آیا روابط عمومی به مثابه چشم، گوش و پیشانی سازمان است؟

پاسخ گویی یعنی احساس مسئولیت ، همه مسئولان و مدیران رده های مختلف كشور بدون استثناء باید پاسخگوی كارها و تصمیمات خود باشند. مسئولانی شایسته تكریم مردم هستند كه خود را در قبال همه گفتار، اقدامات و تصمیمات خود پاسخگو و مسئول بدانند.«مقام معظم رهبری»
اارتباط مستقیم و روش های سنتی اطلاع رسانی، دیگر پاسخگوی خواسته های روز افزون جوامع پیچیده امروزی نیست و باتحولاتی كه در روش اداره جوامع به وجود آمده است مردم دیگر حق خود می دانند تا در تعیین سرنوشت خود و مشاركت در اداره امور جامعه سهیم باشند و در این راه سخت تشنه دانستن ، تحلیل كردن و پردازش اطلاعات و اخبارند بر این اساس خلاء فوق سبب شده روش ها ، رسانه ها و وسایل نوین ارتباطی، ایجاد و روز به روز بهینه شود تا بتواند با سرعت انتقال اطلاعات و اخبار و نیز بازخورد و نحوه نگرش بین رابط و مربوط را از میان بردارند.
باتوجه به امر خطیر اطلاع رسانی و هماهنگی بین رابط و مربوط، كارشناسان و صاحبنظران حوزه نظری بر آن شدند با ایجاد واحدهایی به نام روابط عمومی نقش ارتباطی بین مردم و سازمانها را محقق سازند تا بتوانند نسبت به اصل داده ها و اطلاعات پاسخگو باشند. در واقع تبیین مفهوم ارتباط و پاسخ گویی در روابط عمومی، مثلث مدیر، كاركنان و مردم را در بر می گیرد و هر كدام از این ارتباطات نیز ویژگی های خاص خود را موجب می شود.
به عقیده «دكتر اقتداری»۱"روابط عمومی به مثابه زبان مؤسسات و اندامی است كه سازمانها برای ترغیب ، تشویق و جلب حمایت دیگران به آن نیاز دارند" افزون بر این روابط عمومی بخشی از وظایف مدیریت سازمان است كه نیازمند همكاری مداوم و برنامه ریزی شده می باشد تا تفاهم و تعامل و پشتیبانی كسانی را كه با سازمانهای مربوطه ارتباط دارند به دست آورند و برقرارسازند.
● روش های پاسخ گویی
روابط عمومی برای ایجاد زمینه مناسب در امر بستر سازی نظام پاسخگویی و برقراری تعامل و ارتباط مخاطبان با سازمان از روشهای گوناگونی می تواند استفاده كند كه مهم ترین این روشها عبارتنداز: تماس با دوستان، كارمندان، مراجعه كنندگان و مصرف كنندگان كالا یا خدمات، جمع آوری و بررسی شكایات ، گزارش ها ، نامه ها، تلفن ها و نوشته های انتقادی و پیشنهادی افراد عضو سازمان یا بیرون از سازمان ، شركت در جلسات و سمینارها و نشست های مربوط به فعالیت موسسه ، شركت در جلسات مسئولان سازمان، تهیه بریده جراید مربوط به سازمان و حوزه كاری ، افكار سنجی، تهیه و انتشار نشریه داخلی، برقرار ارتباط با نویسندگان و ارباب جراید ودیگر رسانه ها ، جلب همكاری و مساعدت آنان برای نشر مطالب و مقالات مربوط به مؤسسه ، مصاحبه های مطبوعاتی ، نمایشگاه ، مراسم اهدای جوایز، سخنرانی، تنظیم متن آگهی برای انتشار در جراید و دیگر رسانه ها . روابط عمومی با استفاده از موارد فوق می تواند به نحو درست و صحیح در امر بستر سازی در درون سازمان مؤثر واقع شود.
● آیا روابط عمومی ها می توانند نقشی در بستر سازی نظام مشارکت عمومی داشته باشند؟
