چهارشنبه, ۱۷ بهمن, ۱۴۰۳ / 5 February, 2025
مجله ویستا
قطاری دیدم که چاپ می‌برد
از طرفی راه‌اندازی خطوط مترو جدید در سایر شهرهای كشور، نظیر اصفهان و مشهد، سرمایه‌گذاری‌های جدیدی را در خصوص تولید و چاپ بلیت و برنامه‌ریزی در این زمینه طلب می‌‌كند.
در این گزارش به بررسی انواع محصولات چاپی شركت مترو و فراز و نشیب‌های تولید آن می‌‌پردازیم. مسوولان شركت مترو، تولید و وارد كنندگان كارت بلیت مترو، مجریان تبلیغات مترو و چاپكاران، ما را در این گزارش همراهی می‌‌كنند.
برای پیگیری محصولات چاپی شركت مترو به برج مترو واقع در بزرگراه رسالت و اداره پشتیبانی بهره‌برداری شركت راه‌آهن شهری تهران و حومه (مترو) می‌‌رویم. زیرا مجموعه فعالیت‌های مربوط به بازرگانی داخلی و خارجی، محیط تجاری ایستگاه‌ها و تبلیغات، تولید و فروش بلیت، امور مالی و انبار در حوزه اختیارات این اداره قرار می‌‌گیرد.
عبدالله سنگتراش- مدیریت پشتیبانی بهره‌برداری مترو با معرفی خدمات اداره پشتیبانی بهره‌برداری و آرش شهراسبی به عنوان رییس بازرگانی بهره‌برداری، محصولات چاپی مرتبط با شركت مترو را به دو دسته تقسیم می‌‌كند: اول كارهای چاپی معمول و رایج در همه اداره‌ها و دوم محصولات قابل عرضه در قطارها و ایستگاه‌های مترو: <شركت مترو در حوزه‌های كاری مختلف رابطه نزدیكی با چاپ دارد. تولید اسناد و مدارك كه در سیستم‌های اداری گردش دارد، سربرگ و فرم‌های مترو و ... كه در چاپخانه‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بانك ملی به چاپ می‌‌رسند.
تبلیغات محیطی، بلیت، پوستر و تابلوها و... دیگر كارهای چاپی هستند كه بیشتر در معرض دید و استفاده مسافران مترو قرار دارد.>
سنگتراش در مورد عمده‌ترین محصول چاپی مترو یعنی بلیت‌ها توضیح میدهد: <طبق مصوبه شورای شهر و سیاست‌های شركت مترو، چندی است كه شكل ارایه بلیت‌های مترو تغییر كرده است. هدف بر این بوده كه مسافران هزینه بلیت را به‌طور عادلانه و بر اساس مسافتی كه طی می‌‌كنند بپردازند. از این رو تولید بلیت‌های كاغذی متوقف و بلیت‌های جدید و مناسب با انواع سفر، وارد سیستم مترو تهران شد.
هم اكنون به‌طور كلی بلیت‌ها در دو قالب مغناطیسی و هوشمند یا اعتباری (بدون تماس) عرضه میشود. بلیت‌های تك سفره پنج ناحیه با رنگ آبی، دو سفره پنج ناحیه رنگ نارنجی، ده سفره پنج ناحیه رنگ صورتی، یك روزه رنگ زرد، سه روزه رنگ سبز و هفت روزه با رنگ بنفش جزو بلیت‌های مغناطیسی مقوایی محسوب میشود. تولید این بلیت‌ها طی مناقصه به شركت‌های صنام و صنایع الكترونیك ایران (صا ایران) واگذار شده است. برای تولید ۱۲۵ میلیون عدد كارت بلیت با این دو شركت قرارداد همكاری امضا كرده‌ایم. شركت صاایران تولید نوار مغناطیسی و كلیه مراحل تولید كارت را در ایران اجرا می‌‌كند، اما شركت صنام بلیت‌های مغناطیسی چاپ و آماده شده را از خارج كشور وارد ایران می‌‌كند. البته در كارآیی نوار مغناطیسی كارت‌هایی كه در ایران تولید میشود، برخی اوقات با مشكل رو به رو می‌‌شویم ولی حوصله به خرج می‌‌دهیم، به امید روزی كه كیفیت تولیدات داخل بهبود یابد.>
او در مورد تولید كارتهای هوشمند بدون تماس می‌‌افزاید: <كارت اعتباری یا هوشمند به‌طور كامل در خارج كشور تولید میشود و توسط شركت‌های طرف قرارداد به شركت مترو تحویل داده میشود. جنس این كارت‌ها از یك نوع پی.وی.سی تشكیل شده كه داخل آن مدار هوشمند قرار گرفته است. طرح بلیت و گاهی اوقات تبلیغات مربوط به پشت این كارت‌ها برای چاپ به شركت تولیدكننده ارایه میشود. از نظر امنیتی هم به مدد سیستم‌های كنترلی تاكنون با تقلب و مشكلی مواجه نبوده‌ایم.
