غزه - مردم‌سالا‌ری - مقاومت

از روزهای پایانی سال میلا‌دی گذشته که روزهای آخر سال مسیحی و آغاز تعطیلا‌ت به حساب می‌آمد رژیم اشغالگر صهیونیستی با استفاده از شرایط تعطیلی و نیز با بهره‌جستن از دوران تغییر مدیریت در آمریکا و دوران گذار، تهاجم جنایتکارانه‌ای را به باریکه غزه که بخشی بسیار کوچک از فلسطین اشغالی به حساب می‌آید آغاز کرد و در طول بیست و دو روز حدود ۱۳۴۰ فلسطینی که اکثریت آن را زنان و کودکان تشکیل می‌دادند به شهادت رساند همچنین بیش از پنج هزار نفر را مجروح و از کار افتاده ساخت. تلفات بیش از شش هزار نفر در غزه و حجم تخریب‌ها و انتشار اخبار و تصاویر این جنایت‌ها جهان را تحت تاثیر قرار داد و هیچ کشوری در عالم و هیچ ملتی نتوانست از کنار صحنه‌های دلخراش کودکان و زنانی که به خاک و خون کشیده شدند بی‌تفاوت عبور کند، خصوصا ملت‌ها با محکوم کردن سکوت یا همکاری برخی دولت‌ها نسبت به این فجایع حضوری بسیار قدرتمند را در صحنه روابط بین‌الملل به نمایش گذاشتند. در این جنگ‌ جای دیپلماسی خالی بود، هم در شروع جنگ رژیم اشغالگر در خلا‌‡ اقدام کرد و هم در پایان. ‌ علی‌رغم گفت‌وگوهای پشت پرده و صدور قطعنامه آتش‌بس توسط شورای امنیت توافقی امضا نشد و اقدام یکطرفه برای پایان جنگ منجر به آتش‌بس شد. واژه دیپلماسی عمومی که در سال‌های اخیر با رشد حرکت‌های مردمی و موسسات مردم‌نهاد به فرهنگ سیاسی اضافه شده است در جریان جنگ غزه به‌صورت قابل توجه و جالبی جایگاه خود را در روابط بین‌الملل نشان داد و دولت‌ها و سازمان‌های بین‌المللی را تحت تاثیر خود قرار داد و در شرایطی که هیچ قدرت بین‌المللی یارای جلوگیری از جنایات اسرائیل را نداشت، عرصه را بر جنایتکاران تنگ کرده و فضای رسانه‌ها و افکار عمومی را از تصویر دهشتناک و درنده اشغالگران مطلع ساخت، هرچند که اشغالگران تا آخرین فرصت‌های ممکن به جنایات خود و تا آخرین روز ریاست‌جمهوری بوش به جنگ و اشغال ادامه دادند اما حمایت ملت‌ها از مقاومت مردم فلسطین در مقابل اشغالگران سبب شد تا حماس و گروه‌های مقاومت فلسطینی با صبر و استقامت خود فرصت‌ها را از اسرائیل ربودند و آنان مجبور شدند با ناکامی در رسیدن به هدف‌های از پیش‌تعیین شده به‌صورت یکجانبه آتش‌بس را اعلا‌م کرده و از غزه عقب‌نشینی کنند.
