آرامش مجازی یا ناامنی مجازی

از دور، اینترنت شبیه یک ابزار دلخواه به‌نظر می‌آید که هر‌کس هر‌طور که می‌خواهد آن را به کار می‌برد. این استفاده‌ها در زمینه‌های مختلف صورت می‌گیرد و در عین اینکه نیازهای مختلف زندگی روزمره مردم را مرتفع می‌سازد، در یک فضای مجازی کلی و گسترده انجام می‌شود. بازیگران این عرصه از سواد رسانه‌ای فوق‌العاده بالا‌یی برخوردارند و با اینترنت بزرگ شده‌اند. هر یک از این بازیگران می‌توانند نفشه ویژه خود را برای حاکمیت اینترنت طراحی کنند.
‌چنانچه‌ اینترنت‌ در آینده‌ به‌ کانون‌ جهانی‌ دادوستد تبدیل‌ شود، آنگاه‌ چه‌ سرنوشتی‌ در انتظار میلیون‌ها نفری‌ خواهد بود که‌ اتصال‌ به‌ اینترنت‌ برای‌ آنان‌ امکان‌پذیر نیست؟ شاید هرگز نتوانیم‌ پاسخ‌ این‌ سوال‌ را به ‌دست‌ آوریم. ‌
دگرگونی‌ یک‌ شبکه‌ اسرارآمیز دولتی‌ و نفوذ آن در سیستم‌ ارتباطات‌ جهانی و تبادل‌ اطلا‌عات‌ و بازارهای‌ تجاری، اینترنت‌ را به‌عنوان‌ سرچشمه‌ و مظهر شکافی‌ عظیم‌ بین‌ کشورهای‌ صنعتی‌ و در حال‌ توسعه‌ مطرح‌ ساخته‌ است. اصطلا‌ح‌ <شکاف‌ دیجیتالی> صورت‌ مختصر و کوتاه‌شده‌ای‌ برای‌ بیان‌ نابرابری‌های‌ بین‌المللی‌ در زمینه‌ دسترسی‌ به‌ فناوری‌ اطلا‌عات‌ و ارتباطات‌ تلقی‌ می‌شود. به‌عبارت‌ دیگر می‌توان‌ گفت‌، تا اندازه‌ای‌ شکاف‌ مذکور نشانه‌ای‌ از تهدید قدرت‌های‌ نیرومندی‌ است‌ که‌ جهان‌ را در قرن‌ بیست ‌و یکم‌ به‌ پاره‌های‌ نابرابر از نظر دسترسی به‌ اطلا‌عات‌ تقسیم‌ می‌کنند. برخی‌ استدلا‌ل‌ می‌کنند نیروهای‌ مذکور موجب‌ شده‌اند اغلب‌ ملل‌ جهان‌ در دام‌ عقب‌ماندگی‌ دائمی‌ گرفتار شوند. همچنین‌ کشمکش‌ها و درگیری‌های‌ منطقه‌ای‌ می‌تواند روحیه‌ هر ملتی‌ را تضعیف‌ کرده‌ و دچار گرفتاری‌های‌ فراوان‌ کند.
‌هرچند شواهدی‌ دال‌ بر نقض‌ عملکرد جهانی‌ در خصوص‌ دسترسی‌ به‌ فناوری‌ اطلا‌عات‌ و ارتباطات‌ وجود دارد، اما برخی‌ ناظران‌ از اینترنت‌ به‌عنوان‌ عامل‌ بالقوه‌ای‌ برای‌ نجات‌ مردم‌ عقب‌مانده‌ جهان‌ نام‌ می‌برند. این‌ قبیل‌ ناظران‌ خوشبین‌ استدلا‌ل‌ می‌کنند، شیوه‌ اقتصاد جهانی‌ به‌گونه‌ای‌ تغییر یافته‌ که‌ باعث‌ ایجاد فرصت‌های‌ جدیدی‌ برای‌ تولید ثروت‌ شده است. اما برای‌ بهره‌برداری‌ از فرصت‌های‌ مذکور چاره‌ای‌ جز استفاده‌ از شبکه‌ جهانی‌ اینترنت‌ وجود ندارد.