بررسی‌های ما نشان میدهد كه استفاده از بلیت‌های اعتباری هم برای مسافران و هم برای شركت مترو به صرفه‌تر است. چون كارت‌ها قابلیت شارژ شدن دارند و طبیعی است كه تولید آنها هزینه چاپ كمتری خواهند داشت.>
از میزان مصرف كارت‌ها در روز سوال می‌‌كنیم و اینكه چرا با توجه به سرمایه‌گذاری‌های اخیر توسط برخی چاپخانه‌‌ها در این زمینه، پروسه تولید كارت‌ها در ایران صورت نمی‌‌گیرد؟ <به‌طور متوسط روزانه ۴۶۰ هزار عدد بلیت مغناطیسی و ۵۸ هزار بلیت اعتباری در ایستگاه‌های شركت مترو به‌فروش میرسد. با توجه به ارزیابی كه از میزان نیاز به بلیت داشته‌ایم هر دو ماه یك بار، ۲۵ میلیون عدد بلیت از شركت‌های طرف قرارداد دریافت كرده و در خزانه نگه‌داری می‌‌كنیم تا برحسب نیاز در باجه‌های فروش توزیع شود.
تكنولوژی تولید نوار هوشمند و مغناطیسی در ایران وارد نشده یا محدود است و جوابگوی نیاز داخل نیست. از این رو به خارج كشور سفارش داده میشود.
شركت مترو وظیفه راه‌اندازی و بهره‌برداری از خطوط مترو را در حمل و نقل مسافران بر عهده دارد و وارد حوزه تولید بلیت نمیشود. اما این نیاز وجود دارد كه شركت‌های خصوصی در این زمینه سرمایه‌گذاری داشته باشند. البته اگر نیاز خطوط مترو تهران را به تنهایی در نظر بگیریم، شاید ورود تجهیزات تولید كارت به داخل كشور چندان اقتصادی جلوه نكند، اما با راه‌اندازی خطوط مترو در دیگر شهرها چون اصفهان، به‌طور حتم به تولید كارت بلیت در داخل كشور نیاز خواهد بود.>
طرح ارایه بلیت به اقشار خاص (دانش‌آموزان، دانشجویان، جانبازان،سالمندان و...) یكی از برنامه‌های مترو در جهت تشویق مسافران به استفاده از مترو می‌‌باشد: <دانش‌آموزان، دانشجویان، جانبازان و ارگان‌هایی كه به صورت انبوه بلیت خریداری می‌‌كنند، از تخفیف‌های ویژه برخوردار خواهند شد. برای سالمندان بالای ۶۰ سال سن هم طرح منزلت را پیاده كرده‌ایم و بلیت‌های هوشمند به‌طور رایگان در اختیار این عزیزان قرار داده میشود و در صورت اتمام اعتبار، دوباره شارژ خواهد شد. پیش از این سالمندان كارت منزلت را كه از سوی دولت در اختیارشان قرار می‌‌گرفت، به دفاتر فروش ارایه می‌‌دادند و مشخصات و عكس آنها در عرض ده دقیقه بر روی كارتهای سفید مغناطیسی به چاپ می‌‌رسید، اما به دلیل تراكم جمعیت این كار دیگر صورت نمی‌‌گیرد.>
در اینجا بد نیست به این نكته هم اشاره كنیم كه یك میلیاردمین مسافر مترو یك پیرمرد ۶۵ ساله و با ۴۰ سال سابقه معلمی و بازنشسته آموزش و پرورش است كه برای دریافت كارت بلیت اقشار خاص به ایستگاه مترو آمده است.
