سایه بحران مالی بر جنگ عراق‌

جان مک‌کین، نامزد حزب جمهوریخواه در انتخابات ریاست‌جمهوری ۴ نوامبر آمریکا در تمامی سخنان خود وعده باراک اوباما، رقیب دموکرات خود برای خارج کردن نیروهای آمریکایی از عراق طی ۱۶ ماه پس از به دست گرفتن قدرت را به باد تمسخر گرفته است.
مک‌کین درست برعکس اوباما تا این مقطع حاضر به تعیین زمانی مشخص برای فراخوان نیروها نشده و تاکید دارد تن دادن به این مساله به منزله مغلوب شدن در جنگ خواهد بود و در مقابل معتقد است نیروهای آمریکایی وقتی پیروزی در جنگ عراق قطعی شد باید به خانه باز ‌گردند.
آخرین مناظره مک‌کین و اوباما پنجشنبه گذشته و پس از انتشار خبرهایی در مورد پیشرفت در مذاکرات هیات‌های آمریکایی و عراقی پیرامون توافقنامه امنیتی برگزار شد. نکته جالب در مورد پیش‌نویس جدید توافقنامه این است که در متن آن در واقع زمانی برای خروج نیروهای آمریکایی از عراق تعیین شده است.
طرف آمریکایی با توجه به اصرار و پافشاری عراقی‌ها پذیرفت که سال ۲۰۱۱ به عنوان زمان خروج آمریکایی‌ها از عراق تعیین شود. اگرچه این تاریخ خیلی دیرتر از ۱۶ ماه مورد نظر اوباما است اما به هر حال مقاومت عراقی‌ها عاقبت باعث شد دولت جورج بوش، رئیس‌جمهور آمریکا به تعیین زمان برای فراخوان نیروها از عراق تن دهد.
این طرح همچنین ارتش آمریکا را ملزم می‌کند تا تابستان آینده سربازان خود را از خیابان‌های عراق خارج کند و حق بازداشت نامحدود و بدون حکم قضایی شهروندان عراقی توسط نظامیان آمریکایی را ملغی می‌کند.
مباحثی پیرامون توافقنامه امنیتی این نکته را کاملا مشهود ساخت که جنگ عراق در حال نزدیک شدن به فاز نهایی خود است. این مساله الزاما به خاطر این نیست که آمریکا در عراق در دستیابی به پیروزی نهایی آنچنان که مک‌کین می‌گوید، است.
اگرچه خشونت‌ها به پایین‌ترین سطح پس از سال ۲۰۰۴ میلادی رسیده اما به اعتقاد تحلیلگران اطلاعاتی آمریکا طرح افزایش نیرو ‌ (Surge)تنها یکی از عوامل کاهش ناآرامی‌ها در عراق بوده و مولفه‌های دیگر حذف عوامل بروز خشونت چون اعلام آتش‌بس سپاه صدر جنبش صدر و تشکیل شوراهای بیداری در مناطق شهرنشین برای سرکوب القاعده هم درکاهش خشونت‌ها بی‌‌تاثیر نبوده است.
نوعی عدم اطمینان و بی‌‌اعتمادی عمیق‌ بین شوراهای بیداری و دولت شیعی مالکی وجود دارد. دولت آمریکا به هنگام تشکیل شوراهای بیداری وعده داده بود اعضای ین شوراها به حقوق‌بگیران دولتی تبدیل شوند و با واگذاری مسوولیت پرداخت مقرری اعضای این گروه‌ها به دولت مالکی گمان می‌رود تنش‌ها افزایش پیدا کند.
به نظر می‌رسد آینده حضور نیروهای آمریکایی در عراق را نه شرایط در این کشور که تحولات عرصه بین‌المللی تعیین کند. از یک وجه آرامش شکننده عراق با افزایش خشونت‌ها در افغانستان همزمان شد‌ که فشارها بر کاخ سفید برای اعزام نیروهای تازه نفس به افغانستان برای مهار طالبان را دوچندان کرده است. اعزام نیروهای تازه به افغانستان مستلزم خارج کردن نیروهای مستقر در عراق است.
علاوه بر آن بحران مالی جهانی که ممکن است‌منجر به بروز رکورد منجر شود و تحمل بار مالی جنگ عراق را برای کاخ سفید دشوارتر می‌کند را هم باید مدنظر داشت. دو جنگ عراق و افغانستان‌ تنها در سال ۲۰۰۸ میلادی نزدیک به ۲۰۰‌میلیارد دلار بار مالی برای آمریکا به ارمغان می‌آورند.
این در حالی است که آمریکا برای مقابله با بحران مالی باید صدها میلیارد دلار به بازارهای مالی خود تزریق کند تا مانع از فروپاشی آنها شود.
یک سال قبل بود که اداره بودجه کنگره هزینه دو جنگ عراق و افغانستان حد فاصل سال‌‌های ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۷ را در حدود ۲ هزار میلیارد دلار بر آورد کرد که البته با توجه به این که این بودجه باپول‌های استقراضی تامین شود ۷۰۵ میلیارد دلار بهره متعلقه بر آن را هم باید مد نظر داشت.
با وجود بحران مالی آمریکا فشار بر کاخ سفید برای بستن پرونده جنگ در عراق و حتی افغانستان افزایش می‌یابد و به احتمال زیاد سرنوشت این دو جنگ در وال استریت و نه میدان جنگ رقم خواهد خورد.

منبع : روزنامه جام‌جم