بازی دشوار اسرائیل و آمریکا بر سر ایران

جانشینان احتمالی بوش و اولمرت در مورد یک قضیه کاملا متفق القولند و آن هم مساله ایران است. باراک اوباما و بنیامین نتانیاهو در دیداری که هفته گذشته داشتند در مورد ایران همزبان بودند و آن را فوری‌ترین و بزرگ‌ترین مساله قلمداد کردند. به اعتقاد آنها ایران هسته‌ای هم برای اسرائیل و هم برای ‌آمریکا غیرقبل پذیرش خواهد بود. ضمن اینکه نتانیاهو، اوباما را متقاعد کرد که همه اسرائیلی ها در مورد تهدید بودن ایران اجماع دارند. اوزی آراد مشاور نتانیاهو و عضو سابق موساد که در گفت‌وگوی ۴۵ دقیقه‌ای هفته گذشته در هتل کینگ دیوید بیت‌المقدس انجام شد، حضور داشت، در یک گفتگوی کوتاه تلفنی با هفته نامه نیوزویک این خبر را داد.
ایهود اولمرت در ماه سپتامبر استعفا می‌دهد و چیزهایی تغییر خواهد کرد، هم برای تل‌آویو و هم برای واشنگتن متحد اصلی اسرائیل، اما این تغییرات بزرگ نخواهند بود. اسرائیل در حال حاضر با دست‌کم چهار انتخاب بسیار مهم استراتژیک روبه‌رو است؛ چگونه گفت‌وگوهای صلح به بن‌بست رسیده با فلسطینیان را از سر بگیرد، چگونه با قدرت رو به افزایش حزب‌الله در لبنان کنار آید، چگونه آتش‌بس شکننده با حماس را ادامه دهد و بالا‌خره در برابر ایران هسته ای چه واکنشی نشان دهد. البته زیاد مهم نیست که نخست‌وزیر بعدی اسرائیل چه کسی باشد، یا حتی رئیس‌جمهوری بعدی آمریکا اوباما باشد یا مک‌کین. انتخاب‌های استراتژیک اسرائیل تقریبا مثل موقعی خواهد بود که اولمرت و بوش در دو طرف بر سر کار بودند.
شاید این پیش‌بینی کمی جسورانه باشد، اما احتمالا‌ کم‌خطرترین آنها است. برای اثبات این ادعا یک مدرک بسیار اساسی وجود دارد و آن هم همین گفتگوی اوباما و نتانیاهو است.
آراد در این تماس تلفنی با نیوزویک گفت که اوباما و نتانیاهو بر سر چند اقدام کلیدی اتفاق نظر داشتند. در پرونده ایران زمان عنصر کلیدی است، اگر ایران را همین حالا‌ خنثی نکنیم، هرچه را که تاکنون در فلسطین، سوریه یا لبنان به دست آورده‌ایم از دست می‌دهیم.
آراد تاکید کرد: ببینید تلا‌ش‌های کنونی برای صلح میان اسرائیل و فلسطینی‌ها بدون حضور یا موافقت ایران ذره‌ای ارزش ندارد. اگر ایران اتمی شود، به معنای پیروزی حماس و حزب‌الله و تضعیف فتح یا گروه حریری در لبنان خواهد بود. بنا به ادعای آراد، اوباما به نتانیاهو گفته که پیش از هرگونه اقدامی هویج‌‌ها و چماق‌های بیشتری را به ایران نشان خواهد داد و قصد دارد با مذاکره تهران را وارد بازی کند. نتانیاهو هم به اوباما پاسخ داده که آنچه اینجا بسیار اهمیت دارد نه ابزار، که هدف است. به گفته آراد، دو طرف بر سر هدف اصلی توافق کامل دارند. نتانیاهو در همین حال تاکید کرده با اینکه گزینه نظامی بهتر نتیجه می‌دهد احتمالا‌ همان سیاست مذاکره و تحریم ادامه خواهد یافت. ‌
آراد به نیوزویک گفت: از نوع برخورد و چهره اوباما این‌طور نتیجه گرفتم که در کل با نتانیاهو موافق است. البته آن دو در مورد احتمال حمایت اوباما از حمله احتمالی اسرائیل به ایران بحثی نکردند. ‌