● كارهای چاپی، فراتر از بلیت
سایر محصولات چاپی كه با مترو و مسافران سروكار دارند، كدامند؟ سنگتراش توضیح میدهد: <بروشور اعلام زمان حركت قطارها، كتاب مترو و نشریه داخل سازمانی همسفر از دیگر محصولات چاپی مترو است. درصدد هستیم كه مانند سایر كشورها، روزنامه مترو را نیز منتشر كنیم و به دنبال كسب مجوز نشر آن هستیم. هنوز موضوعات مطالب و هیات تحریریه آن مشخص نشده است. خبرنامه داخلی شركت راه‌آهن شهری تهران و حومه با نام همسفر هر دو هفته یك بار با تیراژ ۴۰۰۰ نسخه در اختیار همكاران شركت مترو قرار می‌‌گیرد. این مجله در قطع ۳۴*۲۴ و با ۲۴ صفحه سیاه و سفید و جلد گلاسه رنگی در چاپخانه‌های دولتی به چاپ میرسد. چاپ تابلوهای راهنمای مترو نیز بر اساس مناقصه به یك شركت خصوصی و اگذار شده است.>
تبلیغات محیطی ایستگاه‌ها و داخل قطارها و... یكی از عرصه‌هایی است كه حضور پررنگ چاپ را در مترو به نمایش میگذارد. البته تلویزیون، به‌خصوص در ایستگاه‌های امام خمینی و میرداماد نیز به چشم می‌‌خورد كه موسسه هنری سیما شرق مجری آن است. سنگتراش از رییس بازرگانی بهره‌برداری شركت مترو می‌‌خواهد كه بحث را در این زمینه دنبال كند. شهراسبی پروسه جذب و اجرای آگهی‌ها و تبلیغات شركت مترو را به شركت‌های تبلیغاتی نسبت میدهد كه در مناقصه مترو شركت كرده و برنده شده‌اند: <طی برگزاری مناقصه با اشخاص حقوقی و شركت‌های دارای مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، با سه شركت تبلیغاتی برای جذب تبلیغات ایستگاه‌های مترو قرارداد منعقد كرده‌ایم. شركت پژوهش رسانه، مجری تبلیغات خطوط ۵ و ۲ و شركت كانون تبلیغات خط هم مجری تبلیغات خط یك ایستگاه‌های مترو است. شركت كاروكسین هم سازماندهی تبلیغات داخل قطارها را بر عهده دارد. این شركت‌ها مجاز هستند كه از اشخاص حقیقی و حقوقی تبلیغات جذب كنند. طرح این تبلیغات پس از آن‌كه به تایید كارشناسان شركت مترو برسد، توسط شركت تبلیغاتی چاپ در محل‌های مشخص نصب میشود. فضاهای تبلیغاتی و ابعاد تابلوها در ایستگاه‌ها و داخل قطارهای مترو از قبل توسط شركت مترو مشخص شده است. برخی از ایستگاه‌ها قابلیت پذیرش تابلوهای ۸ متری را نیز داراست.
علاوه بر تبلیغات بازرگانی و تجاری، شركت مترو نیز به مناسبت‌های مختلف تابلوهای تبلیغاتی و فرهنگی طراحی كرده و اجرای آن را به شركت‌های تبلیغاتی طرف قرارداد سفارش میدهد. بدیهی است همان طور كه در قراردادها ذكر شده، چاپ و نصب آن نسبت به تبلیغات تجاری از تخفیف برخوردار است. تاثیر تبلیغات در مترو را با تبلیغ كارتهای اعتباری بررسی كرده‌ایم. به عنوان مثال در تبلیغات مترو ذكركردیم كه مسافران با خریداری بلیت‌های اعتباری تا ۴۰ درصد از تخفیف برخوردار خواهند شد، كه با افزایش چشمگیر میزان فروش این بلیت‌ها مواجه شدیم.>
تردد گسترده و سیستم حمل و نقل مترو این امكان را برای مسوولان شركت مترو فراهم می‌‌آورد كه به‌طور دایم از نقطه نظر مسافران و پیشنهادات آنها بهره‌مند باشند. از چگونگی دریافت بازخورد مسافران به‌خصوص در مورد كارهای چاپی كه مشاهده می‌‌كنند سوال می‌‌كنیم. سنگتراش میگوید: <از طریق پست‌های الكترونیك و صندوق پیشنهادات كه در ایستگاه‌ها نصب شده است، از نظرات مسافران مطلع می‌‌شویم و به واحدهای ذی‌ربط ارجاع می‌‌دهیم. به عنوان مثال پیشنهاداتی در مورد طرح بلیت مترو و به‌كارگیری مناسب حروف فارسی و لاتین و تعداد باجه‌های فروش بلیت داشته‌ایم كه تغییرات آن نیز اعمال شد.>
نحوه تولید و تكنولوژی عملكرد بلیت‌های مغناطیسی و بدون تماس را از طریق یك شركت عرضه‌كننده كارتهای اعتباری پی می‌‌گیریم.● كارت عبور
كارتهای اعتباری و شناسایی در كشور ما پدیده جدیدی محسوب میشوند، اما با راه افتادن مترو، اقشار وسیع مردم با آن سروكار پیدا كردند. حالا میلیون‌ها مسافر مترو می‌‌دانند كه چگونه از كارتهای مترو مثل پول رایج كشور استفاده كنند.