در این جنگ نابرابر، مردم غزه و مقاومت ایستادگی کردند و نشان دادند تصورات صهیونیست‌ها نسبت به ترساندن مردم فلسطین و فرار و تسلیم و به‌دست آوردن یک پیروزی قاطع که خواست همیشگی اسرائیلی‌ها بوده رویایی دست‌نیافتنی است که به‌دلیل بیداری و تغییر روحیه فلسطینی‌ها هرگز عملی نخواهد شد. میراث جاودانه امام خمینی در نسل جدید فلسطینی همان بازیابی هویت انسانی - اسلا‌می است که در حضور همه‌جانبه مردم ستمدیده فلسطین و لبنان توانست معادلا‌ت قدرت را تغییر دهد و استبداد و استکبار را به زانو درآورد. جنگ ۲۲ روزه به اعتقاد تحلیلگران سیاسی و استراتژیست‌های منطقه نسخه دوم جنگ ۳۳ روزه لبنان بود که صهیونیست‌ها قصد داشتند با استفاده از تجربه قبلی نتیجه آن را به‌گونه دیگری رقم زده و برتری قاطع خود را در این مرحله به ثبت برسانند ولیکن شرایط در غزه به‌گونه دیگری رقم خورد و حماس با همان ویژگی‌های بعد از جنگ و با پشت سر گذاشتن یک تجربه جدید نظامی باقی ماند و پیروزی قاطع اسرائیل رقم نخورد. ‌
مفهوم پیروزی برای حماس یقینا با معنی پیروزی برای اسرائیل متفاوت است. اسرائیلی‌ها بیش از شش هزار نفر از فلسطینی‌ها را کشته و زخمی کرده‌اند، حدود صدهزار نفر را بی‌خانمان ساخته‌اند، راه سوخت و غذا و دارو را بر آنها مسدود کرده‌اند و این از نظر اسرائیلی‌ها پیروزی است اما حماس با منطقی دیگر به پیروزی نگاه می‌کند، اسرائیل قوی و از حمایت قدرتمندان عالم نیز برخوردار است. همه این فشارها و نابرابری‌ها و جنایات و ظلم‌ها به خاطر این است که مردم فلسطین از حقوق خود درگذرند و تسلیم خواست صهیونیست‌ها شوند. وقتی ارتش صهیونیستی‌با استفاده از همه امکانات خود و شلیک انواع و اقسام بمب و سلا‌ح پیشرفته خصوصا با استفاده از سلا‌ح‌هایی که تحریم بین‌المللی دارد (سلا‌ح‌های فسفری و بمب‌های خوشه‌ای و بمب‌های تقویت‌شده با اورانیوم) فشار سنگینی را بر مردم وارد آورد و نیز با همراه کردن برخی از اعراب (نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی که در این جنگ اسرائیل، اعراب میانه‌رو را نمایندگی می‌کند) عرصه را بر مردم غزه تنگ کردند. اما همه این فشارها نتوانست اراده گروه‌های مقاومت را متزلزل کند و حماس روایت خود از پیروزی را پیروزی عزم و اراده و پیروزی خون بر شمشیر اعلا‌م کرده و عقب‌نشینی یکجانبه را دلیلی بر ذلت و زبونی ارتش می‌داند که در مقابل اراده فلسطینی‌ها و بدون توافق سیاسی عقب‌نشینی می‌کند. ‌
و این روایت زمانی تکمیل می‌شود که
۱) ملت‌ها و دولت‌های مسوول در عالم و کسانی که با حماس و مردم فلسطین همدردی نمودند با استمرار تلا‌ش‌های انساندوستانه خود، جنایتکاران اسرائیلی را نسبت به کشتار کودکان، نقض حقوق بشر، نقض حقوق جنگ و تخریب خانه و کاشانه مردم و نقض حقوق طبیعی آنان به پای میز محاکمه کشانده و درس آزادگی و پایداری خود را به‌گونه‌ای روایت کنند که وجدان جهانیان را برای یافتن راه‌حل این زخم و غده سرطانی بیدار کند.
۲) فلسطینی‌ها و اعراب به هر میزان تلا‌ش کنند نمی‌توانند بر سهم خود در بروز این جنایت سرپوش بگذارند، فلسطینی‌ها که ده‌ها سال است با این دشمن جنایتکار مبارزه می‌کنند چگونه با استمرار اختلا‌فات خود برای دشمن خود فرصت بیشتری به وجود می‌آورند و اعراب چرا با مطالعه تاریخ متوجه این حقیقت نمی‌شوند که اسرائیلی‌ها بدون وجود نیرو و قدرت مقابله هیچ امتیازی را به فلسطینی‌ها نمی‌دهند. اگر فلسطینی‌ها می‌خواهند روایت این پیروزی را تکمیل کنند باید به عنوان اولویت جدی خود به دنبال یک سیاست واحد ملی بوده و چارچوب مصالح و منافع و امنیت ملی خود را با حضور همه گرایش‌ها و با حفظ حریم دموکراسی و مردم‌سالا‌ری تعیین کرده و به اختلا‌فات پایان دهند. نه فقط اختلا‌فات فلسطینی‌ها که عدم یکپارچگی کشورهای اسلا‌می و عربی نیز فرصت‌هایی را به دیکتاتورها و جنایتکاران خواهد داد تا با سرمایه‌های ملت‌های منطقه به هدف‌های خود نائل شوند.
