آماده سازی شیعه برای غیبت

یس از شهادت امام علی بن موسی الرضا – علیه السلام – اندك اندك شیعه به كونه ای یرورش می یافت كه خود و نسلهای بعدی را , مهیای غیبت امام معصوم نموده , و هدایت یذیریش را از قران و نایبان امام , فزونی و توسعه بخشد.
به سخن دیكر شیعه می بایست روح و خرد و قلبش را بیش از ییش , به قران _ میزان اكبر حقیقت و ایین ابراهیمی _ عرضه دارد و كاستی ها و كزی های فكری و كفتاری و رفتارش را تمیز داده و به ویزه در حیات سیاسی و اجتماعی , به ان مرتبه از هوشمندی و موضع شناسی نایل كرددكه بر یایه معیارهای بر كرفته از قران كریم و سنت ییامبر , صراط حق از باطل را تشخیص دهد و دوستان و دشمنان دین و امامت ابراهیمی را در جاده غبار الود مسلك ها و سیاست ها باز شناسد , و سفیانی ها از نفوذ در دل و دماغ وی , نومید كشته و ناكام بماند.
نكاهی به سالهای ییش از غیبت مهدی (عج), یزوهشكر را بدین واقعیت رهنمون می كند كه صف ارایی دیكر عباسیان و علویان , از همان عید فطراشكار كشت كه امام هشتم را از اقامه نماز عید باز داشتند و اكر ییشتر رفته و نیشابور و كرد امدن شیفتكان فهم و بینش دینی و اصحاب اندیشه و علم را در محضر معصوم و بیان حدیث ولایت , (( سلسله الذهب)) را به خاطر داشته باشیم , این نتیجه دست می دهد كه همدلی و انسجام شیعیان , بار دیكر شكل می كرفت و بر وحشت عباسیان می افزود .
تاریخ اسلام حاكی از این است كه فشار سیاسی دستكاه خلافت تنها متوجه خاندان ییامبر بود, نه دیكر مخالفان خلیفه وقت , كه تا قرنها بعد , با خلفا , امیران و شاهان ایرانی , از جمله سلجوقیان , دركیری داشتند.
عباسیان, جنان كه از همان هنكام شكل كیری سیاست فرصت طلبانه شان در دوره ی امویان و مروانیان ییدا بود, به سبب عدم مشروعیت دینی و اجتماعی , تكیه بر مصلحت بینی های سیاسی داشته و از مساله مهدی و مهدویت در میان مسلمانان نزدیك به عصر ییامبر بهره برداری نموده اند, و این همه از نكرانی انان از تكرار سقوط و فرو یاشی خلافت , حكایت داشت.
عباسیان , قیام حسین بن علی _ علیه السلام _ و نقش سریع ان را در برجیده شدن كامروایی امویان , تحلیل كرده و یذیرفته بودند. از این رو امامت امام موسی بن جعفر یكسر در تبعید و حبس سیری كشت و از ان یس ,تبعید توام با احترام فرزند بزركوارش امام رضا _ ع_ به توس و تحمیل ولایت عهدی خلیفه ی عباسی بر وی , و تشكیل محافل مناظره با ارباب ادیان و مذاهب , با شركت ایمه اطهار , به منظور شكست احتمالی اهل بیت در عرصه های فرهنك و نظر , و ازار ها و اهانت به زایران امام حسین در عهد خلیفه متوكل عباسی و ... همه و همه برای ییش كیری از كسترش موج اسلام كرایی و عدالت خواهی هواخواهان فرزندان علی بن ابی طالب در جامعه بزرك مسلمین , به ویزه ایران صورت می كرفت.
از طرفی , زمان ظهور موعود امت ها و نجات بخشی انسانها , نزدیك می شد. رسول اكرم بارها از میلاد مهدی از نسل فاطمه اش خبر داده بود.
جنانكه بارها وصایت و امامت امیر المومنین را خاطر نشان خاص و عام مسلمین نموده بود, و این همه را عالمان , مورخان و محدثان اهل سنت , از دیر باز در كتب خود اورده و نه تنها حاكمان غاصب , كه مردم كوجه و بازار هم می دانسته و باور داشته اند.
كفتنی است كه امامت های متوالی یس از وفات هشتمین معصوم , امام علی بن موسی از سویی كوتاه مدت بوده و از دیكر سو , امامان در جوانی رحلت نموده اند و در این ایام , مانند كذشته ها , فرصت و امكان ارتباط و ملاقات با ایمه اطهار , وجود نداشته است, و اینكه حدیث و معارف جندانی از ان ییشوایان نقل نشده , دلیل بر همان محدود بودن تماسها و كوتاهی دوران
حیات و امامت شان به شمار می اید.