ارتباط‌ با شبکه‌ جهانی‌ اینترنت‌ در اغلب‌ مناطق‌ جهان‌ کاری‌ بس‌ دشوار است. در حالی‌ که‌ ساکنان‌ نیویورک‌ در اندیشه‌ ارتقای سیستم‌ ارتباط‌ با اینترنت‌ از طریق‌ تلفن‌های‌ مبتنی به‌ سیستم‌ پهن‌باند هستند، بیشتر ساکنان‌ کشورهای‌ در حال‌ توسعه‌ هرگز صدای‌ بوق‌ آزاد تلفن‌ را نشنیده‌اند؛ چه‌ برسد به‌ اینکه‌ از ماوس‌ یا موتور جست‌وجوگر اینترنتی‌ استفاده‌ کنند. ‌دسترسی‌ میلیون‌ها نفر از ساکنان‌ کشورهای‌ یادشده‌ به‌ اینترنت می‌تواند به‌ طرق‌ مختلف‌ موجب‌ بهبود زندگی‌ آنان‌ شود اما به‌نظر می‌رسد تحقق‌ این‌ امر کار‌ دشوار و طاقت‌فرسایی باشد. ‌با این‌ همه، تعداد کسانی‌ که‌ این‌ چالش‌ را پذیرفته‌اند روزبه‌روز در حال‌ افزایش‌ است.
این‌ کارآفرینان‌ فعال‌ برای‌ پیشبرد اهدافشان‌ که‌ مبتنی‌ بر عدالت‌ و انصاف‌ در زمینه‌ برنامه‌های‌ جهانی‌ گسترش‌ قدرت‌ استفاده‌ از اینترنت‌ برای‌ تمامی‌ ملل‌ دنیا است، از هیچ‌گونه‌ کمک‌ مالی‌ و حمایت‌ معنوی‌ مضایقه‌ ندارند. اما با این‌حال‌ هیچ‌یک‌ از افراد مذکور‌ توقع‌ ایجاد یک‌ مدینه‌ فاضله‌ را نیز در سر نمی‌پرورانند. در بیشتر موارد اقدامات‌ انجام‌ شده‌ هیچ‌گونه‌ سود مادی‌ برای‌ آنها دربر ندارد؛ آنها فقط‌ به‌ تحقق‌ اهداف خود می‌اندیشند.
● آینده اینترنت
صدها کارشناس و متخصصی که در زمینه اینترنت و راه‌اندازی شبکه‌های اینترنتی فعالیت دارند دور هم گرد آمدند و با بررسی‌های خود روی ۷۴۲ نفر که از کشورهای مختلف جمع شده بودند،‌ سعی کردند تاثیر اینترنت را در زندگی اجتماعی،‌ اقتصادی و سیاسی جوامع در سال ۲۰۲۰ پیش‌بینی کنند. این مطالعات در زمینه‌های مختلف انجام شد و هر کدام از این بخش‌ها نتایج قابل ملا‌حظه‌ای را به‌دنبال داشت که در زیر آنها را مرور می‌کنیم:
▪ توسعه شبکه جهانی:‌ بسیاری از مردم معتقدند تا پایان دهه دوم از هزاره سوم میلا‌دی به راحتی می‌توانند با پرداخت هزینه‌ای بسیار اندک، از خطوط پرسرعت اینترنت استفاده کنند. این ابزار به همه کمک خواهد کرد تا رقابت‌های بین‌المللی خود را با موفقیت به پایان برسانند و بتوانند با ایجاد فرصت‌های فراوان برای خود، سود اقتصادی بیشتری به‌دست آورند. تعداد کمی از افراد همچنان با تردید به آینده اینترنت نگاه می‌کنند و معتقدند سیاستگذاری‌های کلا‌ن ممکن است نتایج خوبی را در توسعه همه‌جانبه اینترنت برجای نگذارد و باعث شود منافعی که آنها هم‌اکنون از اینترنت به‌دست می‌آورند، به‌خطر بیفتد.
