شدت زمین لرزه

در هنگام وقوع زلزله بارها با كلمه مقیاس ریشتر مواجه میشویم. شاید كلمه مقیاس مركالی هم به گوشتان رسیده باشد. هر چند كه كمتر مورد استفاده قرار میگیرد. این دو مقیاس قدرت یك زلزله را از دو جنبه مختلف بیان كنند. از مقیاس ریشتر برای بیان بزرگی یك زمین لرزه یعنی مقدار انرژی آزاد شده طی یك زمین لرزه استفاده میشود.
● مقیاس ریشتر
اطلاعات مورد نیاز برای محاسبه بزرگی زمین لرزه را از لرزه نگار به دست میآورند. مقیاس ریشتر لگاریتمی است یعنی افزایش یك واحد در مقیاس ریشتر نشان دهنده افزایش ده واحدی در دامنه موج است. به عبارت دیگر دامنه موج در زلزله ۶ ریشتری ده برابر دامنه موج زلزله ۵ ریشتری است و دامنه موج ۷ ریشتر ۱۰۰ برابر زلزله ۵ ریشتری است. مقدار انرژی آزاد شده در زلزله ۶ ریشتری ۷.۲۱ برابر زلزله ۵ ریشتری است.
● بزرگترین زلزله ثبت شده
بزرگترین زلزله ثبت شده ۹.۵ ریشتر شدت داشت، هرچند كه مطمئناً زلزله‌های شدیدتری در تاریخ طولانی زمین روی داده است. عمده زلزله‌هایی كه روی میدهد كمتر از ۳ ریشتر قدرت دارند. زمین لرزه هایی كه كمتر از ۴ ریشتر شدت داشته باشند، نمیتوانند ویرانیهای چندانی به بار آورند. زلزله هایی كه ۷ ریشتر یا بیشتر قدرت داشته باشند، زلزله های شدیدی محسوب میشوند. مقیاس ریشتر فقط یكی از عواملی است كه تبعات یك زلزله را بیان میكند.
● قدرت زلزله
قدرت تخریبی یك زلزله علاوه بر قدرت آن به ساختار زمین در منطقه مورد نظر و طراحی و مكان سازه‌های ساخت بشر بستگی دارد. میزان ویرانیهای به بار آمده را معمولاً با مقیاس مركالی بیان میكنند. دانشمندان میتوانند درجه مقیاس ریشتر را درست پس از زمین لرزه و زمانی كه امكان مقایسه اطلاعات از ایستگاه‌های مختلف زلزله نگاری به وجود آمده، معین كنند.
اما درجه مركالی را نمی توان به این سرعت مشخص كرد و لازم است كه محققان زمانی كافی برای بررسی اتفاقاتی كه حین زمین لرزه روی داده است، در اختیار داشته باشند. هنگامی كه تصور دقیقی از میزان خسارت های وارده به عمل آمد، می توان درجه مركالی مناسب را تخمین زد.

منبع : آموزش و پرورش استان خراسان