یکشنبه, ۳۰ دی, ۱۴۰۳ / 19 January, 2025
مجله ویستا
۸۰ درصد جوانان «ازدواج اجباری» میکنند
به اعتقاد برخی از كارشناسان مسائل اجتماعی افزایش نرخ طلاق متاثر از بالا رفتن سطح دانش و همچنین آگاهی زنان نسبت به حقوق قانونی خود است كه طی سالیان دراز نادیده گرفته شده است. اما در این برهه زمانی و با گسترش حضور زنان در عرصه‌های مختلف اجتماع، میزان وقوف آنان از چگونگی حق و حقوقشان افزایش یافته و ترجیح می‌دهند از حقوق قانونی خود استفاده كنند و از همسران خود جدا شوند.
در سالیان گذشته طلاق نزد خانواده‌های ایرانی بخصوص برای زنان امری ناشایست تلقی می‌شد. تحت این دیدگاه سنتی، كمتر زنی حاضر بود علیرغم شرایط سخت خانه همسر، طلاق گرفته و به خانه پدری باز گردد.
تفكر غالب بر سازش و كوتاه آمدن زنان استوار بود و مردان به هیچ وجه حاضر نمی‌شدند از موضع قدرت و تحكم پایین آمده و در امور مختلف از نظرات همسرانشان مطلع شوند.
عمده دلایل طلاق در آن دوره بیشتر شامل عدم تفاهم اخلاقی، ناباروری، عدم صلاحیت اخلاقی می‌شد.البته با وجود این موارد كمتر زنی حاضر می‌شد، لقب مطلقه را یدك بكشد. مگر اینكه هیچ راهی به جز طلاق باقی نمی‌ماند كه در این صورت زن مطلقه در جامعه جایگاهی نداشت و به اصطلاح خانه‌نشین می‌شد.
● عمده دلایل طلاق در شرایط كنونی
امروزه دلایل مختلفی برای طلاق برشمرده می‌شود كه سبب افزایش نرخ طلاق در چند سال گذشته شده است.
دكتر مصطفی اقلیما رییس انجمن مددكاری ایران درباره عمده دلایل طلاق می‌گوید: «امروزه بیش از ۸۰ درصد جوانان به صورت اجباری ازدواج می‌كنند. اجباری به این معنا كه فكر می‌كنند حتما باید ازدواج كنند در غیر این صورت در جامعه به آنان با دید منفی نگاه خواهد شد. بنابراین بدون تعمق و تفكر صحیح تنها بر پایه احساسات با كسی ازدواج می‌كنند كه دارای كمترین نقاط مشترك با وی هستند. پس از مدت زمان كوتاهی دچار مشكل شده و به بهانه عدم درك و تفاهم متقابل از هم جدا می‌شوند. یكی دیگر از دلایل افزایش طلاق را می‌توان مربوط به عدم استقلال جوانان در خانواده دانست. معمولا جوانان پس از رسیدن به سن بلوغ، خواستار استقلال و آزادی بی‌حدوحصر هستند. بنابراین برای فرار از سختگیری‌های والدین به ازدواج‌های نامناسب و زودهنگام روی می‌آورند. بالا رفتن سن دختران یكی دیگر از دلایل موثر در بروز طلاق است. در جامعه ما متاسفانه وقتی سن دختری افزایش می‌یابد، تحت فشارهای اجتماع و خانواده ترجیح می‌دهد از میان خواستگاران نامناسب، شخصی را به عنوان همسر انتخاب كند كه دارای حداقل محسنات است.»
