پیامد انزوای حماس

درخواست جرج بوش، رییس جمهوری آمریكا برای برگزاری كنفرانس بین‌المللی به منظور حل مناقشه خاورمیانه در پاییز امسال، با واكنش مثبت اسراییل، تشكیلات خودگردان فلسطین تحت رهبری محمود عباس و متحدان عرب آمریكا در خاورمیانه روبرو شده است.‌‌ سایت اینترنتی بی بی سی با درج مطلبی تحت عنوان پیامد انزوای حماس در نوار غزه نوشته: در مقابل جنبش حماس، از پیشنهاد بوش به شدت انتقاد كرده و بشار اسد، رییس جمهوری سوریه نیز نسبت به برگزاری چنین كنفرانسی ابراز تردید كرده است.
با این حال، استقبال مصر، اردن و بخصوص عربستان سعودی از درخواست رییس جمهور آمریكا بسیار مهم است و نشان می‌‌دهد كه اعراب از آمادگی لازم برای نشستن بر سر یك میز با اسراییلی‌ها برخوردارند. در كنفرانس مورد نظر بوش، كشورهای عربی، اسراییل و آمریكا حضور خواهند داشت و تاكنون درباره حضور نمایندگان سازمان ملل، اتحادیه اروپا و روسیه در كنفرانس مذكور سخنی گفته نشده است. تشكیل كنفرانسی با حضور اعراب و اسراییل به منظور دستیابی به راه حلی صلح آمیز برای حل مناقشه دیرپای خاورمیانه، خواست تل آویو است و سران دولت یهود بارها خواستار آن شده ‌اند. دستور كار كنفرانس آنگونه كه دیوید ولش، دستیار وزیر خارجه آمریكا گفته است، بحث بر سر طرح صلح عربی خواهد بود.‌
طرح صلح عربی كه در سال ۲۰۰۲ به ابتكار ملك عبدالله، پادشاه عربستان تهیه شد، در دو اجلاس سران اتحادیه عرب مورد تایید قرار گرفته است.‌این طرح بر بازگشت اسراییل به مرزهای قبل از جنگ شش روزه اعراب و اسراییل در ژوئن ۱۹۶۷ در ازای عادی سازی روابط تمام كشورهای عربی با اسراییل تأكید می‌‌كند.
پیشنهاد بوش برای تشكیل كنفرانس بین‌المللی درباره بحران خاورمیانه نشانگر آن است كه دولت آمریكا پس از بدبینی اولیه خود نسبت به برقراری صلح بین اسراییل و فلسطینی‌ها در روزهای نخست تسلط حماس بر نوار غزه، اینك به پیشرفت اوضاع امیدوار است و حتی جدایی حاكمیت نوار غزه از كرانه غربی را فرصتی برای دستیابی به صلح می‌‌داند. برخلاف برآوردهای اولیه كه تصور می‌‌شد دو پاره شدن حاكمیت فلسطینی، روند صلح با اسراییل را پیچیده تر می‌‌كند، امروزه كمابیش روشن شده كه این مساله، راه صلح را تا حدودی هموار كرده است.
در حقیقت دولت تكنوكرات‌ها كه به رهبری سلام فیاض در كرانه غربی رود اردن بر سر كار آمده، برای دستیابی به صلح با اسراییل بسیار جدی است و به نظر می‌‌رسد كه به تمام لوازم چنین صلحی نیز پایبند است. آنچه تاكنون دستاویز اسراییل برای پرهیز از آغاز مذاكرات صلح با فلسطینی‌ها قرار می‌‌گرفت، حضور حماس در دولت خودگردان فلسطینی و حملات مسلحانه گردان‌های شهدای الاقصی (شاخه نظامی‌فتح) به اهداف اسراییلی بود. اینك اما حماس در نوار غزه محصور شده و دولتی بدون حضور آن در كرانه غربی شكل گرفته است.‌شاخه نظامی‌فتح نیز برای كمك به محمود عباس در مذاكراتش با اسراییل، تصمیم گرفته است كه از عملیات مسلحانه علیه اسراییل دست بردارد.
● ‌مناقشه خاورمیانه
در روزهای اخیر، حدود ۱۷۰ تن از شبه نظامیان وابسته به شاخه نظامی‌فتح در مقابل عدم تعقیب آنها از سوی ارتش اسراییل، سلاح‌های خود را به دولت فیاض تحویل داده ‌اند و قرار است پس از سه ماه محدودیت در رفت و آمدشان، به زندگی عادی بازگردند. بنابراین، اسراییل افزون بر انجام اقداماتی كه از آنها به عنوان نشان حسن نیت یاد می‌‌شود، از جمله آزادی قریب‌الوقوع ۲۵۰ زندانی فلسطینی وابسته به فتح، از این پس دستاویزی برای تاخیر در انجام مذاكرات صلح ندارد و مجبور است مذاكره بر سر مسائل حساس مانند مرزهای نهایی كشور فلسطین، بیت‌المقدس شرقی و مساله آوارگان را آغاز كند.
با توجه به این زمینه‌ها، بوش ترجیح داده است كه این مذاكرات در چارچوب طرح صلح عربی و با شركت همه كشورهای عرب انجام شود تا بدین وسیله ایالات متحده آمریكا گامی‌هم در جهت طرح خود به نام خاورمیانه بزرگ بردارد.‌‌ با این اوصاف، آمریكا از اینكه حماس در غزه محصور شده و دیگر از توان بالایی برای به هم زدن مذاكرات صلح برخوردار نیست،خشنود است‌.‌‌ در واقع، تشكیلات تحت رهبری اسماعیل هنیه در نوار غزه، این روزها انزوای بین‌المللی بی ‌سابقه‌ای را تجربه می‌‌كند و محبوبیتش بر اساس یك نظرسنجی در بین ساكنان منطقه رو به كاهش است‌.‌‌
طبق این نظر سنجی كه به تازگی صورت گرفته، میزان محبوبیت حماس در بین ساكنان نوار غزه از ۲۹ درصد در ماه گذشته، به ۲۳ درصد در روزهای اخیر كاهش یافته و در عوض، محبوبیت فتح از ۳۱ درصد به ۴۳ درصد در همان مدت افزایش یافته است.‌‌
در عین حال، نظرسنجی‌ها نشان می‌‌دهد ۶۶درصد حامیان حماس گفته ‌اند كه اگر فتح ساختار خود را اصلاح كند، به آن را‡ی خواهند داد.‌‌ بدین ترتیب، ستاره حماس ظاهرا روبه افول به نظر می‌‌رسد، اما در این میان همه چیز به سرعت تشكیل كشور مستقل فلسطینی در كرانه غربی و امتیازاتی كه دولت اسراییل در یك معامله نهایی می‌خواهد به فلسطینی‌ها عرضه كند، بستگی دارد.

منبع : روزنامه همبستگی