چشمان کاملاً باز

نخستین وظیفه هنجارهای اخلاقی یك جامعه تنظیم روابط دو جنس مرد و زن بر پایه‌های مناسب است.
انسانی‌ترین عمل تنظیم این روابط، همان ازدواج است كه می‌توان آن را به عنوان اتحاد زن و مرد برای بهبود و پیشرفت آینده تعریف كرد. ازدواج توافق و پیوندی است بین زن و مرد كه زیربنای آن یك نیاز بیولوژیكی و زیستی است و پیدایی خانواده معلول نیاز به دیگران و تداوم آن در گروی كاركردهای آن است.
خانواده پایه اساسی اجتماع و سلول سازنده زندگی است و در وسیع‌ترین مفهوم كلمه، خاستگاه اعضای خویش و پناهگاه آنان است. خانواده نهادی است كه به اعضای خود احساس امنیت و آرامش می‌بخشد و طی هزاران سال پایدارترین و مؤثرترین وسیله حفظ ویژگی‌های فرهنگی و عامل انتقال آنها به نسل‌های بعدی بوده است.
خانواده همچون صدفی است كه اگر پایه‌های آن سنجیده و درست بنا نشود، هرگز مرواریدی نخواهد پرورد. از این رو تعریف دقیق از «زندگی مشترك» در این مقوله، از مفاهیم اساسی است.
زندگی مشترك تنها در تأمین و رفع نیازهای مادی، اقتصادی و تداوم نسل نیست؛ بلكه حس مشاركت و تفاهم برای وسعت نگرش و امكان دستیابی به فرصت‌های بیشتر است. به بیان دیگر زندگی مشترك مبتنی بر قرارداد بین زن و مرد برای ارضای نیازهای خود و به‌تبع ‌آن انجام تمام كاركرد آن شامل روحیه همكاری، تقسیم كار، تربیت و پرورش كودكان و ایجاد مأمن مهر و عطوفت است.
پیمان زناشویی به منظور ایجاد كانون مقدس خانواده به‌وجود می‌آید. خانواده سرچشمه خوشبختی است؛ از این جهت كه افراد آن همدیگر را دوست می‌دارند، منافع مشترك دارند و با یكدیگر یكدل و یكرنگ هستند.
● ضرورت مشاوره قبل از ازدواج
علی‌رغم اهمیت شایان توجه ازدواج به عنوان مهم‌ترین رویداد زندگی كه فرد در آن حق انتخاب دارد، بعضی اوقات این انتخاب آگاهانه نبوده و نتیجه این عدم‌آگاهی روند فزاینده طلاق است، كه اثر آن بر زوج‌ها و كودكان غیرقابل انكار است.
پس، ازدواج یك اتفاق فردی نیست، بلكه یك پدیده اقتصادی، اجتماعی و حكومتی نیز برای دولت‌ها است و بحث رشد و تحول كودكان كه آینده‌سازان فردا هستند صاحب‌نظران را واداشته كه با دیدگاهی علمی به مشاوره قبل از ازدواج، به عنوان یك فرایند پیشگیرانه بسیار با اهمیت نگریسته و با انجام‌ آزمون‌های مناسب برای زوج‌های جوان، مصاحبه‌های فردی و تفسیر نتایج، افق دید آنها را نسبت به زندگی آینده گسترش دهند.
همان‌طور كه اشاره شد هدف ازدواج، تأمین سلامت روان افراد و پیشگیری از نابهنجاری‌های اخلاقی و فردی است، بنابراین، باید به عواملی كه در موفقیت ازدواج و تداوم آن مؤثرند و از طرف مشاور مورد بررسی قرار می‌گیرند، اشاره ‌شود.
اكثر منابع، هدف مشاوره قبل از ازدواج را كمك به فرد جهت انتخاب همسر مناسب ذكر كرده‌اند. این امر زمانی میسر است كه افراد قبل از انتخاب به مشاور مراجعه نمایند.بعد از هدایت توجه و تفكر زوجین به سوی شناخت هدف، نكته‌ای كلیدی و بسیار مهم دیگر در فرآیند مشاوره، معطوف نمودن توجه آنها به شناخت منش و شخصیت یكدیگر است.
اكثر پسرها و دخترها در ابتدا جذب كسانی می‌شوند كه یك ویژگی شاخص دارند؛ مثلاً‌ توانایی در خنداندن دیگران، نرمی و لطافت، علاقه به ورزش خاص یا مهارت در سخنوری.این ویژگی‌ها می‌تواند لذت‌بخش باشد اما تعیین‌كننده نیست. دختران و پسران جوان باید بدانند كه منش و رفتار یك شخص است كه تعیین می‌كند آن فرد چگونه با خودش، با همسرش و در نهایت با فرزندانش رفتار خواهد كرد.
منش و رفتار بهنجار، زیربنا و اساس هر رابطه سالم است. گرچه اشاره به ویژگی‌های شخصیت و منش سالم (تعهد به رشد شخصی- باز بودن روانی و احساسی، صداقت- پختگی- مسئولیت‌پذیری- اعتماد به‌نفس- نگرش مثبت به زندگی) در ارزیابی خصوصیات شخصی كاری مشكل است، اما شالوده یك رابطه سالم است.
● آیا عشق‌ها ابدی هستند؟
یكی از پیچیده‌ترین سؤال‌هایی كه جوامع امروز هنوز نتوانسته‌اند بدان پاسخ كافی بدهند این است: چرا زنان و شوهرانی كه با بررسی همه‌جانبه و تفاهم كامل و بیشتر عاشقانه زندگی مشترك را شروع می‌كنند پس از چند سال به یكنواختی رابطه‌ها و نوعی بی‌تفاوتی می‌رسند؟
ساموئل اسمایلز می‌گوید: «بعد از یك سال زندگی زناشویی دیگر زن و مرد به فكر زیبایی صورت هم نمی‌افتند و بر عكس فقط متوجه خلق و خو و رفتار یكدیگر می‌شوند.»بر سر آنانی كه با شیفتگی و دلدادگی آغاز زندگی خود را جشن می‌گیرند، چه می‌آید كه رو در روی هم می‌ایستند و حاضر نمی‌شوند یك قدم به نفع طرف مقابل عقب بنشینند؟ چرا اندكی از زوج‌ها استثناء هستند و می‌توانند تا پایان با یكدیگر در تفاهم كامل و توأم با عشق به‌سر برند؟
بدین ترتیب قبل از ازدواج باید مسائل را به صورت ریزبینانه مورد بررسی قرار داد و در مورد شخص مورد نظر تحقیق نمود. در مورد خانواده، محل پرورش، طبقه اجتماعی و طبقه اجتماعی‌ای كه خود فرد در آن قرار دارد و حتی باید به صحبت‌های قبل از ازدواج دقیق و همه‌جانبه نگریست تا مبادا عشق جلوی دید و چشمان عقل را سد نماید.

محمد امین جلیلوند

منبع : روزنامه همشهری