چرا گل ها بوی خوش تولید می کنند

ساختمان این ذرات، رنگ و بوی آنها فاكتورهای بسیار باارزشی در جذب حشرات گرده افشان به سمت گیاه مورد نظر هستند. گرچه تعداد زیادی از گل ها دارای رنگ و شكل یكسانی هستند اما نمی توان دو گل را یافت كه دارای بوی عین هم باشند و علت این مسئله نیز به تنوع فراوان ذرات فرار، فراوانی نسبی آنها و میان كنش بین آنها باز می گردد. بنابراین می توان گفت این بوی گل است كه حشرات گرده افشان را به سمت گل هایی كه دارای شهد یا گرده مورد علاقه آن حشره هستند، هدایت می كند. مواد فرار آزاد شده توسط گیاهان، هم در فواصل نزدیك و هم در فواصل دور انتشار می یابند و به این ترتیب نقش كلیدی خود در مكان یابی و انتخاب گل ها به وسیله حشرات، به ویژه گل هایی كه توسط شب پره ها گرده افشانی می شوند، را به نحو احسن انجام می دهند. وقتی كه به این نقش، كمك به حشراتی كه در طول شب اقدام به تغذیه می كنند را اضافه كنیم، می بینیم كه بوی تولید شده توسط گیاهان، مهم ترین عامل جذب حشرات گرده افشان به سمت گل ها و كمك به گرده افشانی آنهاست.گونه هایی كه توسط زنبورها و مگس ها گرده افشانی می شوند معمولاً دارای بوهای شیرینی هستند در حالیكه گل هایی كه توسط سوسك ها گرده افشانی می شوند دارای بوی بیات، تند و یا میوه ای هستند.در خصوص اینكه چگونه حشرات به ذرات یافت شده در رایحه های گیاهی پاسخ می دهند، اطلاعات ناچیز و اندكی در دست است اما واضح است كه آنها قادرند میان تركیب های بویایی پیچیده، تمایز و تفاوت قایل شوند. علاوه بر این مواد فرار گیاهی برای جذب حشرات به سمت گل ها و هدایت آنها به سمت منابع غذایی موجود در داخل گل بسیار مورد نیاز هستند چرا كه به حشرات این امكان را می دهند كه بتوانند میان گونه های مختلف گیاهی و حتی میان گل های یك گونه گیاهی حق انتخاب داشته باشند. به عنوان مثال، گونه های گیاهی خویشاوند كه برای گرده افشانی خود نیازمند انواع حشرات هستند، بسته به حساسیت بویایی یا سلیقه حشره گرده افشان، بوهای مختلفی را از خود تولید می كنند.با كمك بوی خوش آزاد شده توسط گل ها، حشرات به آسانی به منبع غذایی ویژه خود دسترسی یافته و از طرف دیگر كارایی جست وجو برای یافتن غذا در آنها افزایش می یابد. این كار به نوبه خود، انتقال موفقیت آمیز گرده (و بنابراین تولید مثل جنسی)كه برای گیاه بسیار مفید است را تضمین می كند.گیاهان تمایل دارند كه بوهای خود را در مقادیر بسیار بالا در محیط ساطع كنند حتی هنگامی كه گل ها آماده گرده افشانی بوده و یا هنگامی كه حشرات گرده افشان كاملاً فعال عمل می كنند. گیاهانی كه در طول روز اقدام به ساطع كردن مقدار زیادی بو از خود می كنند معمولاً توسط زنبورها و یا پروانه ها گرده افشانی می شوند در حالی كه گیاهانی كه در طول شب اقدام به تولید بو می كنند توسط شب پره ها و خفاش ها گرده افشانی می شوند.در طول دوران رشد و نمو گیاه، گل های تازه باز شده و جوانی كه از توانایی تولید گرده برخوردار نیستند معمولاً بوی كمی تولید می كنند و نسبت به گل های مسن تر و رسیده تر، حشرات گرده افشان كمتری را به سمت خود جذب می كنند.گلی كه به شكل كارآمد گرده افشانی می شود به تدریج از كمیت و كیفیت بویش كاسته می شود تا شرایط برای گرده افشانی گل هایی كه هنوز مورد توجه حشرات گرده افشان قرار نگرفته اند فراهم شود. به این ترتیب حشرات گرده افشان به سمت این گل ها هدایت شده و از این راه موفقیت تولیدمثلی گیاه مزبور نیز افزایش می یابد.

منبع : باشگاه اندیشه