رایاویستا یكی از شركت‌هایی است كه بر اساس قرارداد به مدت دو سال واردات و تولید كارتهای مغناطیسی بلیت‌های مترو را بر عهده داشته است. دكتر محمدرضا كرباسچی مدیرعامل شركت در مورد تكنولوژی كارتهای مغناطیسی و اعتباری مترو توضیح میدهد: <در سیستم حمل و نقل مترو تهران دو نوع كارت مغناطیسی و هوشمند به‌كار گرفته میشود كه در مجموع ۱۹ نوع طرح با رنگ‌های مشخص را تشكیل میدهد. كارت بلیت‌های مغناطیسی جهت مصرف موقت و به‌صورت یك بار مصرف بوده و جایگزین بلیت‌های كاغذی می‌‌باشد. كارتهای هوشمند نیز به صورت اعتباری و شارژی بوده و به‌طور دایمی در اختیار مصرف‌كننده قرار می‌‌گیرد.
كارتهای مغناطیسی از مقوای خاصی تشكیل شده كه توانایی جذب مركب مغناطیسی را داشته باشد. نوار مركب مغناطیسی درخارج ازكشور بر روی كارت‌ها چاپ میشود و مقوا با نوار مغناطیسی وارد كشور میشود. سپس در ایران با دستگاه چاپ رول طرح بلیت مترو به‌صورت دو رنگ و دو رو بر روی آن چاپ شده و كارت‌ها برش زده میشود. در مرحله آخر اطلاعات هر كارت به‌صورت كدگذاری شده بر روی آن ضبط می‌‌گردد تا امكان تقلب به صفر برسد. این كارت‌ها در بسته‌های هزار عددی شرینگ شده و داخل جعبه‌های ده هزار عددی پلمب شده و به شركت مترو تحویل داده میشود.
كارتهای مغناطیسی برخلاف كارتهای هوشمند بانكی از جنس مقوا و یك بار مصرف است و همچنین قابلیت شارژ مجدد را به دفعات ندارد، اما كارتهای هوشمند بانكی تا پنج سال دوام داشته و نوار مغناطیسی پهن‌تری دارد و قابل شارژ مجدد است.
بلیت‌های هوشمند مترو به‌طور كامل از خارج كشور وارد میشود، به گونه‌ای كه در ایران فقط به‌فروش می‌‌رسند. این كارت‌ها از جنسPVC است و در مواردی كه قرار باشد پشت كارت‌ها آگهی چاپ شود، كارت سفید با مدار الكتریكی و آنتن وارد شده و به‌صورت تك‌كارت و به روش افست با ماشین‌های مخصوص به چاپ میرسد.>
كرباسچی در مورد میزان تولید و واردات بلیت‌های مترو می‌‌افزاید: <شركت مترو به‌طور متوسط ماهیانه ۱۵ میلیون كارت مغناطیسی و یك میلیون كارت اعتباری مصرف دارد. هر ماه ۲ كانتینر كارت مغناطیسی و هر سال ۲ محموله كارت اعتباری وارد كشور میشود. این واردات از طریق شركت‌های طرف قرارداد با شركت مترو صورت می‌‌گیرد.