وقتی که خبرنگار نیوزویک با یکی از نزدیکان اوباما که در گفت‌وگو حاضر بوده تماس گرفت و نظرش را درباره ادعاهای آراد پرسید، او گفت که مذاکرات را با این دقت به یاد نمی‌آورد. این شخص که ترجیح داد نامش برده نشود گفت اوباما و نتانیاهو بر سر جلوگیری از توسعه اتمی ایران توافق کامل داشتند. آنها هر دو معتقد بودند که تهدید ایران یک نگرانی بزرگ است. دنیس راس فرستاده پیشین ایالا‌ت متحده به خاورمیانه که اوباما را در سفر اخیرش همراهی کرده است هم به نیوزویک گفت: اوباما با رهبران تمام احزاب عمده در اسرائیل دیدار کرد و بر سر ایران اتفاق نظر وجود داشت. راس اضافه کرد: اوباما برای اسرائیلی‌ها روشن کرد که ماجرای ایران جزو منافع حیاتی ایالا‌ت متحده به حساب می‌آید. ‌
اولمرت چهارشنبه گذشته پس از افزایش فشارها به خاطر پرونده فساد اقتصادی‌اش اعلا‌م کرد در ماه سپتامبر از قدرت کنار می‌رود و از همین حالا‌ چندین سیاستمدار رقابت بر سر جانشینی او را آغاز کرده‌اند. سیاست خارجی این افراد به هم شبیه نیست، تزیپی لیونی وزیر امور خارجه کنونی و عضو حزب کادیما صلح‌گراتر است، رقیبش شائول موفاز راست میانه به حساب می‌آید و ایهود باراک نخست‌وزیر پیشین از حزب کارگر که شانس زیادی دارد در طول سال‌های اخیر به شدت جنگ‌طلب شده است. ‌
لیونی اگر نخست‌وزیر اسرائیل شود در مناقشه فلسطین برای دستیابی به وضعیت نهایی و تشکیل دو کشور اسرائیل و فلسطین تلا‌ش خواهد کرد. به گفته آراد، نتانیاهو هم رویکردی بسیار آرام را در پیش خواهد گرفت. به علا‌وه همچنان تردیدهایی در مورد سرسختی اوباما در قبال ایران وجود دارد. حتی تندروها بر سر این بحث می‌کنند که در صورت پیروزی اوباما پیش از ورود او به کاخ سفید به ایران حمله کنند تا از حمایت پنتاگون مطمئن باشند. به علا‌وه اسرائیلی‌ها حتی نمی‌توانند از حمایت کامل بوش اطمینان داشته باشند، چرا که رابرت گیتس وزیر دفاع او اخیرا در یادداشتی اعلا‌م کرده که حمله به ایران در سطوح گوناگونی باعث فاجعه می‌شود. ‌
احتمالات عجیب دیگری هم وجود دارد، اولمرت که شهرت و اعتبارش به خاطر فساد اقتصادی و جنگ شکست‌خورده لبنان به شدت لکه‌دار شده، ممکن است بخواهد نام خود را در تاریخ اسرائیل ثبت کند و با فلسطینی‌ها به صلح برسد. اگرچه تحلیلگران معتقدند که چنین توافق یکجانبه و سریعی پایدار نخواهد ماند. ‌
رون تیرا یک متخصص امنیتی اسرائیلی به نیوزویک می‌گوید: ایران دو ناو هواپیمابر در نزدیکی تل‌آویو مستقر کرده است؛ یکی حماس و دیگری حزب‌الله. ایران با تکیه بر این دو ناو هواپیمابر برنامه اتمی‌اش را به پیش می‌برد. با خروج آمریکا از عراق طی دو سال آینده، ایران به قدرت عمده منطقه تبدیل خواهد شد و شاید اسرائیلی‌ها به این نتیجه برسند که به صورت یکجانبه دست به اقدام بزنند و هزینه‌اش را بپردازند. بدون شک اولمرت و جانشینان او با چالش‌های بزرگی دست و پنجه نرم خواهند کرد. ‌
حال آنچه به نظر می‌سد بیشتر از همه به واقعیت نزدیک باشد سردرگمی بیش‌ از اندازه مقامات تل‌آویو در مورد نحوه تعامل و یا برخورد با ایران است. این پیچیدگی و سردرگمی تاآنجاست که نامزدهای آینده ریاست جمهوری آمریکا هم می‌خواهند به صورت سربسته با آن برخورد کنند و چندان قضاوتی در مورد آن نداشته باشند. مهم برای اسراییلی‌ها پایان دادن به هرگونه برنامه هسته‌ای ایران است، اما آنها به قدرت ایران هم پی برده‌اند و به خوبی ناوهای هواپیمابر ایران را شناخته‌اند. به نظر می‌رسد بازی برای اسراییل و آمریکا در برابر ایران روز به روز سخت‌تر می‌شود.

منبع : دیپلماسی ایرانی