دكتر «امان‌الله قرایی مقدم» جامعه‌شناس نیز درباره عمده دلایل بروز طلاق می‌گوید: مهمترین عامل افزایش طلاق در ایران، دو ساختاری شدن جامعه است. یك نوع آن ساختار كهن باارزش‌ها و هنجارهای مورد قبول خانواده و افراد سنتی و نوع دیگر ساختار جدید و مدرن است كه با پیشرفت جامعه به وجود آمده است. تقابل این دو ساختار زمینه‌های بروز سردرگمی هویت را در میان زن و مرد فراهم ساخته است. بطوری كه امروزه دختران از تساوی و برابری حقوق خود و همسرانشان سخن می‌گویند و اینكه چرا اختیاردار و حاكم مطلق خانه مرد باشد. در حالی كه مردان طبق ساختار سنتی و كهن زن را ملزم به اطاعت دانسته و اعتقادی به تساوی حقوق و برابری ندارند.»
دكتر اقلیما نیز در این باره توضیح می‌دهد: «با گسترش زندگی مدرن و همچنین شهرنشینی زنان به حقوق خود آگاه شده و خواستار تساوی حقوق با مردان در زمینه‌های مختلف اجتماعی و خانوادگی هستند. امروزه آنان با حضور در اجتماع و اشتغال از نظر شخصیتی و اقتصادی افرادی مستقل هستند كه انتظار دارند این استقلال از سوی شوهرانشان پذیرفته شود. در حالی كه طرز تفكر مردان جامعه ما مربوط به ۲۰۰ سال پیش است. مردان در جامعه ما می‌خواهند همانند ۲۰۰ سال پیش حاكم مطلق خانه بوده و هیچ حرفی بر روی حرف آنان آورده نشود و با شیوه اجبار و زورگویی با زنان رفتار كنند. این مردان به خود اجازه می‌دهند با وجود داشتن همسر و فرزند، رابطه دوستانه‌یی با زن دیگری برقرار كرده و حتی زن صیغه‌یی هم می‌گیرند. بنابراین زنان تاب نیاورده و برای طلاق اقدام می‌كنند.»
به اعتقاد آسیب‌شناسان اجتماعی و جامعه‌شناسان دلایل دیگری را می‌توان در افزایش نرخ طلاق طی دهه گذشته متصور دانست. از جمله این دلایل می‌توان به مشكلات اقتصادی، بیكاری، تفاوت فرهنگی میان زن و مرد، اختلاف سنی، عدم وجود معیار مشخص و مناسب برای ازدواج و خشونت علیه زنان اشاره كرد.
دكتر قرایی مقدم طول دوران نامزدی را یكی دیگر از دلایل موثر در افزایش طلاق می‌داند و می‌گوید: «طول دوران نامزدی عامل بسیار مهمی در افزایش میزان طلاق است. بطوری كه میزان طلاق در نامزدی كمتر از سه ماه بسیار زیاد، سه تا شش ماه متوسط و نه تا ۱۲ ماه بسیار كم اتفاق می‌افتد.
در طول دوران نامزدی دختر و پسر می‌تواند با معاشرت بیشتر با روحیات، خلقیات و ویژگی‌های رفتاری یكدیگر آشنا شده و با تكیه بر منطق نسبت به ادامه یا قطع رابطه تصمیم بگیرند.»
وی تاكید می‌كند: «عدم درك متقابل معمولاً در ازدواج‌هایی كه دارای دوران نامزدی كوتاه و تحت آشنایی‌های لحظه‌یی صورت گرفته، بیشتر دیده می‌شود كه آن به عنوان یكی از عوامل اصلی برای بروز مشكلات بیشتر در رابطه زناشویی مطرح است.»
● آمار نرخ طلاق در كشور
براساس آمارهای منتشره از سوی سازمان‌های مربوطه در سال ۷۵، ۳۸ هزار و ۸۱۷ نفر از یكدیگر جدا شده‌اند كه نرخ آن برابر با ۴۲ درصد بوده است. این در حالی است كه در سال ۸۲، از جمعیت متاهل كشور ۷۲ هزار و ۳۵۹ نفر طلاق گرفته‌اند كه نرخ رشد آن برابر با ۹۱ درصد بوده است. براساس آمار سازمان ثبت احوال كشور سال ۸۴ از ۶۲ هزار و ۱۴۳ فقره طلاق در ۹ ماهه سال جاری ۵ هزار و ۷۸۲ مورد شهری و ۱۰ هزار و ۳۶ فقره آن روستایی بوده است. به عبارت دیگر روزانه ۲۲۵ مورد طلاق در كشور به ثبت رسیده است.
