اعتماد به نفس

به طور قطع و یقین، اولین سخنرانی دكتر محمود احمدی نژاد در نشست عمومی سازمان ملل متحد كه در ۱۶ سپتامبر امسال برگزار گردید، برای آن دسته از افرادی كه آگاهی چندانی از مسایل روز ندارند، یك رجزخوانی تحسین برانگیز در برابر بی عدالتی های سیاست خارجی آمریكا به شمار می رود. هرچند برای همه شركت كنندگان در این نشست كاملاً آشكار بود كه در پس این سخنان انقلابی، یك خواسته مصرانه وجود دارد. در واقع، آقــای احـمــدی نــژاد سـعــی مــی كــرد بـه روِسـای كشورهای حاضر در نشست عمومی سازمان ملل بقبولاند كه در جلسه چند روز بعد شورای حكام آژانس بین المللی انرژی هسته ای كه در وین برگزار می شد، از تلاش های آمریكا و اروپا برای ارجاع پرونده هسته ای تهران به شورای امنیت سازمان ملل متحد به منظور اعمال تحریم های اقتصادی و منزوی كردن ایران در صحنه بین المللی، پشتیبانی نكنند. برای این منظور، وی در اواسط نشست و برای از بن بست خارج كردن مذاكرات سیاسی تهران با سه كشور اروپایی آلمان، انگلیس و فرانسه كه یك ماه قبل از این با ازسرگیری فعالیت غنی سازی اورانیوم در سایت هسته ای اصفهان باعث توقف یكجانبه آن شده بود، پیشنهادات وعده داده شده خود را مطرح كرد. مهم ترین پیشنهاد رییس جمهور ایــران، اجـازه مـشـاركـت مـؤسـسـات خـصـوصـی كشورهای غربی در برنامه هسته ای ایران بود كه البته با واكنش های متفاوتی روبه رو گردید. لازم به ذكر است، به دنبال ازسرگیری فعالیت غنی سازی اورانیوم در مجتمع UCF اصفهان، سه كشور اروپایی مذاكرات خود با ایران را كه با هدف متقاعد كردن این كشور به كنار گذاشتن برنامه هسته ایش طراحی شده بود، به طور كامل قطع كردند. با این اوصاف، چه دلیلی برای سیاست خارجی فعلی ایران می توان ارایه كرد؟
به نظر می رسد ایرانی ها به مراتب بیشتر از زمان آغاز گفت وگوها، در این زمینه به اعتماد به نفس رسیده اند، زیرا طرف سرسخت آنها یعنی آمریكا در حال حاضر با دو مشكل بزرگ ناآرامی های خونبار داخلی عراق و تلفات بسیار گسترده طوفان كاترینا، دست و پنجه نرم می كند. به موازات، تهران در حال جلب پشتیبانی سیاسی همسایگان قدرتمند خود می باشد. برای مثال، روسیه برای نجات صنعت هسته ای بیمار خود به شدت به قراردادهای چرب و نرم ساخت رآكتورهای هسته ای ایران چشم دوخته است. چین نیز امیدوار است با حمایت از برنامه هسته ای تهران، دسترسی آسان و بی دردسر خود به منابع انرژی مطمئن ایران را برای ۳۰ سال آینده تضمین نماید. این در حالی است كه این دو كشور هم در شورای امنیت و هم در شورای حكام آژانس بیـن المللـی انـرژی هستـه ای، عضـویـت دایم و ادواری دارند. از سـوی دیگر، ایران در حال نهایی كردن قرارداد احداث خط لوله ۲۲ میلیارد دلاری انتقال گاز به هند است كه موفقیت در آن بیش از گذشته محتمل به نظر می رسد. در حال حاضر هر دو كشور بر سر احداث این خط لوله برای انتقال گاز ایران از داخل خاك پاكستان به هند، مذاكرات مفصلی با یكدیگر انجام داده اند. در هر صورت، ایران با پشت گرمی های اخیر قاطعانه مشوّق های مطرح شده از سوی سه كشور اروپایی طرف مذاكره با خود را رد كرده است. به عـلاوه، بعیـد بـه نظـر مـی رسد ایران توجهی به درخواست اخیر محمد البرادعی، مدیركل آژانس بین المللی انرژی هسته ای )IAEA(، مبنی بر همكاری بیشتر تهران با بازرسان آژانس در دسترسی به سایت های هسته ایش از خود نشان دهد. حتی مجلس شورای اسلامی ایران تهدید كرده است، در صـورت ارجـاع پـرونـده هسته ای این كشور به شـــورای امـنـیــت ســازمــان مـلــل مـتـحــد، سـطــح همكاری های تهران با IAEA را به شدت كاهش خواهد داد. البته یك نكته را نباید از نظر دور داشت و آن اینكه، همه این تحولات بستگی به مذاكرات پشت پرده در نیویورك و وین دارد. اما واضح است كه موفقیت آمریكا و حامیان این كشور در ارجاع پرونده هسته ای ایران به شورای امنیت، چندان قطعیت ندارد، زیرا این كار در وضعیت فعلی با مشكلات و چالش های بزرگی چون وتوی چین و روسیه مواجه است كه در هر حال برنده این بازی خواهند بود. به عبارت دیگر، در زمانه ای كه بهای نفت در بازارهای مصرف مرتب سیر صعودی را طـی می كند، یك تحریم نفتی یا محدود كردن دسترسی ایران به بنزین وارداتی، برای هر دو طرف عواقب ناخوشایندی را در پی خواهد داشت. البته ایـران نشان داده است كه بدون سرمایه گذاری آمریكا هم می تواند اقتصاد خود را سر و سامان دهد. بدین ترتیب، ضرر بیشتر این ماجرا متوجه آمریكا و اروپا خواهد بود. در همین رابطه، یكی از دیـپـلـمـــات هـــای ارشـــد اروپـــایــی آشـكــارا رفــع محدودیت های فعلی بر ضد ایران را مطرح كرده و بی پرده گفته است: "تحریم ایران هیچ كارایی و كارآمدی خاصی نخواهد داشت."

منبع : ماهنامه اقتصاد ایران