شركت مترو هر دو ماه یك بار یك محموله ۴۰-۳۰ میلیون عددی از این كارت‌ها را خریداری كرده و در باجه‌های فروش بلیت پخش می‌‌كند. رایاویستا نیز با اخذ چند نمایندگی از كمپانی‌های اروپایی توانسته است بخشی از فعالیت‌های لازم را در زمینه كارت مغناطیسی و هوشمند تحت پوشش قرار دهد.>
با توجه به این آمار و ارقام به نظر میرسد تولید كارت‌ها در داخل كشور مقرون به صرفه است. كرباسچی نیز قصد راه‌اندازی خط تولید آن را در ایران دارد: <به نظر من راه‌اندازی خط تولید كامل كارت بلیت مغناطیسی از نیازهای امروز ایران است و ما نیز در صدد وارد كردن تجهیزات تولید این نوع كارت به‌طور كامل هستیم كه امیدواریم تا ۳ ماه آینده در كشور نصب و راه‌اندازی شود. كلیه مراحل چاپ نوار مغناطیسی، چاپ رنگی، برش كارت و كدگذاری به‌صورت همزمان (این لاین) در این خط تولید لحاظ شده است. هم اكنون این تجهیزات فقط در چند كشور محدود به‌كار مشغول است و راه‌اندازی آن در ایران بازار كار گسترده و بی‌رقیبی خواهد داشت. میزان تولید این سیستم، روزانه دو میلیون كارت است.>
كرباسچی به چاپ و امور بازرگانی بسیار علاقه‌مند است. با اینكه جزو صد رتبه اول كنكور سال ۷۲ بود و رشته پزشكی را در دانشگاه تهران به پایان رسانده، اما كار طبابت را رها كرده و كار مورد علاقه‌اش (چاپ) را دنبال كرده است. تا آن‌جا كه امروز از سرمایه‌گذاری‌های جدید در زمینه تولید و چاپ كارتهای اعتباری خبر میدهد: <كارتهای اعتباری و مغناطیسی در ایران مصارف گوناگونی دارد، با راه‌اندازی خطوط مترو در شهرهای مشهد و اصفهان نیاز مترو به این كارت‌ها چند برابر خواهد شد. گذشته از این، كارتهای مغناطیسی در اماكن تفریحی مانند شهربازی‌ها، سرزمین عجایب و ... نیز به‌كار برده میشود. در كشورهای اروپایی، كنترل پاركینگ‌ها و پرداخت عوارض بزرگراه‌ها نیز با این كارت‌ها صورت می‌‌گیرد و در آینده نزدیك ایران نیز به سمت این سیستم خواهد رفت.>
در كنار تولید و واردات كارتهای اینترنت، تلفن وكارت‌های هوشمند و حافظه‌دار، واردات سیستمRFID ، دیگر فعالیتی است كه حدود شش ماه است شركت رایاویستا را مشغول كرده است. كرباسچی كه این روزها مشغول جابه‌جایی و انتقال دفتر رایاویستا به محل جدید است، به استقبال این سیستم به خصوص از سوی كتابخانه‌های ایران اشاره می‌‌كند و امیدوار است در آینده نزدیك به نصب و راه‌اندازی برسد.
●سفر در تونل تبلیغات
اگر حركت سریع قطارهای مترو و فاصله زمانی اندك حركت قطارها و عجله دایم آدم‌ها برای رسیدن به یك مقصد! اجازه دهد و اگر حتی ذوق هنری هم نداشته باشیم، تابلوها و آثار هنری هنرمندان به نام در مترو چند ثانیه‌ای روحمان را می‌‌‌نوازد. تابلوهایی با نقش‌های برجسته كه هنر و قابلیت نامحدود معماری ایران را به نمایش گذاشته است. با عناوین زیبایی چون، چهار فصل، دو ماهی، تابلوی عروسی، سوره شمس، معماری كویر، سیاوش در آتش، نام‌های خدا و موتیف‌های اصیل ایرانی و ... در محوطه ایستگاه‌های مختلف مترو خودنمایی می‌‌كنند. علاوه بر اثر دست هنرمند كه جایگزینی ندارد، قابلیت و انواع تكنولوژی‌های چاپ نیز در قالب انواع تبلیغات فرهنگی و تجاری به ایستگاه‌ها و قطارهای مترو جلوه دیگری بخشیده است.