در زمینه میزان طلاق تهران با ۹/۱۷ درصد، كرمانشاه با ۳/۱۳ درصد و قم با ۱۳ درصد به ترتیب مقام اول تا سوم را در سال ۸۱ كسب كردند. همچنین پایین‌ترین نرخ رشد طلاق در این سال به استان‌های یزد و سیستان‌وبلوچستان با ۶/۴ درصد اختصاص یافت.
براساس بررسی‌های صورت گرفته در سال ۸۲، تهران با ۲/۱۸ درصد دارای بالاترین نرخ رشد طلاق در كشور بود و پس از آن اصفهان با ۳/۱۳ درصد و قم با ۲/۱۳ درصد مقام‌های بعدی را به خود اختصاص دادند.
پایین‌ترین نرخ رشد طلاق نیز در این سال به چهارمحال و بختیاری با ۸/۳ درصد و پس از آن سیستان‌و بلوچستان با ۴ درصد و یزد با ۸/۴ درصد اختصاص یافت.
● فزونی نسبت زنان به مردان
دكتر اقلیما معتقد است: در ایام جنگ تحمیلی و سالهای پس از آن تعداد زنان نسبت به مردان فزونی یافت و سبب شده عده‌یی از دختران نتوانند ازدواج كنند. براساس آمارهای موجود این نسب طی سالهای مختلف متغیر بوده است بطوری‌كه در سال ۷۵ نسبت زن به مرد ۲۲/۱، در سال ۷۶ این نسبت به ۲۴/۱، ۷۷ به ۲۵/۱، ۷۸ به ۲۶/۱، به ۲۶/۱، ۸۰ به ۲۵/۱، ۸۱ به ۲۳/۱ و در سال ۸۲ نسبت زنان به مردان به ۲۲/۱ رسیده است و آمار سال های ۸۳و۸۴به ثبت نرسیده است.
● شاخص سنی برای ازدواج
براساس بررسی‌های صورت گرفته شاخص سنی برای زنان در سن ازدواج بین ۱۵ تا ۲۹ سال و برای مردان ۲۰ تا ۳۴ سال است.
● راهكارهای جامعه‌شناسان برای جلوگیری از افزایش طلاق
دكتر قرایی‌مقدم درباره جلوگیری از افزایش نرخ طلاق در كشور می‌گوید: «در مرحله نخست دختران باید بدانند كه ازدواج یعنی یك عمر زندگی كه در صورت انتخاب ناصحیح، كل زندگی آینده خود را از دست می‌دهند و آنان باید دریابند كه شانس ازدواج مجدد موفق در جامعه نزدیك به صفر است. بنابراین دختران باید با دوراندیشی و احتیاط همسر آینده خود را انتخاب كنند. در مرحله بعدی خانواده‌ها باید به مساله ازدواج فرزندان بخصوص دختران خود اهمیت بدهند و امكان دوران نامزدی را برای آنان فراهم كنند تا جوانان با شناخت بیشتر و صحیح‌تر منطقی تصمیم گرفته و همسر آینده خود را انتخاب كنند.»
وی در ادامه می‌افزاید: جامعه كنونی ما، جامعه‌یی بیمار است. اكثر مردم دچار سردرگمی اجتماعی هستند و درك متقابلی از شرایط یكدیگر چه در روابط اجتماعی و چه در روابط خانوادگی و زناشویی ندارند. بنابراین باید آنان تحت آموزش صحیح قرار بگیرند كه در این صورت می‌توان به كاهش نرخ طلاق در كشور امیدوار بود.
مهرنوش حیدری
منبع : روزنامه اعتماد
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست