زنان چینی و روزهای سخت کار

تعداد کارگران زن چینی در حال حاضر تقریبا ۴۵ درصد از نیروی کار‌ این کشور را تشکیل می‌دهند. با ‌این حال ‌این جمعیت ۳۷/۳۸ درصدی شرایط سخت‌تری در محیط کارشان دارند و با درآمد کم‌تری به استخدام کارخانه‌ها و کارگاه‌های چینی درمی‌آیند.
از آغاز سال ۲۰۰۰ تا امروز شرایط زنان کارگر بهبود یافته است، به طوری که در سال ۲۰۰۴ کارگران زن چینی با احتساب کشاورزان کارگر ۸/۴۴ درصد نیروی کار را تشکیل داده‌اند.
شی لیا هوا، سردبیر مجلهء زنان در چین، معتقد است: «آمارهای سازمان‌های غیردولتی و حقوق بشری حاکی از ‌این است که شرایط زنان کارگر در چین به شدت سخت است، در سال ۲۰۰۵ تقریبا ۱۵۰ هزار زن چینی بر اثر خودکشی جان خود را از دست دادند.‌این در حالی است که بیش از یک میلیون و ۵۰۰ زن چینی اقدام به خودکشی کردند.»
دولت چین که به شدت آمارهای ‌این چنینی را تکذیب می‌کند، اعلام کرده است که از آغاز هزارهء جدید بیش از پنج میلیون زن چینی با دریافت وام‌های کوچک و معافیت مالیاتی در کارگاه‌های کوچک مستقل به درآمدزایی برسند. وزارت کشور چین اعلام کرده است که اتحادیه‌های کارگری زنان با بودجه‌ای که از سوی دولت دریافت می‌کنند، طی چهار سال اخیر موفق شده‌اند که زنان آسیب‌دیده در خانواده و محل کار را تحت پوشش خود قرار بدهند.
شی لیا هوا معتقد است که در سال حدود ۳۰۰ هزار زن چینی کارگر در شرایط آسیب‌پذیری قرار می‌گیرند، آن‌ها در حین ‌این‌که باید حداقل هفت ساعت کاری‌شان را پر کنند با دغدغه‌هایی همچون سخت‌گیری و خشونت کارفرما یا خشونت‌ها و نابسامانی‌های خانوادگی درگیر هستند.
او می‌گوید: «با ‌این حال حمایت‌های اندک دولت از اتحادیه‌های کارگری زنان طی چند سال اخیر تاثیر مثبت و بسزایی داشت. آنچنان که زنان می‌توانند در صورت بروز ناامنی یا خشونت‌هایی که در جامعه و خانواده آن‌ها را تهدید می‌کند به فدراسیون زنان یا اتحادیه‌های کارگری مراجعه و حقوق خودشان را طلب کنند.»
در حال حاضر اتحادیه‌های کارگری با وجود ‌این‌که به نهادهای دولتی وابسته است، به حمایت از کارگران زن می‌پردازند.
شین لیا‌هوا می‌گوید: «تا یک دههء پیش زنان چینی حاضر بودند با کم‌ترین درآمد یعنی با کم‌تر از یک دلار در روز کارشان را حفظ کنند و به خواستهء کارفرما تن بدهند. این در حالی است که شرکت‌های خارجی که اغلب در مناطق روستایی سرمایه‌گذاری می‌کنند، اغلب زنان روستایی را به استخدام در می‌آورند و به تبعیت از اتحادیهء کارگری چین که شرایط سختی را پیش روی کارگران قرار می‌دهد، توجهی به وضعیت زنان ندارند. در مناطق روستایی چین میلیون‌ها کارگر زن وجود دارند، زنانی که میانگین سنی آن‌ها ۲۱ سال است در هفته نزدیک به ۶۵ ساعت کار می‌کنند و دست آخر حقوقی کم‌تر از ۱۲۰ دلار در ماه دریافت می‌کنند. بسیاری از‌ این زنان و دختران روستایی به دلیل شرایط نامساعد خانواده‌شان‌ترجیح می‌دهند به خوابگاه‌هایی پناه ببرند که شرکت‌ها در اختیارشان می‌گذارند و به‌این‌ترتیب یک سوم حقوق‌شان هم بابت‌این مساله به جیب کارفرما باز می‌گردد. با ‌این حال زنان چینی به‌این شرایط تن می‌دهند زیرا که در آن‌جا خبری از شرایط نامساعد خانواده‌های فقیر روستایی نیست. با ‌این حال به مدد فدراسیون زنان، دختران جوان‌این روزها به ‌این شرایط آگاه هستند و از کارفرمایان درخواست‌های بیش‌تری دارند. چنان که پس از سال ۲۰۰۰ کارفرمایان خارجی روزهای سختی را پشت سر می‌گذارند و مجبورند الگوهای بین‌المللی را تا حدی بپذیرند، البته هنوز تغییرات زیادی رخ نداده است اما به هر حال افق روشنی پیش روی زنان کارگر است.»
اتحادیهء کارگران چین که کاملا وابسته به دولت است اعلام کرده است:«زنان با ۵۰ سال سن و ۲۰ سال سابقهء کار از حقوق بازنشستگی که تقریبا مبلغ آن ۷۰ درصد آخرین حقوق دریافتی‌شان است بهره‌مند می‌شوند. زنان چینی تنها سه درصد از حقوق‌شان را برای بیمه می‌پردازند و بقیهء مبلغ بیمه توسط اتحادیه‌های کارگری پرداخت می‌شود.»
از سال ۱۹۹۶ تا امروز بیش از ۴۰۰ میلیون یوان وام بلاعوض به زنان کارگر از سوی فدراسیون زنان پرداخت شده است. طبق قانون مادهء «۱۴» کارگران زنی که طی کار فوت کنند مزایای خاصی به خانواده‌هایشان تعلق می‌گیرد. اتحادیه علاوه بر پرداخت هزینهء کفن و دفن و پرداخت سه ماه حقوق کامل فرزندان زن را تا رسیدن به سن بلوغ از لحاظ مالی تامین می‌کند و اگر فرزندشان به سن قانونی کار رسیده باشد می‌تواند به عنوان جایگزین مادر به استخدام آن کارخانه در بیاید. زنان چینی علاوه بر شرایط سختی که در محل کارشان دارند، با مشکلات خانوادگی هم دست و پنجه نرم می‌کنند. زنان روستایی بیش‌ترین قربانیان خشونت‌های خانوادگی هستند. با ‌این حال فدراسیون زنان تلاش می‌کند با کمک دولت و پلیس زنانی که مورد خشونت‌های خانوادگی قرار دارند را حمایت کند. چنانچه به گزارش فدراسیون زنان پس از سال ۲۰۰۰ با دخالت پلیس خشونت‌های خانوادگی تقریبا ۱۳ درصد کاهش یافته است.
شین لیا هوا معتقد است از سال ۱۹۹۵ به بعد زنان چینی جرات پیدا کرده‌اند که در صورت تهدید و آزار خانوادگی به پلیس مراجعه کنند.

ترجمه: امیلی امرایی

منبع : روزنامه سرمایه