گزاره‌هایی در ادبیات معاصر ایران (شعر) پیشامدرن, مدرن, پسامدرن

نویسنده : تسلیمی - علی
محل نشر : تهران
تاریخ نشر : ۱۳۸۳/۰۲/۲۱
رده دیویی : ۸fa۱.۶۲۰۹
قطع : رقعی
جلد : شومیز
تعداد صفحه : ۳۰۴
نوع اثر : تالیف
زبان کتاب : فارسی
شماره کنگره : PIR۳۵۴۴/ت۵گ۴
نوبت چاپ : ۱
تیراژ : ۳۰۰۰
شابک : ۹۶۴-۷۵۱۴-۲۳-۹

در این کتاب, شعر نو ایران تا آغاز دهه هشتاد بررسی و نقد شده است. به تصریح کتاب, محور اساسی مباحث, 'جریان‌های شعری است, نه رویکرد صرف به تاریخ ادبیات یا معرفی و نقد قالبی و مستقل هر یک از چهره‌های شعر معاصر'. نویسنده جریان‌های شعری معاصر را در قالب پنج گزارش تبیین می‌کند که عبارت‌اند از: 'شعر رمانتیک ایران', 'شعر اجتماعی ایران', 'مدرنیست‌های متعارف', 'مدرنیسم و مدرنیست‌های رادیکال (شالوده شکن و پست مدرن)' و 'شعرهای دوره اخیر تا آغاز دهه هشتاد'. وی خاطرنشان می‌کند: '... در شعر رمانتیسم ابتدا با زمینه‌های سنتی و تعزلی مواجه‌ایم. سپس با قالب نیمایی. اما شعر رمانتیک همچنان محتواگر و نیمه سنتی است نه فرم گرا... شعر اجتماعی به دو بخش رئالیستی و سمبولیستی تقسیم شده است. شعر اجتماعی از دهه بیست تا پایان دهه شصت شامل شعرها و شعارهای ایدئولوژیک ونیمه هنری و غیر هنری شاعران حزبی, چریکی و در پایان, مذهبی است. زبان و ساخت شعرهای سمبولیسم اجتماعی ایران, بنابر تاثیرپذیری آگاهانه و ناخودآگاه از اسطوره‌ها, دارای استعاره‌های روشن و تقابل‌های دوگانه است.... شعر مدرن دارای سمبول‌های مبهم است و به نوعی درمیان فرم و محتوای آن عینیت دیده می‌شود. شاعر, تجربه زبانی دارد. با همین رویکرد, زبان و ساختار اشعاری چند از شاعران بزرگ معاصر چون نیما, شاملو, فروغ و سهراب بررسی شده‌اند... مدرنیست‌های رادیکال با شعرهای نوشتاری و صوتی ـ شنیداری و کنکریت پا را از مدرنیسم فراتر گذاشتند. آن‌گاه موج نو, بنا بر دهن کجی به شعر مدرن متعارف ایجاد شد و بر ابهام‌ها و پیچیدگی‌های شعر چنان افزود که مخاطبی چندان نداشت. در گزارش پنجم کتاب نمونه‌هایی از شعرهای اخیر تا آغاز دهه هشتاد با تحلیل مختصر, عرضه شده است. نگارنده در پایان تصریح می‌کند: 'در نگاهی کلی به ادبیات معاصر, باید گفت که سنت‌گرایان از حمایت بیشتر عوام برخوردارند. و این, نشانه آن است که زبان و لایه معنایی آن در ایران تحول چندانی نیافته است...'.