● غیبت
غیبت امام مهدی نخست در زمانی كوتاه صورت كرفت , كه از ان به غیبت صغری یاد می شود و سیس این امر برای زمانی بلند مطرح كشت, كه ان را غیبت كبری می نامند. هر كدام ویزكیهای خود را داردو از شیعیان منتظر , شكیبایی, بینایی و عمل به تكالیف مسلمانی در زندكی فردی و نیز در حوزه ی سیاست و فرهنك و اجتماع را می طلبد.
▪ غیبت صغری
دوران غیبت صغری از سال وفات یازدهمین ییشوای معصوم , امام حسن عسكری اغاز كشت و نزدیك به هفتاد سال ادامه یافت.
انكاه كه امام مهدی (عج) بر ییكر مطهر یدر بزركوارش نماز كزارد. بی درنك از دیده ها نهان كشت و ارتباط و دیدار شیعه, جز در هنكام ضرورت و از طریق افراد مورد اطمینان و امین امكان یذیر نبود.
شیوه نایبان در زمان غیبت صغری ,/ بدین كونه بود كه ایشان , یرسشها و مساله هایی كه شیعیان مطرح می كرده اند را , خدمت امام زمان (ع) می بردند و از ان سو علاوه بر یاسخ ها و رهنمود حضرت , توفیقات ایشان را اورده , و بر دوستداران فرو می خواندند.
تعیین و نصب سفیران یا نایبان خاص در عصر غیبت صغری از سوی امام مهدی (عج) اظهار و اعلام می كشت . هر نایب , ییش از رحلت و یایان یافتن ایام سفارت و نیابت , در حضور شیعیان , به نحوی جانشین یا سفیر و نایب بعدی حضرت را , معرفی می نمود و از انان می خواست كه مسایل خود را با او در میان كزارده و بدین كونه از هدایت امام بهره ور كردند.
به نظر می رسد كه غیبت صغری , به منظور اماده سازی شیعه جهت دوران دشوار و دراز غیبت كبری , عنوان شده , تا انان اندك اندك مهیای حضور در غیبت كشته و مسئولیت های شیعه بودن خویش را به درستی به انجام رسانند. تاملی در رویدادهای ان عصر و یس از ان , فلسفه و لزوم غیبت صغری را به خوبی می نمایاند.
● ییشینه ی تاریخی سیاست و رهبری در اسلام
اسلام , از روز نخست به رهبری و سیاست و سامان بخشی حیات اجتماعی بشر , نظر داشته است . این واقعیت در ایات بعثت خاتم ییامبران و همجنین در سخن و سیره ی نبوی و نیز در كفتار و كردار مجاهدین نخستین اسلام , جنان اشكار كشته است كه جایی برای هیج كونه انكار و تردید , در ذهن و دل مسلمانان به خصوص یزوهشكران , باقی نكذاشته است. اینك , اشاره هایی بدان خواهیم داشت تا زمینه كفتكو , ییرامون رهبری و سیاست در عصر غیبت مهدی موعود , فراهم اید. یس از ییامبر , هربا اینكه میان مسلمانان شكاف افتاد و برخی , امامت و وصایت را , كه شاخص ایین و مكتب ییامبران ابراهیمی به شمار می اید , نادیده انكاشتند و خلافت و شورای خواص را , طریق صلاح و فلاح مسلمانان ینداشتند, ولی نمی توان كسی و كسانی را یافت كه اسلام را مخالف جهاد, سیاست , اجتماع و هدایت دینی ان , دانسته و زندكی سیاسی و اجتماعی مسلمانان را مغایر با زندكی عبادی و معنوی انان به شمار اورد: مكر خوارج خشك مغز و تنك نظر و تبه كار , كه حرج و مرج طلبی را بر نظم و تقوا و قانون كرایی ترجیح می دادند و با نفی حكومت و نظام سیاسی, راه ییدایش خودكامكان را هموار می نمودند.
قیامهای كه از سوی شیعیان و علویان , یس از شهادت امام حسین_علیه السلام_ و یاران وفادارش در عراق به وقوع ییوست و نیز جنبش های شیعی ایرانیان از جمله سر بداران خراسان در برابر تجاوز ها و ظلم های بیكانكان (مغول) , و همجنین نهضت های ضد استبدادی و ضد استعماری در عصر قاجار و یس از كودتای انكلیسی رضاخانی تا ییروزی انقلاب و تاسیس جمهوری
اسلامی , كه اكنده از شور و شعور دینی و ملی رهروان علی بن ابی طالب _علیه السلام_ است , همه و همه نمایشكر ییوند دین و سیاست در نزد شیعه بوده و زرفای باورهای شیعی را نشان می دهد, كه از قران و سنت ییامبر , الهام كرفته است , و همین كونه استقلال طلبی شیعیان در عراق و اصولا حركت های سیاسی و نظامی برادران اهل سنت در جهان اسلام , از جمله در افریقا , نمایانكر كسترش حماسه طلبی شیعه ی علوی و ارمان خواهی سیاسی وی است , كه در قرنهای كذشته , استعمار كران و دست نشاندكان استبداد ییش انان را سراسیمه ساخت.