ایستگاه‌های مترو در واقع ایستگاه‌های تبلیغات است. حتی در زیرزمین نیز تبلیغات متوقف نمیشود. قطار كه حركت می‌‌كند، از این ایستگاه تا ایستگاه دیگر هم فرصتی است برای دیدن تبلیغاتی كه درون واگن‌ها نصب شده‌اند. البته هر تبلیغی یك كار چاپی هم هست. شركت راه‌آهن شهری تهران و حومه (مترو)، مكان‌های تبلیغاتی محوطه و قطارهای مترو را برای مدت زمان مشخص در اختیار شركت‌های تبلیغاتی میگذارد كه در مناقصه برنده شده‌اند.
هم اكنون تبلیغات محیطی، داخل و بدنه قطارها در انحصار سه شركت تبلیغاتی است. شركت پژوهش رسانه از مجریان تبلیغات ایستگاه‌های خطوط ۲ و ۵ مترو است. مدیر روابط عمومی این شركت عنوان می‌‌كند كه ماهیانه چاپ ۲۰۰-۱۵۰ متر تبلیغات را به شركت‌های چاپ سفارش داده كه بر روی محل‌های مشخص به مدت سه ماه نصب میشود.
كانون تبلیغاتی خط نیز اجرای تبلیغات خط ۱ مترو را در ۱۹ ایستگاه و در قالب تابلوهای ۲، ۴، ۸ متری بر عهده دارد.
مجری رسانه‌های تبلیغاتی كاروكسین نیز تبلیغات داخل و بدنه قطارها را ساماندهی می‌‌كند.
سهیلا قوامیان، مدیر بازرگانی شركت كاروكسین، در خصوص جذب آگهی‌های مترو میگوید: <مشتریان و سفارش‌دهندگان تبلیغات داخل و بدنه قطارها، بر اساس بروشورهای تهیه شده و سایت اینترنتی شركت مترو از تعرفه و محل نصب آگهی‌ها مطلع میشوند. شركت‌های سفارش‌دهنده آگهی، تبلیغات را بر اساس ابعاد اعلام شده طراحی می‌‌كنند.> اما از ابعاد و تعرفه‌ها كه بگذریم، طراحی برای ارایه در فضای مترو و داخل واگن‌ها می‌‌بایست با كارهای دیگر مثلا بیل بورد كه در متن آسمان دیده میشود، تفاوت‌هایی داشته باشد. قوامیان با تایید این سخن، یادآور میشود: <در مورد طراحی تبلیغات مترو موضوعی كه باید به آن توجه داشت، در نظر گرفتن رنگ زمینه سفید قطارهای مترو است كه این رنگ كم‌تر در طرح تبلیغ باید مورد استفاده قرار گیرد. اكثر شركت‌ها میان طرح تبلیغاتی كه در مترو ارایه میدهند با طرحی كه در بیلبورد بزرگراه به نمایش گذاشته میشود تفاوتی قایل میشوند و این مساله را لحاظ می‌‌كنند. در محوطه مترو مخاطبان به دلیل فرصت و فاصله كمی كه تا تابلو دارند، آن را مشاهده و مطالعه می‌‌كنند. >
علاوه بر تبلیغات شركت مترو و تبلیغات فرهنگی به مناسبت‌های گوناگون مانند ماه رمضان و انتخابات و ... محصولاتی كه مصرف آنها جنبه عام دارند، بیشتر در فضاهای مترو تبلیغ میشوند، از قبیل لوازم خانگی، مواد شوینده و لوازم بهداشتی. قوامیان در مورد ابعاد و اجرای تبلیغات می‌‌افزاید: <در داخل قطار تابلوهای افقی در پنج اندازه ۲۷*۳۸، ۲۷*۸۵، ۲۷*۱۳۰، ۲۷*۱۳۵، ۲۷ *۱۵۵ سانتیمتر و تابلوی عمودی ۶۴*۳۶ سانتیمتر عرضه میشود. شركت مترو برای اجرای تبلیغات بر روی بدنه قطارهای تهران ۱۲۶ متر مربع و قطار كرج ۱۸۰ مترمربع مجوز داده است.