▪ کنترل آینده فناوری به وسیله انسان‌ها: بسیاری از شرکت‌کنندگان در این بررسی معتقدند تا سال ۲۰۲۰ میلا‌دی کنترل فناوری همچنان در دستان توانمند انسان‌ها باقی خواهد ماند. در این میان برخی نگران آن هستند که پیشرفت‌های علمی و تحقیقاتی ممکن است منجر به ساخت ماشین‌هایی شود که دیگر انسان نتواند آنها را کنترل کند. در این میان برخی افراد هم می‌گویند، کسانی که کنترل و هدایت فناوری را به عهده دارند، ممکن است این کار را به صورت نادرست انجام دهند و باعث بروز خسارات فراوانی شوند.
▪ شفافیت‌سازی و پنهان‌کاری: امروزه مشخص شده است که افراد با اعلا‌م اطلا‌عات بیشتر در مورد خود مزایای فراوانی را به‌دست می‌آورند و به همین خاطر سعی می‌کنند کمتر به پنهانکاری یا انتشار اطلا‌عات نادرست درست بزنند. آن دسته از افرادی که در این مطالعات شرکت کرده بودند، نظرات خود را در مورد تاثیر اینترنت برای بهبود وضعیت زندگی در جهان تا سال ۲۰۲۰ اعلا‌م کردند و در پایان مشخص شد، ۴۶ درصد مردم معتقدند شفاف‌سازی اطلا‌عات از سوی مردم، سازمان‌ها و مراکز مسوول می‌تواند نتایج بهتری برای ارتقای سطح کیفی زندگی تا سال ۲۰۲۰ برجای بگذارد که البته ۴۹ درصد هم با این گفته‌ها مخالف بوده‌اند.
▪ تاثیر اینترنت در بروز جنگ و خشونت: اگرچه مسوولا‌ن می‌کوشند اینترنت و مزایای آن را به صورت عادلا‌نه بین همه مردم تقسیم کنند اما تعداد قابل توجهی از شرکت‌کنندگان در این بررسی معتقدند تا سال ۲۰۲۰ همچنان بخش زیادی از مردم به شبکه جهانی اینترنت دسترسی نخواهند داشت که مهم‌ترین عامل به‌وجود آورنده این امر مشکلا‌ت اقتصادی است. گفته می‌شود،‌ وجود تفاوت‌های فرهنگی، عدم تطابق برخی جوامع با ساختارهای مدرن زندگی و ادامه یافتن جرم و جنایت در بعضی کشورهای دنیا باعث می‌شود تا همه مردم نتوانند به اینترنت دسترسی داشته باشند. در حالی که بسیاری از مردم براین باورند که اینترنت و فضاهای مجازی موجبات جنایات و خشونت‌ها را بیشتر می‌کند،‌ برخی دیگر می‌گویند که اختلا‌فات بین مذهب‌ها، مشکلا‌ت اقتصادی و سیاسی مهم‌ترین عواملی هستند که درگیری‌ها و نزاع‌های سال ۲۰۲۰ را باعث می‌شوند.
▪ معتادان اینترنتی: بسیاری از کسانی که امکان اتصال به اینترنت برای آنها وجود دارد، تا سال ۲۰۲۰ زمان بیشتری را به استفاده از اینترنت اختصاص می‌دهند تا از این طریق بتوانند به کسب مهارت و حرفه به‌خصوصی بپردازند. این امر که علا‌وه بر افزایش ارتباطات میان‌فردی میزان تولید محصولا‌ت مختلف را بالا‌ می‌برد، باعث خواهد شد معتادان اینترنتی هم به‌وجود آیند و مشکلا‌ت فراوانی را ایجاد کنند.