اكنون كه در سال مشارکت عمومی و همبستگی ملی قرار داریم روابط عمومی ها نقش حساس و كلیدی تری به خود گرفته و باتوجه به وظایفی كه بر آنها مشتمل است روابط عمومی ها می توانند با عمل به وظیفه مشخص قانونی و مدیریتی كه برای استقرار و ابقاء خط ارتباطی دو سویه، درك مشترك و همكاری میان مربوط و سازمان نقش گسترده ای برای تفاهم ، تعامل و نیز پاسخگویی ایجاد نمایند و نیز توجه مدیریت را معطوف به مسایل حاكم بر اهداف و درخواست ها نماید به گونه ای كه آن سازمان یارای حل دشواریها را داشته باشد و به مدیریت كمك كند كه از دگرگونی و تحول بهره گیرد و در كنار
آن به ازای پاسخ دادن به نیازهای مخاطبان به راحتی ادامه حیات دهد و به عنوان یك سیستم هشدار دهنده در كنار روند های آتی سازمان عمل كند.
پس اگر برای روابط عمومی وظایفی چون پاسخ گویی، اطلاع رسانی، فرهنگ سازی ، شكل دهی به افكار عمومی و ارتقای سطح آگاهیهای عمومی در نظر آوریم با انجام صحیح و درست هر یك از آنها به راحتی بخشی از فراگرد بستر سازی نظام پاسخ ده شكل می یابد و حركتی قابل قبول صورت می گیرد.
اگر به نقش روابط عمومی از نظر و بعد اطلاع رسانی و پاسخ گویی توجه كنیم بی شك در شكل دادن شناخت و فرهنگ پاسخ گویی، گروه كثیری از افراد جامعه و سازمانها نقش می یابد و می تواند آنان را از مرحله ای به مرحله دیگر كه همان ارتقاء جامعه است كاملاً سوق دادو اگر وظیفه روابط عمومی را در بسیاری از موارد تغییر نگرش افراد و سازمانها بدانیم در آن صورت ملاحظه خواهیم كرد در توسعه، فرهنگ سازی و ایجاد بستر پاسخگویی ناچار می باید نگرش سازمانها و افراد را تغییر داد و با دگرگونی نگرشها بستر را برای توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی آماده كرد . نگرش از آموزه ها و شناخت سرچشمه می گیرد و با شناخت قابل تغیراست هر چند در این راستا پیچیدگی های فراوانی باشد كه با برنامه مدون و راهبردی به این بستر سازی می توان دست یافت.
لازم به ذكر است روابط عمومی برای رشد وارایه كاركرد مطلوب ، نیازمند بستر مناسبی است .
● درحقیقت آیا روابط عمومی به مثابه چشم و گوش و پیشانی سازمان است و یا روابط عمومی می باید در یك اتاق تنگ و تاریك بنشیند و به هر مراجعه كننده ای پاسخ منفی بدهد؟
به واقع باید برای نقش و وظایف روابط عمومی قانونی برقرار ساخت تا با نظام مند بودن اختیارات و وظایف وشفاف كردن حوزه وظایف در متن قانون بتواند بنا بر آنچه كه بر دوش آنها نهاده اند عمل نمود
و بستری برای پاسخگویی ایجاد نماید و در غیر اینصورت باتوجه به عدم ارائه وظیفه از آن بازخواست نمود.
به كارگیری نیروهای آموزش دیده و متخصص در روابط عمومی ها و شناخت روش ها از دیگر نكاتی است كه می بایست در روند پاسخ گو نمودن روابط عمومی برآن همت گمارد. در نهایت روابط عمومی ها می توانند محل تفاهم و تبادل نظر و ارتباطات درونی و بیرونی باشد و این یعنی افزایش بهره وری و گسترش زمینه های توسعه اقتصادی و اجتماعی .
امید است با عنایت به رهنمودهای مقام معظم رهبری كه سال (۱۳۸۴) را سال مشارکت عمومی و همبستگی ملی نام گذاری نموده اند برآن باشیم تا به واسطه پاسخ دادن به نیازهای مردم و نیز اطلاع رسانی در مورد كاركردهای سازمانها، روابط عمومی ها بتوانند به نقش خطیر خود دست یابند و این نیست مگر با همكاری و تعامل درون سازمانی كه به امید حق با تلاش و مساعی همه دست اندر كاران به بار و بهره وری نشیند.

نویسنده مقاله : غلامرضا دیوسالار

منبع : انجمن روابط عمومی ایران