هر تبلیغ در ابعاد ۱*۲۵/۳ متر بر روی واگن و بدون آن‌كه روی شیشه‌ها را بپوشاند، اجرا میشود. طرح تبلیغات بدنه قطار با دستگاه لارج‌فرمت تخت زوند (سویس)، عرض ۱۵/۲ متر و طول بی‌‌نهایت و بر روی جنس استیكر پشت‌چسب‌دار به چاپ میرسد. بر روی آن نیز لمینیت سرد زده میشود، سپس بر روی بدنه چسبانده میشود، چون بدنه قطار به‌طور دایم شست‌وشو میشود.تبلیغات داخل قطار نیز از طریق دستگاه پلاترHP و بر روی كاغذ فتوگلاسه ۱۸۰ گرمی چاپ و با لمینیت مات ۱۵۰ میكرون پوشیده میشود.>
تبلیغات چگونه در قطارهاتوزیع میشود؟ <تعداد تبلیغات متغیر است. ممكن است در یك ماه تبلیغ جدید در مترو نداشته باشیم ولی در یك ماه حدود ۱۵ نصب با طراحی جدید داشته باشیم. توزیع تابلوهای تبلیغاتی متقاضیان نیز بر عهده ما است. مثلا اگر یك شركت ۱۵۰ تابلو سفارش دهد، بنابر نسبت قطارهای خط یك و دو، صد عدد را در قطارهای خط یك و ۵۰ عدد تابلو را در قطارهای خط ۲، نصب می‌‌كنیم. مگر اینكه شركت سفارش‌دهنده، نظر خاصی داشته باشد.>
● حركت با ضرباهنگ
همه كارهای تبلیغاتی كه توسط چند شركت تهیه و در محوطه متر و بدنه و داخل قطارها نصب میشوند، كارهای چاپی هستند. انواع مختلف محصولات چاپی شركت مترو با روشهای متنوع چاپی به اجرا می‌‌رسند و به عبارتی مترو عرصه‌ای را برای عرض اندام چاپ افست، لارج‌فرمت و سیلك‌اسكرین فراهم آورده است.
● چاپ
چاپ لارج‌فرمت در اجرای تبلیغات محیطی بیشترین كاربرد را دارد. چاپ لارج‌فرمت در مترو هم گوی سبقت را از سایر ابزارهای تبلیغاتی ربوده است. شركت مشاور طراح مدیا یكی از مجریان چاپی تبلیغات مترو است. محمد هوشنگ‌نژاد مدیرعامل شركت، از كاهش سفارش تبلیغات مترو در چند ماه اخیر خبر میدهد و در مورد خصوصیات این تبلیغات محیطی میگوید: <تبلیغاتی برای شركت‌های نوكیا، سن‌ایچ، پاناسونیك، سی‌تی‌زن، بانك پارسیان، تبلیغ كارتهای اعتباری مترو، جشنواره كیش، صابون لوكس و شامپوی سان‌سیلك چاپ كرده‌ایم.
ابعاد تابلوها ۱*۲ متر یا ۲*۴ متر بود كه ابعاد ۲*۴ متر را باید به اندازه ۱*۲ متر برش بزنیم تا درون تابلوهای ۲*۴ متری محوطه ایستگاه‌های مترو قرار بگیرد. دستگاه پنج متر جت‌آی و سه متر بلیز در اختیار داریم ولی اكثر سفارشات را با دستگاه بلیز به چاپ می‌‌رسانیم، چون حجم سفارشات به اندازه‌ای نیست كه كاربرد دستگاه جت‌آی به صرفه باشد. تا یك سال گذشته میزان چاپ تبلیغات مربوط به مترو بسیار بیشتر بود. می‌‌‌توانم بگویم از ابتدای سال ۸۵ تا به امروز تنها یك سفارش برای چاپ تبلیغات محیطی مترو داشته‌ایم. قبلا هر ماه یك بار تابلوهای مترو تعویض می‌‌شد اما امروز میبینیم كه تبلیغات تا ۴ ماه هم در تابلو باقی می‌‌ماند. شاید تعرفه بالای تبلیغات دلیل این كاهش باشد.>
یكی از ویژگی‌های چاپ لارج‌فرمت برای بیلبوردها، مقاومت آنها در برابر اشعه آفتاب است. بدین منظور، در موارد زیادی از مركب‌های یووی و جنس‌های مقاوم استفاده میشود كه قدری گران‌تر از مواد دیگر هستند. ببینیم در مترو، به دور از اشعه آفتاب، چه نكاتی در این مورد باید مد نظر باشد.