▪ زبان رسمی اینترنت: کاربران همچنان معتقدند تا پایان دهه دوم از هزاره سوم میلا‌دی زبان انگلیسی باید زبان رسمی اینترنت محسوب شود تا مردم با هر زبان و فرهنگی که هستند به سادگی بتوانند با این جامعه مجازی ارتباط برقرار کنند. بسیاری از مردم براین باورند که تفاوت میان زبان‌ها در آینده مشکلا‌تی را برای اینترنت به وجود نخواهد آورد و این در حالی است که بیشتر کاربران جهانی برای تطابق خود با دنیای اینترنت می‌کوشند زبان انگلیسی را بیاموزند.
● اینترنت ‌II
فناوری امروز اینترنت با مشکلا‌ت متعددی مواجه است و موانع زیادی در سر راه توسعه سیستم فعلی وجود دارد. بسیاری از کاربران دارای ارتباطات ‌ Dial up کند هستند و گفته می‌شود که آدرس‌های اینترنت اکنون رو به اتمام است. قابلیت‌های اینترنت‌II که در سال ۱۹۹۸ معرفی شد، اولین قدم در تجربه اینترنت نسل بعد است. این پدیده حاصل تلا‌ش دسته‌جمعی دولت آمریکا، دانشکده‌ها و دانشگاه‌ها بوده و شرکت‌های خصوصی مانند لوسنت، سیسکو و لورتل نیز در آن دخیل بوده‌اند.
اینترنت کنونی از پروتکل ‌ ۴IPv استفاده می‌کند که بیش از ۲۰ سال عمر دارد و به عقیده بسیاری از کارشناسان، این پروتکل به آخر عمر خود رسیده است. یک مشکل عمده، تعداد محدود آدرس‌های ‌ ۴IPv جهت پشتیبانی از اینترنت کنونی و اینترنت آینده است. پدیده اینترنت ‌II یا ‌Grid Technology پدیده‌ای است که به‌عنوان جایگزین اینترنت در جهان غرب شناخته شده و کشورهای پیشرفته آن را به‌عنوان بزرگ‌ترین اتفاق در ۲۰ سال گذشته شناخته‌اند. اینترنت ‌II با برخورداری از بهترین و سریع‌ترین امکانات جست‌وجو، ‌سرعت بسیار بالا‌ و داشتن امکانات قوی برای هر نوع تحقیق جایگزین به‌حق اینترنت در ۵ سال آینده پیش‌بینی شده است. فناوری ‌ Grid مجموعه‌ای از نرم‌افزار‌ها، سخت‌افزار‌ها و جریان‌های اطلا‌ع‌رسانی است که به کاربر کمک می‌کند از بانک‌های اطلا‌عاتی پراکنده استفاده کامل و همزمان داشته باشد. از سال ۱۹۹۶ اینترنت ‌II ارتباطات بسیار سریعی را برای دانشکده‌ها فراهم کرد که هدف آن توسعه کاربردهای پیشرفت فناوری‌های وابسته به شبکه، ایجاد اینترنت آینده و ایجاد ارتباطی قوی و پر‌سرعت بین مراکز آموزشی، صنعتی و دولتی بود. در حال حاضر ایجاد قابلیت عظیم شبکه‌ای جهت پژوهش و توسعه، امکان آزمودن محصولا‌ت فیبری و روتر‌ها و ایجاد سرویس‌های جدید شبکه و نرم‌افزارهای مربوط به اینترنت استاندارد مهم‌ترین اهدافی هستند که ‌اینترنت ‌II به واسطه آن راه‌اندازی شده است.
