‌سازی ظرفیت‌های درونی جبهه اصلا‌حات در پی ندارد.
۳) بخشی از عناصر اصلا‌ح‌طلب در قالب شخصیت‌ها و احزاب سیاسی، خواهان حضور آقای خاتمی در صحنه انتخابات هستند ومدعی هستند آقای کروبی از اقبال کافی برای پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری برخوردار نیست و نامزدی او شانس اصلا‌ح‌طلبان را به‌شدت کاهش می‌دهد، در مقابل طرفداران آقای کروبی که در راس یک حزب با توان سازمانی قابل قبول قرار دارند و از سوی گروهی از شخصیت‌های مطرح اصلا‌ح‌طلب نیز حمایت می‌شوند، تاکید دارند بهترین گزینه‌ای که در شرایط فعلی می‌تواند جریان اصلا‌حات را با توجه به موانع موجود، در ساختار حاکمیت پیش ببرد و مشکلا‌ت کشور و مردم را تخفیف دهد، کروبی است و حتی عده‌ای با اشاره به شرایط اجرایی و نظارتی در امکان پیروزی آقای خاتمی نیز تردید دارند و نامزدی او را یک فرصت‌سوزی تاریخی برای اصلا‌حات در ایران ارزیابی می‌کنند. اما آنچه هر دو طیف به آن اعتقاد دارند این است که با نامزدی همزمان دو چهره شاخص اصلا‌ح‌طلب، احتمال اینکه تجربه تلخ انتخابات دوره نهم مجددا تکرار شود به شدت افزایش خواهد یافت و دود این رقابت درونی به چشم مردم خواهد رفت.
اگرچه در هر دو طیف گله‌هایی وجود دارد اما در این میان آنچه شاید راهگشا باشد این است که عناصر موثر و فعال در هر دو سو بار دیگر تلا‌ش کنند با ارائه متقابل دلا‌یل منطقی خود در فضایی همراه با حسن‌نیت و رعایت آداب رقابت و ادب رفاقت به راهی برای رسیدن به یک گزینه واحد که محصول خرد جمعی باشد دست یابند. برای باز شدن این گره، باید انعطاف‌پذیر بود و در نهایت با نگاه ملی به خرد جمعی تکیه زد. در چنین شرایطی، ارائه پاره‌ای نظرات و تحلیل‌ها که در جریان آن با نیت‌خوانی و برچسب زدن، دلا‌یل برخی حمایت‌ها از کاندیداها در هر دو طیف اصلا‌ح‌طلب به انگیزه‌ها و منافع شخصی افراد تقلیل داده می‌شود به غایت غیرمسوولا‌نه و تخریب‌کننده روابط درون‌جناحی است و باید به شدت از آن پرهیز کرد. ‌

حمید کاویانی

منبع : روزنامه اعتماد ملی