بانکداری مجازی در عصر چهارم

موج چهارم شكل توسعه یافته عصر اطلاعات و دانش است كه طی آن دیگر مشكل عمده بشر در زمینه تامین معاش، تهیه ابزار و دسترسی به دانش و اطلاعات حل خواهد شد و نیاز به تغییر و تحول بزرگ‌تری در جامعه پدید خواهد آمد. با شروع موج چهارم،‌ بشر عصر نوینی را آغاز خواهد كرد كه اكثر امور در جوامع به صورت مجازی و غیر‌فیزیكی انجام می‌شود. در عصر مجازی تمام اموری كه امروزه با پسوند‌های الكترونیكی مطرح می‌شوند، پسوند مجازی می‌گیرند. مثلا بانكداری مجازی جانشین بانكداری الكترونیكی و پول مجازی جانشین پول الكترونیكی خواهد شد و موضوعاتی نظیر بازرگانی مجازی و در نهایت دولت مجازی گسترش خواهند یافت. با این تعریف بانكداری مجازی به عنوان فرزند بانكداری الكترونیكی شناخته می‌شود و با تحقق آن تحول شگرفی در عملیات بانكداری به وجود می‌آید تا جایی كه برخی نسبت به احتمال حذف بانكداری از صحنه جامعه هشدار می‌دهند. با این استدلال در موج چهارم نیازی به واسطه‌ها نیست و خریداران و فروشندگان در بازارهای مختلف می‌توانند به طور مستقیم با هم در ارتباط باشند. البته امكان بقا و ادامه حیات بانك‌ها در دنیای مجازی وجود خواهد داشت.
بقا و تداوم حیات بانك‌های مشهور به این امر بستگی دارد كه بتوانند خدمات مربوطه را با روشی بسیار كارا ارائه دهند و همواره خود را با شرایط جدید سازگار كنند یا خدمات مالی غیر‌بانكی جدیدی را ارائه دهند. در حالی كه امكان دارد ساختار ساختمان‌های مالی به گونه‌ای تغییر یابد كه فعالیت سنتی بانك‌ها به صورت یكی از چند خدمات مربوط درآید ولی نقشی را كه كاركنان بانك‌ها ایفا كنند، سیر تكاملی می‌پیماید. بانك‌ها برای اینكه بتوانند در بازار مالی از مزیت رقابتی بهره‌مند شوند و این مزیت را حفظ كنند باید همواره نقش سنتی «واسطه‌گری» را تغییر دهند. خود را با شرایط جدید سازگار كنند و فناوری‌های جدید را بپذیرند.
اگر مردم تاكنون قسط پول خود را در بانك‌ها ذخیره می‌كردند، استفاده از بانك‌های مجازی باعث ذخیره شدن وقت آنان نیز خواهد شد. وقت و زمان ارزشمند‌ترین دارایی انسان است كه در عمر كوتاه انسان در كره خاكی به هیچ وجه قابل بازگشت نیست.
بسیاری معتقدند كه ورود به دنیای مجازی، توجه به مذهب، صداقت و ارزش‌ها را ترویج می‌كند و آرامش را به جامعه مدرنیزه امروزی بازمی‌گرداند. این گروه همچنین معتقدند، بانكداری مجازی مشكلاتی نظیر مسافرت‌های درون و برون‌شهری و هزینه‌های مربوطه را به شدت كاهش می‌دهد و تكامل بانكداری مجازی باعث رونق تجارت مجازی و در نهایت باعث شكوفایی موج چهارم می‌شود.
برخی از كارشناسان معتقدند كه در ایران، ما هنوز در موج دوم قرار داریم. اگر از این نظریه افراطی بگذریم، باید این واقعیت را بپذیریم كه در گذر از موج سوم عصر دانش و اطلاعات، هنوز تا رسیدن به دنیای مجازی راه سختی پیش رو داریم. زیرا رشد تجارت الكترونیكی در دنیا بالغ بر ۴۵ درصد بوده و در كشور‌هایی مانند آمریكا و اروپا و حتی امارات عربی متحده رشد تجارت الكترونیكی سه برابر رشد اقتصادی بوده است، در حالی كه سهم ایران در تجارت الكترونیكی در دنیا حدود ۵ درصد است.
البته امروزه شاهد تحركاتی در زمینه بانكداری الكترونیكی و حركت به سمت بانكداری مجازی نظیر خرید و فروش سهام، پرداخت قبوض آب و برق از طریق اینترنت، ایجاد شركت‌های الكترونیكی در دانشگاه و... هستیم.

منبع : روزنامه تهران امروز