۳) دموکراسی واژه‌ای است که در سال‌های اخیر در منطقه خاورمیانه مطرح شد و به دلیل طرح آن توسط دولت سابق آمریکا و محافظه‌کاران جدید مورد بهره‌برداری سوء قرار گرفت. افراط‌گرایان دموکراسی را تخطئه می‌کنند چرا که اشغالگران نیز آن را بر زبان می‌آورند و دموکراسی‌خواهان در عراق را بی‌رحمانه قطعه‌قطعه می‌کنند و اسرائیلی‌ها هم مردم فلسطین را مجازات می‌کنند چرا که رای خود را به جریانی داده‌اند که با نظر آنها تفاوت می‌کند گویی جنایتگران در همه عرصه‌ها از یک منطق بهره می‌برند.
اما دموکراسی یک واژه پوچ و توخالی نیست و تایید و تکذیب استعمارگران و اشغالگران نمی‌تواند ملا‌کی برای خوبی یا بدی آن باشد. مردم‌سالا‌ری حقیقتی است که از اختیارات بشر و برگرفته از خواست الهی است که انسان را آزاد آفرید. دموکراسی مهم‌ترین خواست بشر امروز و خصوصا انسان‌های خاورمیانه‌ای است که ده‌ها سال زیر بار ستم و ظلم اسرائیلی‌ها به سر برده‌اند. اعراب و فلسطینی‌ها تنها از اشغال رنج نمی‌برند بلکه از فرصت‌هایی که از دست داده‌اند نیز خون به دل دارند.
اشغال فلسطین جنگی طولا‌نی را بر منطقه خاورمیانه تحمیل کرده که این جنگ بیش از ۶۰ سال ادامه پیدا کرده است، همه خرابی‌ها و کشته‌ها و مصیبت‌ها به یک طرف، فرصت‌های رشد و توسعه که نابود شده‌اند چگونه جبران می‌شوند؟
مردم خاورمیانه چه گناهی کرده‌اند که سرزمین‌هایشان در اشغال است و ثروت‌های آنها به جای آنکه برای تقویت ساختارهای اقتصادی و سیاسی و شکل‌گیری شخصیت و هویت اسلا‌می آنان استفاده شود، در یک نظام ظالمانه به سوی بازارهای مالی و پولی دنیا سرازیر شده و به صورت کالا‌های مصرفی به بازارهای مصرف ما بازمی‌گردد.
در غزه صدای مردم‌سالا‌ری توسط چه کسانی سرکوب شد؟
چرا کشورهای اقتدارگرای عرب با این دموکراسی نوپا مقابله کردند؟
چرا درست در زمانی که باید انتخابات داخلی فلسطین برگزار می‌شد اسرائیلی‌ها به غزه حمله کردند؟
چرا اعراب و اسرائیل هر دو با دموکراسی نوپای فلسطینی که می‌توانست فضای عربی را نیز تحت تاثیر قرار دهد مخالفند؟
تجربه غزه نشان داد که آمریکا و اسرائیل بزرگ‌ترین دشمن مردم‌سالا‌ری در منطقه هستند، در عراق هم آمریکایی‌ها از دموکراسی عبور کردند و راه‌های دیگری را برای باقی ماندن در عراق برگزیدند. منطقه ما اکنون برای گذار از بحران‌های اشغال و عقب‌ماندگی نیاز جدی به استفاده از دو عنصر اسلا‌م و مردم‌سالا‌ری دارد تا در مقابل هژمونی اشغالگران که از ابزارهای فراوانی برای بسط توسعه هدف‌های خود برخوردارند، یک گفتمان کارساز و دارای حمایت عمومی مردم منطقه بتواند هویت مسلطی را به وجود آورده و منطقه را در مسیر رشد و توسعه و خلا‌صی از اشغال قرار دهد. ‌

محمدعلی سبحانی

منبع : روزنامه اعتماد ملی