از این رو , در سیاسی و اجتماعی بودن حیات و اندیشه ی شیعه , هیج تردیدی روا نیست, و به لحاظ تكلیف و اقدام , هیج تفاوتی میان عصر حظور امام معصوم و عصر غیبت او , وجود ندارد.
فلسفه ی سیاسی و اجتماعی شیعه یس از غیبت مهدی (عج) همان است كه در دوران امامت امامان قبل از او بود. عدالت خواهی و طلب ازادی از بند های كفر و شرك و سیاست شیطانی و منفعت طلبانه ی زور مندان و زر اندوزان , همجنان روح زندكی و نمودار ایمان و اسلام و شیعه , شناخته می شود.
● انتظار و منتظر
انتظار شیعه , انتظار سیاسی , اجتماعی و نیز انتطار معنوی است . به سخنی دیكر, شیعه ی علوی منتظر است: منتظر عدل, منتظر ازادی و نجات , منتظر معنویت و فضای مطلوب ایمان و عمل صالح . بدین كونه , شیعه ی اكاه و دلیر , منتظر جامعه و جهانی است كه به انسان , به نیاز های انسان , به كمال و سعادت انسان, اهمیت میدهدو جاده ای كه فطرت و خرد وی , ییش روی او كشوده است را هموار و هموارتر می سازد.
شیعه ی مهدی (عج) , منتظر طرحی دیكر از حكومت و رهبری مردمان است كه رستكاری و روشنایی انسان , حرف اول و اخر ان به شمار اید. جنین انتظاری بی شك شعور بالای دینی , سیاسی و اقدام مستمر در یهنه ی عمل به خواسته های قران, ییامبر و امام را می طلبد.
● نبوت, امامت و نصرت
بدین سان , به ضرورت شناخت امام , به ویزه امام معصوم موعود یی می بریم. بلی شیعه ی منتظر تا نداند و نشناسد كه منتظر كدام امام است و كدامین رهبری را خواهان است , بی كمان نمی تواند در راستای انقلاب بزرك و فرا كیر مهدی (عج) حركت كند و مسئولیت یذیری خویش را نشان دهد. باری انتظار مهدی (عج) , انتظار یك فرد نیست, انتظار نجات یك فرقه و یك ملت نیست , كه انتظار یك هدایت است: یك جریان , یك صراط , یك كلمه كه از یكاه تاریخ , ییوسته دل و دیده ی بشر را به خود مشغول داشته و وجدانهای بیدار و جستجوكر فضیلت و عدالت را مخاطب خویش بر كرفته و جشم به راه یاری و اقدام یاكباختكان هر زمان و هر مكان دوخته است.
هر ییامبری , با بیان توحید و یكتا كرایی در عبادت, و كفر ورزیدن به طاقوت ها , راه خویش را نموده است و هر امامی از امامان معصوم با توجه به شرایط خاصی كه در دوران حیات و امامت یس از رسول اكرم داشته اند در زمان كوتاه یا بلند , در عرصه های فكری , فرهنكی , اجتماعی و سیاسی , تا انجا كه امكان تبیین مكتب و اقدام در جهت حفظ اصالت ها و حقیقتهای دین حق بوده , همان صراط ییامبران را كه صراط مستقیم نامیده شده است, را ییموده است.
جنان كه در كلام جاودانه ی حسین بن علی (ع) و یرسش و یاسخ مسیح و حواریون یاد شد, ییامبران و امامان معصوم شیعه برای نیل به توحید و ایمان , كه تضمین كننده ی حیات طیبه ی انسانی است و به ویزه برای تشكیل جامعه و نظتم تامین كنندهی ازادی , عدالت و معنویت , مساله ی نصرت را مطرح كرده اند.
نصرت , جلوه بارز تبعیت است . به عبارت دیكر ییروی صادقانه و اكاهانه از ییامبران و امامان معصوم شیعه در یاری رساندن به انان , در باز افرینی حماسه ها و شكل كیری نظام سیاسی _ توحیدی اشكار می كردد. از این رو, هر كس كه برنخیزد و دست همراهی و یاری به سوی ییامبر یا امام عصر خویش نكشاید و او را در برابر طاقوت یكه و تنها كذارد. دروغ كویی لاف زن بیش نیست.

منبع : سازمان آموزش و پرورش استان خراسان