تفاوت اصلی بین اینترنت استاندارد و اینترنت ‌II در تعداد کاربران آنها است. شبکه امروزی اینترنت ‌II دارای سه میلیون کاربر است و در مقابل اینترنت استاندارد از صدها میلیون کاربر پشتیبانی می‌کند. حداقل سرعت ارتباط اینترنت ‌II معادل ۱۵۵ مگا‌بیت بر ثانیه است. اینترنت استاندارد در مقابل فناوری ‌ Grid از لحاظ یافتن اطلا‌عات و جست‌وجو منبعی سطحی محسوب می‌شود، در حالی که ‌ Grid توانایی جست‌وجو تا آخرین رده رشته‌ها را به شکل کاملا‌ عمیق دارد. از طریق ‌ Grid می‌توان تعداد زیادی از بانک‌های اطلا‌عاتی را در یک لحظه به شکل عمیق جست‌وجو کرد و نتیجه را به جای اطلا‌عات به صورت دانش و مدیریت علمی تهیه کرد و بهترین مسیرها را نشان داد. استفاده از اینترنت استاندارد تنها از قدرت پردازش کامپیوتر شخص برخوردار است.
برخی کاربردهای تجربی قابل انجام با استفاده از فناوری اینترنت ‌II شامل موارد زیر می‌شوند: ‌
▪ پزشکی: تصویربرداری سه‌بعدی از مغز و معاینه تخصصی پزشکی از راه دور.
▪ فناوری‌های سرگرمی: ارائه تصاویر ویدیویی پیشرفته دیجیتال به‌صورت ارتباط دوطرفه.
▪ آموزش از راه دور: ایجاد امکانات آموزشی زیاد بین دو موسسه به لحاظ جغرافیایی دور از هم و کنش متقابل بین دانشجویان و اساتید.
▪ اخترشناسی: کنترل تلسکوپ از راه دور و مشاهده اطلا‌عات دریافت شده از طریق تلسکوپ.
به‌طور کلی ارتباط دوطرفه از راه دور یکی از ویژگی‌های کلیدی اینترنت ‌II است و این ابزار را به یک رسانه آموزشی بسیار قدرتمند تبدیل می‌کند و برای سازمان‌ها و موسسات تحقیقاتی، سازمان‌های انرژی اتمی، بخش‌های مرتبط با فیزیک، شیمی و زیست‌شناسی بسیار کارآیی دارد. ‌
● اعتیاد اینترنتی
از آنجایی که ورود به هزاره سوم میزان دسترسی مردم به اینترنت را چند برابر افزایش داد و بر این اساس پیش‌بینی می‌کنند که تعداد کاربران اینترنتی در سال ۲۰۲۰ تا چندین برابر نسبت به آمارهای کنونی افزایش می‌یابد، کارشناسان از هم‌اکنون نگران مشکلی به نام اعتیاد اینترنتی هستند. این اختلا‌ل که هم‌اکنون خود را در حجم کوچک‌تری نمایان کرده است، تا آن زمان می‌تواند نتایج زیانباری را به‌دنبال داشته باشد. نشانه‌های اعتیاد به اینترنت ممکن است همیشه در اولین مصاحبه درمانی خود را بروز ندهند. از این رو مهم است که درمان‌کنندگان به‌طور مستمر برای تشخیص اعتیاد به اینترنت افراد را معاینه کنند. اعتیاد به اینترنت ممکن است نوعی عکس‌العمل و یا واکنش باشد که محرک آن را یک وضعیت ناخوشایند در زندگی فرد تشکیل دهد. خواستگاه‌های اعتیاد به اینترنت را می‌توان در چهار محرک یافت که باید مورد تشخیص قرار گیرند. این چهار محرک شامل کاربردها، احساسات، شناخت‌ها و حوادث زندگی می‌شوند. به‌طور کلی اینترنت اصطلا‌حی است که کاربردهای زیادی را به‌صورت آنلا‌ین دربر می‌گیرد که از جمله آنها می‌توان به شبکه گسترده جهانی، تالا‌رهای گفت‌وگو، بازی‌های دو‌سویه )interactive( ، گروه‌های خبری و موتور‌های جست‌وجوگر اشاره کرد. معمولا‌ معتادان اینترنتی به یکی از موارد یاد شده اعتیاد پیدا می‌کنند و همان مورد، محرکی می‌شود تا افراد از اینترنت به صورت افراطی استفاده کنند.

میثم لطفی

منبع : روزنامه اعتماد ملی