هوشنگ‌نژاد در مورد ویژگی مواد مصرفی برای چاپ تبلیغات مترو ادامه میدهد: <با اینكه تبلیغات مترو در فضای بسته و به دور از مجاورت نور خورشید و باد و باران قرار دارد، اما مانند تبلیغات فضای باز از پارچهPVC و رنگ‌های ثابت برای چاپ استفاده می‌‌كنیم، چون هفته‌ای ۲ الی ۳ بار تابلوها با مواد شوینده و آب شسته میشود.>
از او می‌‌خواهیم كه به تفاوت طراحی و رنگ‌ها و چگونگی اجرای تبلیغات مترو نسبت به تبلیغات فضای باز نیز اشاره كند: <پیش از این در اجرای تبلیغات محیطی از روش چاپ سیلك‌اسكرین بیشتر استفاده می‌‌شد، اما چاپ لارج‌فرمت به دلیل سرعت چاپ و قدرت تفكیك رنگ بالا، جایگزین چاپ سیلك اسكرین شده است. در اجرای طرح‌های تبلیغاتی مانند طرح شامپوی سان‌سیلك و صابون لوكس مجبور به ساخت رنگ‌های خاصی شده‌ایم كه این رنگ‌ها در چاپ سیلك‌اسكرین قابلیت اجرا ندارد.
از طرفی اكثر شركت‌هایی كه آگهی دارند، هنگام طراحی تبلیغ به رنگ‌بندی و تركیب‌بندی محیطی كه قرار است تابلو عرضه شود، توجه ندارند. مثلا تبلیغ خمیردندان داروگر با همان طرحی كه بر روی اتوبوس عرضه میشود، در مترو نیز تبلیغ میشود!>
هنوز هم متنوع‌ترین كارهای چاپی را چاپ سیلك اسكرین در فضای مترو به نمایش گذاشته است. كلیه تابلوهای اسامی ایستگاه‌ها، راهنمای مسیر، نقشه‌های محوطه ایستگاه‌ها، تابلوهای مكعبی شكل كه آرم مترو را در ورودی ایستگاه‌ها نشان میدهد و علایم هشدار و خطر و برخی از تبلیغات محیطی ایستگاه‌ها توسط چاپ سیلك‌اسكرین اجرا میشود.
آلفرد‌‌شاه‌نظری مجری چاپ سیلك اسكرین شركت مترو، فعالیت چاپی را از سال ۷۸ آغاز كرده و اجرای تبلیغات ایستگاه‌ها و بدنه اتوبوس یك نمونه از كارهای اوست. شاه‌نظری بیان می‌‌دارد: <تمام تابلوهایی را كه در محوطه ایستگاه‌ها و داخل قطارها مشاهده میشود، به روش سیلك‌اسكرین بر روی آهن یا آلومینیوم و با رنگ‌های پودری الكترواستاتیك چاپ كرده‌ایم. تمام تابلوها پس از چاپ داخل كوره قرار داده شده و بر روی آن پوشش پلی‌استر ضد خش و مقاوم در مقابل سایش زده میشود.
هر یك از تابلوهای راهنما یا هشدار و ... اندازه تعریف شده و استانداردی دارد. با اینكه به دستگاه چاپ سیلك اسكرین اتومات ۵۰*۷۰ سانتیمتر هم مجهز هستیم، ولی تابلوها را با سیلك‌دستی چاپ می‌‌كنیم. با شركت مترو برای چاپ تعداد مشخصی تابلو، قرارداد سالیانه منعقد كرده‌ایم. تعداد رنگ‌های تابلوها بسیار متغیر است. برخی تك‌رنگ وبرخی مثل نقشه مسیر متروها از دوازده رنگ تشكیل شده است.
در مواردی كه تابلوهای تبلیغاتی تیراژ محدود داشته باشد، با دستگاه سیلك‌اسكرین چاپ میشود. مانند تبلیغات مربوط به چی‌توز كه در ابعاد ۱*۲ یا ۴*۲ متر چاپ و لمینیت شده است. البته این روزها تعداد سفارش‌های تبلیغاتی كم شده است.>
گزارش ما، همانند سفر در یك مسیر مترو است. در حالی كه قطار مترو در چندین مسیر هر روز در سفر است و پا به پای آن، كارهای چاپی در تنوع گسترده‌ای، تولید میشود و تا چرخ مترو می‌‌چرخد، چرخ چاپ نیز با آن می‌‌چرخد!
نویسنده : آزاده كریمی
منبع : مجله صنعت چاپ
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست